گردشگري از بزرگترين و پربازده‌‌ترين فعاليت‌هاي اقتصادي در دنياست که بالاترين ميزان ارزش افزوده را ايجاد مي‌کند و به طور مستقيم و غيرمستقيم، ساير فعاليت‌هاي اقتصادي را نيز تحت تاثير قرار مي‌دهد. گردشگري از منابع عمده درآمدزايي و ايجاد اشتغال و ارزآوري است و ارتقاي سطح زندگي مردم را به همراه دارد؛ استان کردستان با برخورداري از قابليت‌‌ها و جاذبه‌هاي تاريخي، فرهنگي و طبيعي، مي‌تواند به يک مقصد ايده آل براي گردشگران داخلي و حتي خارجي تبديل شود، مشروط به آنکه زيرساخت‌‌هاي موردنياز براي اين صنعت فراهم باشد. قابليت‌هاي گردشگري کردستان يک کارشناس حوزه گردشگري، اولين قابليت استان کردستان در اين حوزه را نوع جغرافيا و توپوگرافي خاص آن عنوان مي‌کند و معتقد است کوهستاني بودن اين منطقه، اين استان را مستعد پذيرايي از گردشگران کرده است. رضوان ميرزايي خاطرنشان مي‌کند: کردستان به لحاظ فرهنگي هم، قابليت‌هاي خاص خود را دارد که اين استان را از بسياري نقاط متمايز کرده و وجود سنت‌‌هاي کهن و ديرينه که متأثر از نوع زندگاني گذشته اين مردمان بوده است را مي‌‌توان در همين راستا ارزيابي کرد. وي از ديگر مزيت‌‌هاي بالقوه استان کردستان را آثار تاريخي و باستاني آن نام مي‌برد که حاصل تمدن چند هزار ساله اين قوم است و با وجود آسيب‌‌ها و بلاياي طبيعي و غير طبيعي فراواني که بر اين آثار رفته، همچنان در نوع خود کم ‌نظير به نظر مي‌رسد. جاذبه‌هايي که براي مردم استان هم ناشناخته مانده‌اند اين کارشناس گردشگري به يکي از ضعف‌هاي کردستان در جذب گردشگر داخلي و به ويژه خارجي اشاره مي‌کند و مي‌گويد: بسياري از استان‌ها با وجود قدمت و سابقه اندک فرهنگي و نيز بهره‌مندي نه چندان زياد از آداب و رسوم کهن و بومي، توانستند همان اندک مؤلفه‌ها را به خوبي معرفي کنند، در حالي که ما در معرفي ظرفيت‌هاي بسيار خود در اين حوزه، کوتاهي کرده‌ايم. ميرزايي به دو اتفاق ناگوار براي آثار باستاني و ميراث تاريخي کردستان طي سال‌هاي گذشته اشاره مي‌کند و مي‌گويد: نخست آنکه بسياري از اين آثار به علت سهل انگاري مسئولان در دوره‌‌هاي مختلف روي به ويراني نهادند. وي ادامه مي‌دهد: نکته دوم اينکه، هنوز اين جاذبه‌ها حتي براي شمار زيادي از اهالي استان ما ناشناخته باقي مانده است و خود شهروندان از وجود آنها بي اطلاعند که اين موضوع، معرفي آنها به ساير نقاط و گردشگران ديگر را هم به طور طبيعي، غيرموجه و غيرممکن جلوه مي‌دهد. اين کارشناس، راه را مهمترين زيرساخت توسعه مي‌داند و مي‌افزايد: اگر بپذيريم صنعت گردشگري نيز از مؤلفه‌هاي توسعه است، آنگاه بيشتر به نقش و اهميت برخورداري از جاده‌‌هاي مناسب براي تقويت حوزه گردشگري پي مي‌بريم. وي مي‌گويد: متأسفانه موافقت نکردن مجلس با ايجاد مناطق آزاد تجاري بيشتر در کشور و به ويژه در موضوع بحث ما در استان کردستان، موجب شده است تا اميدواري‌ها براي بهره‌مندي از زيرساخت راه به حداقل کاهش يابد. ميرزايي، همچنين ضعف زيرساخت‌ها در حوزه مراکز خدماتي و رفاهي را از ديگر دلايل ساماندهي نشدن موضوع گردشگري در کردستان عنوان مي‌کند و نبود يک برنامه منسجم با هدف بهره گيري از قابليت‌ و مزيت‌‌هاي محيطي، وجود ديدگاه بخشي نگري در سياست‌هاي اين حوزه و دوري از يک برنامه منسجم و مدون و البته مهمتر از همه آنها، کم‌ توجهي به حضور بخش خصوصي و يا فعاليت اندک آنها در اين حوزه را نيز بايد از ديگر مشکلات اين صنعت در استان ذکر مي‌کند. زيرساخت‌هاي گردشگري را دريابيم مشاور مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري کردستان، توسعه زيرساخت‌هاي گردشگري را هزينه‌بردار و تأمين هزينه آنها را نه وظيفه يک دستگاه خاص مانند ميراث فرهنگي و گردشگري بلکه يک موضوع ريشه‌اي و فرابخشي مي‌داند که بايد دستگاه‌هاي متولي توسعه اجرايي براي تأمين امکاناتي چون بيمارستان براي گردشگري سلامت و فرودگاه براي مسيرهاي مناسب و حمل و نقل روان مسافران و گردشگران، اقدام جامع و کاملي کنند. تيمور خالدي، يکي از مهمترين مشکلات حوزه گردشگري در استان کردستان را نبود زيرساخت‌هايي چون راه و تأسيسات اقامتي و پذيرايي و غيره مي‌داند و مي‌گويد: اگر موضوع منطقه آزاد در مجلس به تصويب مي‌رسيد، به دليل همخواني آن با اهداف زيرساختي گردشگري، موجب مي‌شد که اين زيرساخت‌ها به وجود بيايد. وي مي‌افزايد: يکي از مشکلات ما در کل کشور در حوزه گردشگري، مسئله سرويس‌هاي بهداشتي است و ايجاد آنها بايد براساس معيارها و استانداردهاي بين المللي باشد، اما اينگونه نيست. وي ادامه مي‌دهد: استاندارد بين المللي مي‌گويد سرويس بهداشتي شرقي، قابل استفاده براي گردشگران غربي نيست، در حالي که عمده برنامه ريزي‌ها در اين حوزه در کشور ما بر روي ساخت و احداث سرويس بهداشتي به صورت شرقي است که موجب نارضايتي گردشگران خارجي مي‌شود. سطح متوسط امکانات گردشگري در کردستان مشاور مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري کردستان، از ديگر ضروريات توسعه گردشگري را وجود راه‌هاي دسترسي، توسعه جاذبه‌هاي شهري، شهربازي‌ها، ساماندهي منابع طبيعي و حفاظت شده، توسعه نيروي انساني آموزش ديده و تأسيس هتل‌هاي جديد و بهره برداري از فرودگاه سقز در کمترين زمان عنوان مي‌کند. وي، لزوم ساماندهي روستاهاي هدف گردشگري را نيز يادآور مي‌شود و خاطرنشان مي‌کند: در حال حاضر، امکانات گردشگري تنها براي گردشگران داخي و آن هم در يک سطح متوسط فراهم است و بنابراين اگر هدف جذب گردشگران خارجي را داريم، بايد رويه فعلي را تغيير بدهيم. خالدي عنوان مي‌کند: از جمله مشکلات اساسي ما در زمينه جذب و توسعه حضور گردشگر خارجي در کشور از قبل از انقلاب تاکنون، نبود تبليغات بين المللي براي شناساندن مسيرهاي گردشگري استان کردستان است. وي مي‌افزايد: در حال حاضر مسير شناخته شده براي گردشگر خارجي، مسير اصفهان – تهران - شيراز است، در حالي که بايد مسيرهاي جديد براي گردشگر خارجي تعريف و تبليغ شود، اما فعلا همچنان به روال سابق و طبق برنامه‌هاي گذشته عمل مي‌شود و به همين دليل هنوز نتوانسته‌ايم از قابليت‌هاي جذب گردشگر خارجي بهره‌مند شويم. لزوم مشارکت بيشتر بخش خصوصي در حوزه گردشگري معاون هماهنگي امور عمراني استاندار کردستان نيز با اشاره به اينکه دستگاه‌هاي اجرايي بايد بدانند، دولت حمايت لازم را از طرح‌هاي دقيق و جامع گردشگري صورت مي‌دهد، عنوان کرد: از مديران دستگاه‌ها انتظار داريم در راستاي سياست‌هاي استاندار کردستان که همان کمک همه جانبه به بخش خصوصي است، اقدام کنند. امير قادري با بيان اينکه سياست ما نيز، حمايت همه جانبه از بخش خصوصي حوزه گردشگري در قالب تسهيل گري امور است، تصريح کرد: البته اين مهم بايد با رعايت مسائل قانوني و در نظر گرفتن اهليت افراد سرمايه‌گذار باشد. وي ذکر کرد: کردستان به لحاظ ظرفيت‌هاي گردشگري، داراي شرايطي خاص و منحصر به فرد بوده و لازم است برخورد سنجيده با اين مقوله شود. قادري با اشاره به نقش آفريني گردشگري در کاهش بحران‌ها، گذران صحيح اوقات فراغت شهروندان را از جمله مهمترين فوايد فرهنگي اين صنعت عنوان کرد و افزود: اين استان داراي قدمت و سابقه تاريخي و مزيت‌هاي زيادي در حوزه گردشگري است. معاون امور عمراني استاندار کردستان، مشارکت هر چه بيشتر بخش خصوصي را خواستار شد و خاطرنشان کرد: اين امر مي‌تواند به توسعه روزافزون صنعت توريسم منجر شود. قادري با تأکيد بر اينکه ظرفيت‌هاي گردشگري کردستان کاملا موثر است، ياداؤر شد: از جمله راهکارهاي توسعه کردستان، گردشگري است که مي‌تواند در نهايت تحول اين استان را به دنبال داشته باشد. اما در پايان بايد گفت که با وجود ظرفيت‌هاي بالقوه متعدد در استان کردستان براي جذب گردشگر و نيز علي‌رغم تمامي تلاش‌هاي صورت گرفته، هنوز تا دستيابي به نقطه ايده آل در اين صنعت، راه درازي در پيش است.