سيبزميني پس از گندم دومين محصول پرفروش و درآمدزاي کشاورزان کردستاني است، اين محصول اين روزها به همت بازوان توانمند کشاورزان در حال کشت و زرع است.
کردستان در بين استانهاي سردسير کشور بعد از همدان، اردبيل و اصفهان مقام چهارم کشور را از نظر توليد سيبزميني دارد، مزارع اين استان از نظر بازده، بکر بودن و آلوده نبودن به آفات و بيماريها جزو مزارع پاک کشور به شمار ميآيند.
کشاورزان کردستاني سالانه حدود 300 تا 400 هزار تن محصول توليدي خود را وارد بازار مصرف کشور ميکنند که اين ميزان توليد موجب شده است تا کشاورزان کردستاني در ميان رقباي خود در استانهاي سردسير، حرفي براي گفتن داشته باشند.
البته کشت اين محصول همواره با بايدها و نبايدهايي براي سيبزميني همراه بوده است، هنوز هم خاطره تلخ سالهاي نه چندان دوري که اين دسته از کشاورزان، که حاصل چندين ماه رنج و زحمت و تلاششان در انبارهاي ذخيره محصول از بين رفت در ذهنهاي آنان نقش بسته است و شايد همين خاطره تلخ موجب شد تا کشاورزان، کمکم به رعايت الگوي کشت رويآورده و سعي کنند تا اين الگو را براي دستيابي به سود مناسب سرلوحه کار و فعاليت خود قرار دهند.
پارسال سال طلايي سيبزمينيکاران کردستاني بود چرا که محصول خود را به قيمت مناسب به بازار عرضه کردند اما نظر کشاورزان و مسئولين در اينباره متفاوت است.
در حاليکه کشاورزان به اين اذعان دارند که سال گذشته سالي طلايي را تکرار کردهاند، اما مدير جهاد کشاورزي قروه اعتقاد دارد تمامي محصولات کشاورزي در هر سال، تابع عرضه و تقاضاست و طلايي بودن سال گذشته تنها به واسطه عرضه کم و تقاضاي بيش از عرضه بوده است.
خسرو کريميپناه افزود: سطح ابلاغي براي کشت سيبزميني در سال جاري در اين شهرستان، 4 هزار و 100 هکتار است که کار کشت محصول در اين اراضي آغاز شده است.
وي با بيان اينکه انتظار ميرود کشاورزان سطحي بيش از ميزان ابلاغي را زير کشت قرار دهند، افزود: از کشاورزان انتظار ميرود با رعايت الگوي کشت، ميزان عرضه را در حد مطلوب نگه دارند تا ضرر و زياني متوجه آنان نشود.
مدير جهاد کشاورزي قروه با بيان اينکه در حال حاضر 2 هزار نفر در اين شهرستان که رتبه نخست توليد در استان را داراست در زمينه کشت سيبزميني فعاليت ميکنند، اظهار داشت: پيشبيني ميشود امسال 180 تا 200 هزار تن محصول از سطح زير کشت اين محصول در شهرستان برداشت شود.
کريميپناه سيبزميني را محصولي با نياز آبي بالا دانست و گفت: در حال حاضر از نظر سطح ايستايي و خازن آب زيرزميني در شهرستان با مشکل مواجهيم که فعالان کشوري در زمينه کشت محصولاتي نظير سيبزميني اگر الگوي کشت را بر اساس مفاد پروانه بهرهبرداري رعايت نکنند، مشکلات گستردهتري را شاهد خواهيم بود.
وي بر همکاري کشاورزان با مروجين کشاورزي در زمينه اصول آبياري محصول و به ويژه استفاده از آبياري نوين که ميزان مصرف آب در واحد سطح را تا حد بسيار زيادي کاهش ميدهد، تاکيد کرد.
به گفته کريميپناه، امسال هزينه کشت هر هکتار سيبزميني 350 ميليون ريال بوده است که اگر محصول توليدي با قيمت مناسب عرضه نشود، خسارت جبرانناپذيري بر کشاورزان وارد خواهد کرد.
يکي از الزاماتي که اين محصول ميطلبد، رعايت الگوي کشت است که مزايايي را براي کشاورزان در پي خواهد داشت که از جمله آن سوددهي مناسب براي کشاورزان، کاهش هزينهها و بهينهسازي مصرف کود و سموم و از همه مهمتر از افت بيرويه منابع آب زيرزميني در دشتهاي شرقي استان جلوگيري خواهد شد.
پارسال به تاريخ پيوست
يکي از کشاورزان منطقه چهاردولي است که به همراه برادران خود مشغول کشت سيبزميني است، ميگويد: 74 هکتار زمين کشاورزي دارند که 30 هکتار گندم، 20 هکتار جو، 13 هکتار کلزا و 7 هکتار سيبزميني کشت کردهاند.
وي ميگويد: کمترين ميزان را بر اساس پروانه بهرهبرداري به کشت سيبزميني اختصاص دادهاند چون خودشان را ملزم به رعايت الگوي کشت ميدانند، چرا که امسال هر کيلو سيبزميني را به قيمت 600 تا 650 تومان کشت کردهاند و اگر به قيمتي پايينتر از اين به بازار مصرف عرضه شود، متضرر خواهند شد.
اين کشاورز با بيان اينکه قيمت بايد هم براي مصرفکننده و هم براي توليدکننده بايد به صرفه باشد، سال گذشته را سالي خوب دانست و گفت: پارسال براي کشاورزان سالي بسيار خوب بود که به تاريخ پيوست و تکرار نخواهد شد.
وي بر لزوم پايبندي کشاورزان به رعايت الگوي کشت تاکيد کرد و گفت: بايد به فکر فردا هم بود، فقط امروز نيست.
ايجاد اشتغال فصلي براي 35 هزار نفرروز
در فصل کشت و برداشت سيبزميني براي 35 هزار نفرروز اشتغال فصلي ايجاد ميشود که برخي از اين کارگران، از ديگر استانها و شهرستانها براي کار در مزرعه به قروه آمدهاند.
کارگري از اهالي سنقر استان کرمانشاه است، ميگويد: 10 روز است که مشغول کار در مزرعه است و از صاحب کار خود هم رضايت دارد.
وي با بيان اينکه شغلي سخت دارد، اظهار داشت: سختيهاي هر کاري آن را شيرينتر ميکند.
اين کارگر زحمتکش از اين خوشحال است که اگرچه سواد آنچناني ندارد اما با کمکي از نوع کارگري ميتواند در ساختن فرداي جامعه، سهمي داشته باشد.
گراني بذر و نبود مراکز مطمئن عرضه بذر
اگرچه کشاورزان سال گذشته سالي خوب را سپري کردهاند اما در راه توليد مشکلاتي هم دارند.
زمين کشاورزيش در حواشي وينسار قرار دارد، 8 هکتار زمين دارد که 2 هکتارش را سيب زميني کاشته است، ميگويد: مهمترين مشکلات ما گراني بذر است که در حال حاضر آن را کيلويي 3 هزار توامان خريداري کردهايم.
وي ميگويد: نبود مراکز عرضه مطمئن براي تهيه بذر نيز ديگر مشکلي است که به گراني بذر دامن ميزند.
به گفته اين کشاورز، استفاده بيرويه و خارج از حد مجاز کنتور از جمله معضلاتي است که برخي کشاورزان غير بومي و مهاجر با کرايه زمين، آبهاي زيرزميني را به يغما ميبرند و موجب ميشوند تا دست کشاورزان واقعي در حناي کمبود آب رنگ ببازد.
سوخت کافي نداريم
آقاي گوشبر هم کشاورز است، وي تراکتوري دارد که براي تامين سوختش با مشکل مواجه است.
وي ميگويد: ماهانه 500 ليتر سهميه سوخت داريم که تنها پاسخگوي سه تا چهار روز مصرف ادوات کشاورزي است.
اين کشاورز با بيان اينکه براي تهيه سوخت مورد نياز، دو برابر هزينه سوخت را پرداخت ميکند، افزود: اين دخل و خرج سوخت براي کشاورز به صرفه نيست و مسئولين بايد به فکر چارهانديشي باشند.
درآمد يکهزار ميلياردي سالانه کشاورزان در قروه
به گفته مدير جهاد کشاورزي قروه، سالانه يک هزار ميليارد تومان عايد کشاورزان ميشود که 45 درصد آن به توليد سيبزميني اختصاص دارد.
کريميپناه گفت: 27 درصد توليد ناخالص شهرستان را محصولات کشاورزي تشکيل ميدهد.
سخن آخر...
کشاورزي بر مبناي شير يا خط نيست، اين سکه هر چه دورتر به هوا انداخته شود، چرخهاي زيادي را خواهد خورد تا بر زمين برسد، پس آن را مدبرانه پرتاب کنيم تا شانس و اقبال بيشتري داشته باشيم.
اگر کشاورزان امسال الگوي کشت را بازهم رعايت کنند سال طلايي آنان تکرار پذير خواهد بود .