کمتر و شايد اصلا قهوه خانه اي وجود ندارد که در کنار ارائه چاي، دم و دود قيليان را نداشته باشد و شايد کسي هم صرفا براي صرف چاي به آنجا نرود، مشاهده کساني که در يک رديف 10 نفره در قهوه خانه ها نشسته اند، مصداق اين گفته است.

گرايش به کشيدن قليان در جامعه در حال تغيير به قشر نوجوان است وقتي تعداد افراد نشسته در يک قهوه خانه را با سال هاي گذشته و رشد زياد قهوه خانه ها مقايسه مي کنيم متوجه مي شويم اين دشمن رنگارنگ، انگار چشم متوليان را نيز ربوده است و احساس خطر را در لابه لاي رنگ ها و طعم هاي خود پنهان کرده است.

جلال ملا قديمي با بيش از 60 سال کار در قهوه خانه، اکنون که بازنشسته شده است مي گويد: در مدت 60سال متوجه شدم از هر 20 نفر، يک نفر سراغ قليان را مي گيرد.

وي مي گويد: در گذشته جوانان کمتر سراغ قليان راه مي گرفتند، وقتي هم متوجه شدم قليان در ميان آنان مشتري پيدا کرده است، نمونه هاي قديمي قليان را که به عنوان دکور در قهوه خانه گذاشته بودم شکستم، امروز گاها وقتي سري به محل به عنوان سفره خانه سنتي مي زنم، همه چيز برعکس شده است، اغلب جوانان مشتري قليان هستند.

وي ادامه مي دهد: برايم باور کردني نيست، جواني در روز دو بار به سفره خانه بيايد، سابق مشتريان ما اکثرا مسافران بودند، حالا جوانان همسايه و همشهري هستند، جوانان به مشتريان ثابت اين سفره خانه هاي سنتي تبديل شده اند و عده اي نيز به عنوان تفريح گروهي و مهماني کردن رفقاي خود، قليان مي کشند.

به گفته اين پيشکسوت قهوه خانه سنتي و با تجربه، امروزه بسياري از نوجوانان و جوانان براي گذراندن اوقات فراغت خود، زمان زيادي را با دوستان و هم سن و سالان خود سپري مي کنند و در اين ميان کشيدن قليان به يک تفريح و عادت هميشگي و عادي تبديل شده است.

** قليان زنگ خطر را براي خانواده ها به صدا درآورده است

رييس انجمن پيشگيري مردمي مبارزه با مواد مخدر شهرستان بيجار مي گويد: اعتياد اغلب جوانان از قليان شروع شده است، توتون بعضي از قليان ها آلوده به مواد مخدر است و علامت بارز آن نيز گرايش روز افزون جوانان براي کشيدن قليان است.

حسن واصلي ادامه داد: آنچه نگران کننده است افزايش روزافزون جوانان به سوي قليان است که زمينه ساز گرايش به ديگر مواد است.

او اظهار کرد: سفره خانه ها و قهوه خانه ها، محفلي براي گذران اوقات فراغت جوانان به شمار مي آيند، شيب مراجعه کنندگان به قهوه خانه ها به سمت جوانان و نوجوانان است و خيلي ها آن را يک تفريح مي دانند، بي خبرند که اين تفريح بعد از مدتي به عادت جسمي و سپس گرايش به تامين عطش آن مي انجامد و راهي جز روي آوردن به مواد پرخطر ديگر ندارند.

به گفته واصلي اين نگاه تفريحي به بوستان ها و تفرجگاه ها نيز کشيده شده است و اصلا احساس خطري در وجود کسي به وجود نمي آورد و رنگ ها و بوهاي شيميايي معطر و مصنوعي خطر را پنهان کرده است.

وي خاطرنشان کرد: هميشه سخن از پلمپ قهوه خانه ها مي مي زنيم ولي نه تنها تا کنون مکاني بسته نشده است بلکه توسعه نيز يافته است هرچند کار مبارزه با گروه هاي دوستي و تفريحي بوستان ها نيز خود به معضل و مشکلي سخت تبديل شده است.

عسگري که به تازگي در حاشيه يکي از مسيرهاي ورودي زنجان - بيجار سفره خانه سنتي راه اندازي کرده است مي گويد: مدت زيادي دنبال راه اندازي کسب و کار بودم با خيلي از دوستان مشورت کردم، با توجه به سرمايه کمي که داشتم و اطلاعي که از استقبال جوانان براي حضور در يک مکاني با سبک و نماد قهوه خانه هاي قديمي دارند، به فکر راه اندازي سفره خانه افتادم.

فرماندار شهرستان بيجار نيز در اين زمينه مي گويد: اين موضوع به شهر و استان خاصي محدود نيست بلکه مصرف قليان به يک شيوع همه جانبه کشوري تبديل شده است و اگر چاره انديشي نشود به مرور به يک معضل کشوري تبديل خواهد شد ولي چون رنگ و لعاب خاصي دارد، صداي زنگ خطر آن دير شنيده مي شود.

بيژن زنديه افزود: خانواده بهترين نمونه مقابله با مصرف قليان است، وقتي يک خانواده به عنوان تفريح و تفرج به بوستاني مراجعه مي کند و در ميان اعضاي خانواده وسايل قليان مشاهده مي شود، قطعا فرزند اين خانواده که فکر مي کند قليان تفريحي بيش نيست، بعد از مدتي سر از قهوه خانه در مي آورد و اين مي تواند يک آغاز بد و پاياني شوم براي جوانان و خانواده ها باشد.

او قليان و سيگار را آسانترين و در دسترس ترين دخانيات دانست و اظهار کرد: وقتي اينقدر دسترسي و استعمال اين مواد دخاني آسان است و خانواده نيز حساسيتي نشان نمي دهند راهکار چيست؟

به گفته وي دشمن روش تخريب جامعه از طرق مختلف را در پيش گرفته است، اگر کشورما در تحريم هست، چرا براي صدور مواد دخاني هيچ تحريمي وضع نشده است بلکه تسهيلات آن نيز بيشتر گرديده است، لذا دشمن کاملا جوانان را هدف قرار داده است و خانواده ها بايد حواس خود را جمع کنند که خطر بسيار جدي است.

زنديه يک راهبرد سريع کنترل دخانيات را وضع ماليات بر محصولات دخاني دانست و گفت: اگر حدود 90 درصد قيمت اين نوع محصولات افزايش يابد شايد تا 30 درصد و بيشتر، ميزان بروز مرگ هاي ناشي از دخانيات کاهش يابد، ضمن اينکه افزايش ماليات موجب افزايش قيمت محصولات دخاني و کاهش قدرت خريد مي شود.