چاپ

عصر کرد - سنندج - حفر تعداد زیادی چاه آب و بهره برداری بی رویه از منابع زیرزمینی در بخش های مختلف بویژه کشاورزی، زنگ خطر کاهش شدید منابع آبی را در کشور به صدا در آورده است و در شرایط کنونی نصب کنتورهای هوشمند حجمی بر روی این چاه ها مرهمی بر زخم این منابع ارزشمند است.
به گزارش خبرنگار ایرنا، در سال های اخیر به دلیل کاهش بارندگی و وقوع خشکسالی در کشور، برداشت از منابع آب های زیرزمینی از طریق حفر چاه های عمیق کشاورزی روند رو به رشد و بی رویه به خود گرفته که عمده این منابع نیز در بخش کشاورزی مصرف می شود.
طبق گفته مسئولان وزارت نیرو، نزدیک به 78 درصد منابع آب زیرزمینی در کشور رو به نابودی است و این آمار نشان از آن دارد که خطر کاهش آب های زیرزمینی و فرو نشست زمین در کشور با توجه به کاهش بارندگی در چند سال اخیر بسیار جدی است و نباید به آسانی از کنار این موضوع گذشت.
پرواضح است که ذخایر آب زیرزمینی در دنیا دارای ارزش بوده و به عنوان ذخایر استراتژیک آبی هر کشوری تلقی می شوند کما اینکه این موضوع در ایران نیز به دلیل قرارگیری در اقلیمی گرم و نیمه خشک با میانگین بارندگی 200 تا 250 میلی متر در سال از اهمیت مضاعفی برخوردار است.
به گزارش ایرنا، استان کردستان با مساحت 29 هزار کیلومتر مربع در غرب ایران قرار دارد که 1،8 درصد از مساحت کل کشور را شامل می‌ شود.
کردستان، استانی کوهستانی است و اقلیم آن متاثر از توده‌های هوای گرم و مرطوب مدیترانه ‌ای است که موجب بارندگی‌هایی در بهار و ریزش برف در زمستان ها می شود که میزان بارندگی سالانه این استان در شرایط عادی اقلیمی معادل 455 میلی متر است.
بیشترین میزان بارندگی مربوط به شهرهای مریوان و بانه حدود 800 میلی‌متر در سال و کمترین میزان بارندگی در شرق استان حدود 400 میلی متر و در قسمت مرکزی استان یعنی سنندج نزدیک به 500 میلی متر در سال است.
از آنجایی که در استان کردستان جدا از کمبود بارندگی در سال های گذشته، تامین آب مورد نیاز کشاورزان از سدهای موجود برای آبی کردن زمین های دیم در حد قابل قبولی انجام نگرفته این مهم به ترغیب کشاورزان به حفر چاه های عمیق و استفاده بی رویه از منابع آب زیرزمینی بویژه در شرق استان منجر شده است.
در شرایط فعلی بهترین راهکاری که برای مدیریت بهره برداری آب های زیرزمینی و ممانعت از مصرف بی رویه این منابع وجود دارد، بحث نصب کنتورهای هوشمند حجمی بر روی چاه های آب کشاورزی و یا صنعتی است که وزارت نیرو از 2 سال گذشته شرکت های آب منطقه ای را ملزم به این کار کرده است.
کنتورهای هوشمند حجمی(آب و برق) می تواند به عنوان ابزاری کارآمد در این بخش برای استفاده بهینه از آب های زیرزمینی مورد استفاده قرار گیرد.
با استفاده از این دستگاه در طول سال میزان برداشت آب به صورت اتوماتیک توسط کنتور کنترل شده و در صورت مشاهده هر گونه تجاوز از میزان مصرف یا ساعت کارکرد مندرج در پروانه بهره برداری، جریان برق قطع می شود.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کردستان می گوید: در سطح استان 13 هزار چاه آب دارای پروانه بهره برداری داریم که از این تعداد پنج هزار و 500 دستگاه برقی است و مابقی با سوخت های دیزلی کار می کنند.
آرش آریانژاد با اشاره به اینکه وزارت نیرو برنامه تجهیز چاه های برقی به کنتور هوشمند آب و برق در دستور کار قرار داده است، افزود: از آنجایی که امکان نصب کنتورهای هوشمند بر چاه های دیزلی وجود نداشت، این موضوع یک نقص محسوب می شد چرا که صاحبان موتورهای دیزلی از چرخه های دیگر، سوخت مازاد را تهیه و چندین برابر آب برداشت می کردند و هیچگونه ابزار اندازه گیری نیز روی این چاه ها نصب نبود.
وی با بیان اینکه این عامل باعث شد وزارت نیرو از 2 سال پیش توسط هفت شرکت تولید کننده داخلی شروع به ساخت کنتورهای حجمی هوشمند کند، تاکید کرد: این کنتورها روی لوله خروجی آب چاه ها نصب و مصرف آن را محاسبه می کنند.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کردستان یادآور شد: مکانیزم این کنتور به این صورت است که در هر پروانه بهره برداری و به ازای هر هکتار، پنج هزار و 500 مترمکعب آب به عنوان حق مصرف در سیستم دیجیتالی ذخیره می شود ضمن اینکه قطع کنی بر منبع چاه تعبیه شده که اگر حجم آب مصرفی بیش از رقم تعیین شده باشد قطع کن بطور خودکار جریان آب را قطع می کند.
وی به آغاز نصب کنتورهای حجمی بر چاه های آب در کردستان از ابتدای امسال اشاره کرد و گفت: براساس الزام وزارت نیرو عملا هیچ پروانه بهره برداری چاه آب صادر یا تمدید نمی شود مگر اینکه کنتور هوشمند حجمی روی آن نصب شود.
آریانژاد اظهار داشت: تاکنون 22 مورد کنتور حجمی در استان نصب شده که تمام آنها بر روی چاه های آب حفر شده در دشت های قروه و دهگلان است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کردستان افزود: 282 مورد درخواست نصب کنتور حجمی نیز دریافت شده است ضمن اینکه 2 هزار و 624 کنتور هوشمند نیز بر چاه های آب تاکنون نصب شده است.
وی تاکید کرد: با نصب این 22 کنتور هوشمند حجمی در مناطق شرقی استان (دشت های ممنوعه دهگلان، قروه و چهاردولی) در سال آبی گذشته شاهد کنترل افت شدید شیب هیدروگراف واحد دشت بودیم.
آریانژاد یادآور شد: 90 درصد منابع آب های زیرزمینی کردستان در شرق استان واقع بوده و بیشترین تعداد چاه ها با حدود 6 هزار حلقه در دشت های دهگلان، قروه و چاردولی قرار دارد.
به هرحال اگر چه استفاده بی رویه از آب های زیرزمینی، کاهش محسوس منابع آبی را به دنبال داشته و خطر فرونشست زمین در دشت های شرق استان منطقه را تهدید می کند اما نصب کنتورهای هوشمند حجمی بر چاه های دارای پروانه بهره برداری می تواند تا حدود زیادی مانع کاسته شدن بیشتر این منابع حیاتی شود.
به گزارش ایرنا، استان کردستان 33 دارد که 11 سد در حال بهره برداری، 10 سد در دست اجرا و 12 سد نیز در مرحله مطالعاتی است.
حجم آب ذخیره شده پشت سدهای این استان در حال حاضر بیش از یک میلیارد و 407 میلیون مترمکعب است که به دلیل بارندگی های مناسب در سال آبی گذشته در استان، نسبت به پارسال 3،68 درصد افزایش دارد.
با احتساب 300 میلیون مترمکعب آب های ورودی به استان، مجموعه آب های سطحی 5،2 میلیارد متر مکعب است و پتانسیل آب های زیر زمینی استان نیز حدود 1،49 میلیارد متر مکعب است که بخش عمده آن در نیمه شرقی و در آبخوان دشت های قروه، دهگلان و چهاردولی ذخیره است.
از حوضه های آبریز اصلی استان کردستان می توان به خلیج فارس و دریای عمان، دریای خزر و دریاچه ارومیه و حوضه های آبریز فرعی نیز به سفیدرود شامل رودخانه های تلوار و قزل اوزن، مرزی غرب شامل رودخانه‌های سیروان و زاب کوچک، کرخه شامل رودخانه رازآور و دریاچه ارومیه شامل رودخانه های زرینه و سیمینه اشاره کرد.
تعداد دشت های استان 9 مورد بوده که پنج دشت آن در نیمه شرقی، 2 دشت در غرب و 2 دشت دیگر درجنوب استان واقع شده است. دشت های قروه، دهگلان و چهاردولی در شرق استان جزو دشت های ممنوعه هستند.
7355/9102