بزرگنمايي:

سارال يکي از سه بخش موجود در شهرستان ديواندره است که مشتمل بر 43 روستاست و داراي مراتع  سرسبزو اماکن تاريخي و ديدني و چشم نواز بسياري است و به دليل ويژگي هاي منحصر به فرد نه تنها در ايام تعطيلات عيد نوروز بلكه در ساير فصول سال نيز ميزبان خيل عظيمي از مردم استان و مسافران و گردشگراني از ساير استان هاي كشور است.

از مراتع سارال همواره به عنواني يکي از مراتع درجه اول ايران نام برده مي شود و در فصل بهار دانشجويان زيادي از دانشگاه هاي مختلف استان کردستان و حتي خارج از استان براي گردش علمي به اين منطقه مي آيند.

منطقه سارال به دليل داشتن زمستان هاي برفي و سرد که حتي تا پايان فروردين ماه نيز بر روي قله کوه هاي آن مي توان برف زمستان را هنوز نظاره کرد، بهاري خرم و سرسبز و با طراوات دارد.

از کوه هاي سارال مي توان به زه ردوان، زيراواي شيرکوژ، کلاوره ش، قه لاريانه، ته وريزخاتون، مره ده ر، شيخ لطيف، چاروه سوار، قزلبلاغ، که ل کوژ، به رده ره ش و به رده سپي اشاره کرد.

آنچه که حائز اهميت است و مي تواند به عنوان يک جاذبه گردشگري در بخش سارال مورد توجه قرار گيرد وجود قلعه هاي افراسياب در روستايي به همين نام و قلعه بارام(بهرام) در روستاي قه له و ليانه و قلعه ي ئالولاخ در روستاي ئالولاخ است.

مراتع و کوه هاي سارال رويشگاه گل هاي وحشي و گياهان دارويي و خوراکي بي نظير و بيشماري است که هر سال با آغاز فصل بهار عده اي براي جمع آوري و به فروش رساندن اين گياهان راهي اين منطقه مي شوند.

هر چند متاسفانه در اين چند سال اخير  به دليل عدم توجه مسئولان به اين مناطق و ناآگاهي و ندانستن  بهره برداران از روش هاي مناسب برداشت گياهان خوراکي و دارويي، هر ساله شاهد نابودي و عدم سبز شدن تعدادي از اين ذخيره ها و سرمايه هاي ارزشمند هستيم.

عليرغم اين برداشت ها هنوز منطقه سارال در فصل بهارپوشيده از پيچک و کنيوال، خوژه، پسل، کاشمه، هفت توقه، ريواس، تورشکه و بسياري از گياهان خوراکي ديگري مي شود که نمونه آنها را در کمتر جاي ديگري مي توان يافت.

زبان گويش مردم اين منطقه کردي سوراني و داراي لهجه اي مخصوص و مشخص است و لباس هاي زنان و مردانشان هم با ساير مناطق کردنشين تفاوت هايي دارد از جمله نحوه بستن دستمال يا به عبارتي دستاري که به سر مي بندند متمايز از نقاط ديگر استان است که اين نيز از ديگر مشخصه ها و ويژگي هاي مردم روستاهاي سارال است.

مردم روستاهاي بخش سارال به شغل کشاورزي و دامداري مشغول هستند چراکه يکي از مناطق مستعد براي دامپروري و هم چنين کشت محصولات ديمي هم چون گندم است و از اين لحاظ در کل استان شناخته شده است.

صنايع دستي موجود در اين منطقه بيشتر شامل قالي و قاليچه است که توسط زنان و دختران روستا بافته مي شود و استفاده از رنگ گياهي، خامه طبيعي، تركيب نقش و اصالت طرح، موجب برتري كيفيت قالي و گليم در اين مناطق و در کل استان کردستان شده است.

سارال مهد پرورش عالمان و عارفان و مشاهير زيادي بوده که از جمله آنها سيد احمد حسيني متخلص به محزون کردستاني، بابا شيخ احمد، سيد محمد صادق صفاخان، بديع مديري، حاج شيخ حسين هزارکانيان، شيخ نعمت الله مردوخ هزارکانياني، سيد محمد حکيم است.

در كنار تمام اين ويژگي هاي منحصر به فرد بايد به چشمه هاي جوشان اين منطقه نيز اشاره كرد كه به دليل داشتن منابع آبي مناسب چشم اندازهاي زيباي طبيعي را به وجود آورده و علاوه بر مسافران نوروزي به محلي براي تفريح خود مردم استان كردستان نيز تبديل شده است.

با پايان تعطيلات عيد نوروز خيل زيادي از مردم شهرستان هاي مختلف استان كردستان به ويژه سنندج و ديواندره روزهاي تعطيل و جمعه خود را در دل دشت هاي زيبا و چشم نواز سارال سپري مي كنند.

عليرغم وجود اين همه زيبايي منحصر به فرد ولي متاسفانه نامي از روستاهاي شهرستان ديواندره در ليست روستاهاي منتخب هدف گردشگري استان که به منظور ارتقاي تعداد روستاها براي ورود طبيعت گردان و گردشگران تهيه و تدوين شده برده نشده است که با توجه به ظرفيت هاي موجود در روستاهاي اين شهرستان به ويژه بخش سارال مي طلبد اهميت و توجه بيشتري به اين مناطق شود.