عصر کرد - ایسنا/کرمانشاه ظرف های حصیری که با کلی گل و گیاه سبزرنگ پوشیده شده مقابل‌مان قرار گرفته، قیافه برخی هاشان آشناست، اما خیلی هاشان را تا بحال ندیده ایم. ظرف نمک و سرکه را هم کنار دستمان قرار میدهند، اول متعجب به هم نگاه کرده و بازهم متعجب به ظرف سبزرنگ مقابل‌مان نگاه می کنیم.
بعد از کمی تعلل، اول از همه دستمان سمت گیاهانی می رود که از قبل می شناختیم، گیاهانی مثل «بلبلی نخود» و «ونوشک» و همین که تمام می شوند نگاهمان سمت گیاهانی می رود که خیلی هاشان را ندیده ایم و طعمشان برایمان بیگانه است، با تردید یکی یکی گیاهان را برداشته و در ظرف نمک و سرکه می زنیم و بعدش از طعم تازه و دلپذیرشان سرشار از حس سرسبزی و بهار می شویم.
برخی هاش مثل «پیچک»، «پاغازی» و «شِنگ» طعم خاص و غیرقابل وصفی دارند و برخی هاشان مانند «جعفری کوهی» طعمی ناشناخته دارند و برخی هم مثل «ریواس» ترش مزه هستند.
چشیدن طعم پاغازی و مابقی گیاهانی که در ظرف دیگری چیده شده بودند اما نصیبمان نمی شود، چرا که همکاران دیگر قبل ازما حسابشان را رسیده و چیزی در ظرف باقی نگذاشته اند!
حالا همه دور ظرفی که تقریبا چیزی از گل و گیاهان درون آن باقی نمانده جمع شده ایم و رییس سازمان فرهنگی شهرداری کرمانشاه که از این همه سرعت عملِ همکاران در صرف گیاهان بهاری متعجب مانده، شروع به تشریح اهداف این سفر می کند، سفری که در آن به یکی از مناطق سرسبز دالاهو آمده ایم.
ایمان درخشی ثبتِ نام کرمانشاه به عنوان شهر جهانی خلاق خوراک را دوباره یاد آور می شود و می گوید، یکی از مزیت هایی که موجب شد این افتخار نصیب کرمانشاه شود همین ظرفیت گیاهان بهاری و دارویی است.
کرمانشاه به دلیل آب و هوای چهارفصل، شرایط توپوگرافی خاص، وجود مناطق کوهستانی و ... از تنوع بسیار بالایی در زمینه گیاهان دارویی و بهاری برخوردار است، طوری که در همین منطقه دالاهو 24 نوع گیاه بهاری و دارویی داریم.
متاسفانه بسیار از مردمِ خود استان از این ظرفیت ها آگاه نیستند و وقتی می گوییم کرمانشاه شهر خلاق خوراک شده تصور می کنند به خاطر خوش خوراک بودن مردم منطقه این اتفاق رخ داده است و کسی حتی تصورش را نمی کند که کرمانشاه تنوع و ظرفیت بالایی در خوراک دارد.
کرمانشاه به لحاظ آب و هوای چهار فصل، توپوگرافی خاص، کوهستانی بودن منطقه، تنوع قومیتی و خلاقیت بانوان هر قوم که از هر گیاه بهاری ده ها نوع خوراک تهیه می کنند تنوع و ظرفیت بالایی درزمینه خوراک دارد که متاسفانه سالیان سال است مورد غفلت واقع شده و ناشناخته مانده است.
درخشی می گوید: همین ناشناخته بودن ظرفیت های کرمانشاه در حوزه خوراک ما را به این نتیجه رساند که برای معرفی هرچه بهتر این ظرفیت تورهای آموزشی برپا کرده و گروه های هدف از جمله اهالی رسانه را در این برنامه ها با انواع خوراک های کرمانشاهی آشنا کنیم.
در بحث خوراک های کرمانشاهی، گیاهان بهاری جایگاه ویژه ای دارند و در همین راستا درگام اول شهرستان دالاهو که از تنوع بالایی در زمینه این گیاهان برخوردار بود انتخاب شد تا با معرفی این گیاهان و خوراک های بهاری به اهالی رسانه، گامی در جهت آشنایی مردم استان با این خوراک ها برداریم.
بنابراین در این تور آموزشی در تلاش هستیم ضمن معرفی گیاهان بهاری و دارویی، خوراک هایی هم که با این گیاهان تهیه می شود را هم معرفی کنیم.
او سایر برنامه ها در جهت معرفی خوراک های کرمانشاهی را هم یاد آور می شود و می گوید: علاوه بر برگزاری این تورهای آموزشی و فرهنگی، در تلاش هستیم خوراک های کرمانشاهی را به منوی رستوران ها اضافه کرده و هر رستورانی که این کار را انجام دهد به نوعی از برخی مزیت ها برخوردار شده و ستاره دار شود.
درکنار این اقدامات در تلاشیم تا با برگزاری ریز رویدادهایی به استقبال رویداد اصلی جشنواره بین المللی خوراک برویم، ریزرویدادهایی که برخی از آنها را مانند رویداد آش های زمستانی و خانواده و تغذیه سالم را در سال گذشته برگزار کرده ایم.

با تمام شدن صحبت های درخشی، «بهرام منش» یکی از بومیان متخصص منطقه، برای معرفی گیاهان بهاری نزدیکمان می آید، ترجیح می دهد به زبان محلی برایمان صحبت کند و برگ های اندکی از هر نوع گیاه که در ظرفِ تقریبا خالی باقی مانده را گرفته و در مورد آن توضیح می دهد.
او می گوید: دالاهو منبع گیاهان بهاری و دارویی است و برخی گیاهان منطقه در هیچ جای استان وجود ندارند.
اول از همه «کنگر» را نشانمان می دهد و برای اولین بار از خواصی می گوید که تقریبا هیچ کداممان از آن خبر نداشتیم، اینکه کنگرِ نام آشنای خودمان هم ضد سرطان است و هم روده ها را پاکسازی می کند، علاوه بر این هم فشار خون را پایین می آورد و هم قند خون و در کنار همه اینها برای درمان روده تحریک پذیر هم بسیار مناسب است.
«پیچک» گیاه دیگری است که نشانمان می‌دهد و می گوید این گیاه هم در پاکسازی روده و کبد بسیار موثر است و علاوه بر اینها خاصیت ضدمیکروبی هم دارد.
«پاغازه» معجزه بهاری دیگر این منطقه است که بهرام منش آن را معرفی می کند، گیاهی که در درمان انواع زخم های گوارشی از زخم معده و روده گرفته تا زخم اثنی عشر موثر است.
بهرام منش «شنگ» را هم نشانمان می دهد و من با حرف های او متوجه می شوم که این گیاه خوش طعم بهاری ضدسرطان و تومور است، «کول» هم معجزه دیگر طبیعت دالاهو است که ضد تومور و ضدرُماتیسم بوده، ضدعفونی کننده است و فشار خون را پایین می آرود.
«برزا» هم گیاه دیگری است که چشیدن طعمش نصیبنمان نشد اما بهرام منش می گوید ضد ویروس بوده و در پاکسازی دستگاه گوارش اثرگذار است.
«ریواسِ» ترش مزه هم هضم کننده غذا بوده و آنطور که بهرام منش می گوید سرشار از کلسیم و پتاسیم است و ضدخلط و ضد عطش نیز هست.
«خوژه» هم ملین و مقوی معده و ضد کرم و انگل است و می تواند استخوان درد را درمان کند، «ترشک» هم یکی از گیاهانی است که در درمان یبوست و نفخ شکل کاربرد داشته و ملین و مقوی معده است.
بهرام منش می گوید، «چنور» هم برای تقویت چشم مفید است و «گیلاخه» هم می‌تواند درد استخوان و رماتیسم را کاهش دهد.
در میان انواع گیاهان بهاری که بهار منش معرفی می کند «طوسی» یا «زول مخروطی» از همه جذابتر است. گیاهی که در صورت استفاده مداوم می تواند قند خون را درمان کند و بهترین تنظیم کننده آنزیم های کبد است.
با پایان گرفتن معرفی گیاهان بهاری خوشمزه، راهی اقامتگاه بوم گردی می شویم تا این بار با خوراک های خوشمزه محلی که از همین گیاهان بهاری تهیه می شوند آشنا شده و طعم بی نظیرشان را بچشیم.
اقامتگاه بوم گردی جایی در یکی از سربالایی های شهر کرند است، جایی که می توان تمام شهر را همراه با کوه ها و دشت های اطراف آن را در یک نگاه از نظر گذراند.
ظاهر اقامتگاه قدیمی است، اما با دست بافته های زنان کُرد زیبا تزیین شده، مسئول بوم گردی به گرمی به استقبالمان می آید و صدای دلنواز دف، گرمای این استقبال را دوچندان می کند اما من در میان این گرمای استقبال دلم در کنار گرمای تنور زنانی است که در حیاط ورودی اقامتگاه مشغول پخت کلانه هستند.
نزدیکشان می شویم و بوی نان کلانه مشاممان را نوازش می کند، در حین تماشای صحنه دلنشین پخت نان کلانه و استشمام بوی دلپذیر آن هستیم که مسئول بوم گردی به معرفی خوراک های محلی بهاری این منطقه می پردازد.
خانم مروتی که با لباسِ کردی زیبایش اصالت منطقه را به رخ می کشد، می گوید: در منطقه دالاهو از گذشته های دور، با آمدن فصل بهار، مردم مصرف غذاهای گوشتی را کنار گذاشته و تماما از گیاهان و خوراک های بهاری استفاده می کردند.
او می گوید: اولین گیاه بهاری که حتی قبل از نوروز از دل طبیعت این منطقه بیرون می آید «گیلاخه» است که زنان هنرمند دالاهو از آن آش گیلاخه درست کرده و در انواع پلو و خورش از آن استفاده می کنند.
با آمدن فصل بهار گیاهان بهاری دیگری هم یک به یک از دل طبیعت منطقه سربیرون آورده و کام مردم را به طعمشان دلپذیرشان شیرین می کنند. گیاهانی مانند کنگر، پیشک، زو، شنگ، برزا که در انواع کوکو و خورش استفاده شده و با برخی از آنها بورانی های خوشمزه تهیه می شود.
مروتی به پخت انواع نان های محلی هم اشاره می کند و می گوید: از برخی از این گیاهان در تهیه نان ها هم استفاده می شود مانند گیاه .... که از آن برای تهیه نان کلانه استفاده می شود.
با پایان گرفتن صحبت ها نوبت بخش پایانی و البته خوشمزه سفر یعنی چشیدن طعم خوراک های محلی منطقه می رسد، خوراک کوفته کرمانشاهی همراه ماست کنگر و کلانه و دوغ محلی که اختتامیه خوشمزه ای برای این سفر محسوب می شود.

انتهای پیام