سايت تکثير حيات وحش بيجار در منطقه حفاظت شده اين شهرستان در استان کردستان واقع شده و مساحت آن حدود 40 هکتار است که در دو فاز اجرا شده و در فاصله 18 کيلومتري بيجار در اراضي صلوات‌آباد قرار گرفته است.
سايت تکثير حيات وحش بيجار (سايت گوزن زرد ايراني و آهو) در سال 1386 احداث شده و داراي يک واحد نگهباني است که توسط محيط‌بانان به صورت شبانه‌روزي و با استفاده از دوربين هاي مداربسته کنترل مي‌شود.
گوزن زرد در جنگل‌هاي نواحي گرم خوزستان و جنگل‌هاي بلوط زاگرس زندگي مي‌کند. اين گونه ناياب از جزيره اشک درياچه اروميه در سال 86 به سايت بيجار انتقال يافت.
شروع جفت‌گيري اين گوزن‌ها اواسط شهريورماه و تولد نوزادان در اواخر بهار است که طول عمر آنها در اسارت به حدود 12 سال مي‌رسد، اما متأسفانه جمعيت اين گونه گوزن در ايران در معرض انقراض است.
قوچ و ميش ارمني دو گونه بومي در بيجار
قوچ و ميش ارمني دو گونه بومي در منطقه حفاظت شده بيجار هستند که زيستگاهشان در تپه ماهورها و دامنه کوهستان‌ها است و از علوفه‌ها و بوته‌ها تغذيه مي‌کنند.
اين گوسفندهاي وحشي در فصل بهار و تابستان در ارتفاعات بالاتر ديده مي‌شوند و در زمستان و پاييز گله اين گوسفندان وحشي به مناطق کم‌ارتفاع و دره‌ها پناه مي‌برند که اين رويه از زندگيشان به گونه‌اي مهاجرت آن هم از مسيرهاي سنتي تلقي مي‌شود و جمعيت اين گونه کم‌نظير نيز در شرايط آسيب‌پذير قرار دارد.
در اين سايت همچنين آهوي زيبا و نايابي نگهداري و حفاظت مي‌شود که زيستگاه آن اصولا مناطق استپي و نيمه‌بياباني است و اين گونه جانوري به منظور احياي دشت‌هاي شرقي منطقه حفاظت شده بيجار در سال 1378 از دشت سهرين زنجان به سايت بيجار منتقل شدند.
وجود 45 رأس گوزن زرد ايراني، آهو، قوچ و ميش
رييس اداره محيط زيست شهرستان بيجار از وجود بيش از 45 رأس گوزن زرد ايراني، آهو، قوچ و ميش ارمني در سايت تکثير حيات وحش بيجار خبر داد و گفت: قوچ و ميش ارمني بومي اين منطقه بوده، اما آهو را به منظور احياي دشت‌هاي شرقي منطقه حفاظت شده بيجار در سال 1378 از دشت سهرين زنجان به سايت بيجار منتقل کردند.
وي با بيان اينکه محيط‌بانان و خادمان محيط زيست در اين سايت به طور مستمر و تمام وقت در حال نگهداري و محافظت از اين سرمايه‌هاي ملي هستند بيان کرد: محيط زيست شهرستان بيجار با توجه به نبود امکانات کافي و نيروي انساني و پرسنل کم، تمامي توان خود را راستاي حفظ و نگهداري اين گونه‌هاي نايابت و ارزشمند به کار گرفته است.
مجيد پارسافر در ادامه با اشاره به تلفات اين گونه‌هاي جانوري در زمستان به علت افزايش شديد برودت هوا و کهولت سن تعدادي از گوزن و آهوي غيربومي اين منطقه، بيان کرد: مسلما با فراهم آمدن ملزومات اين سايت امکان اجراي برنامه و اهداف موردنظر فراهم شده و اکنون وضعيت بسيار مطلوبي در اين سايت برقرار بود.
وي با بيان اينکه از زمان ايجاد اين سايت در سال 86 و انتقال چند رأس گوزن زرد از جزيره اشک اروميه به منظور احياي اين گونه در حال انقراض و انتقال چند رأس آهو از دشت سهرين زنجان براي تکثير و رهاسازي در منطقه به محل سايت منتقل شدند گفت: متأسفانه تا کنون هيچگونه حمايت خاصي براي تامين نيازهاي اساسي اين سايت انجام نشده و امکانات لازم از قبيل آب، برق، جاده و حتي بودجه مورد نياز براي ايجاد پناهگاه زمستانه و جيره غذايي مورد نياز اين وحوش فراهم نشده است.
رييس اداره محيط زيست بيجار با اشاره به سرماي بي‌سابقه در بهمن ماه امسال در اين منطقه و تلفات 10 رأس آهو و گوزن، بيان کرد: مرگ و مير براي هرگونه موجود زنده‌اي اعم از انسان و حيوانات وجود دارد و براي وحوش موجود در سايت بيجار هم امر غيرمنتظره‌اي نيست کما اينکه در چند سال گذشته هم مرگ و مير گونه‌هاي جانوري اين منطقه اتفاق افتاده است.
نبود جاده دسترسي مناسب به سايت تکثير حيات وحش
پارسافر در ادامه با بيان اينکه جاده دسترسي مناسبي در سايت حيات وحش بيجار وجود ندارد، اظهار کرد: با تزريق اعتبار مي‌توان اين منطقه بکر را به منطقه گردشگري نمونه تبديل کرد.
وي خواستار رسيدگي مسئولان استاني و شهرستاني در اين زمينه شد و گفت: عدم رسيدگي به اين مهم دسترسي محيط‌بانان به منطقه براي حفاظت اين سايت را با مشکل مواجه کرده است.
رييس اداره محيط زيست بيجار با بيان اينکه جاده دسترسي به سايت تکثير حيات وحش بيجار بسيار نامناسب است، گفت: با مناسب‌سازي جاده دسترسي، علاوه بر حل معضل رفت و آمد محيط‌بانان در فصول سرد سال، امکان دسترسي آسان براي مردم و علاقه‌مندان به حيات وحش را فراهم خواهد کرد.
تبديل منطقه حفاظت شده بيجار به قطب آموزشي و پژوهشي و گردشگري
پارسافر گفت: اين منطقه را مي‌توان به قطب آموزشي و پژوهشي دانشگاه‌هاي استان و حتي کشور تبديل کرد که با بازديد دانشجويان و دانش‌آموزان در قالب اردوهاي تفريحي و آموزشي اين مهم ميسر مي‌شود.
به گفته وي، در طول سال همواره از دانشگاه‌هاي استان‌ها و شهرستان‌هاي همجوار براي تحقيق و بازديد به منطقه حفاظت شده و سايت حيات وحش بيجار مي‌آيند.
گوزن زرد ايراني را در قاب عکس‌ها مشاهده نکنيم
وي خواستار همکاري و همراهي مردم براي حفظ حيات وحش در سايت بيجار شد و بيان کرد: گونه‌هاي ناياب از جمله گوزن زرد ايراني، قوچ و ميش ارمني و آهو را تنها در قاب عکس‌ها مشاهده نکنيم بلکه با همکاري محيط زيست و محيط‌بانان در حفظ و نگهداري و جلوگيري از انقراض و آسيب آنها بکوشيم.
پارسافر با تقدير از همکاري مردم در حفظ حيات وحش و محيط زيست بيجار، افزود: مردم شهرستان بيجار همواره يار و ياور محيط‌بانان بوده و نهايت همکاري را در بروز تخلفات و مشاهده شکارچيان متخلف و گزارش به اداره محيط زيست و محيط‌بانان داشته‌اند.
اين مسئول ابراز اميدواري کرد: هنگام بروز اتفاقات غيرمنتظره مردم و مسئولين پشتيبان و ياور اداره محيط زيست بيجار و محيط‌بانان اين منطقه باشند.
لازم به ذکر است در منطقه حفاظت شده بيجار گونه‌هايي از پرندگان و گياهان ناياب و با ارزش نيز وجود دارد.