چاپ

عصر کرد - جلیل کریمی نویسندۀ کتاب «نظریه پسااستعماری و کردشناسی»، آثار نویسندگان غربی را دربارۀ مردم کرد و سرزمین آن‌ها در حوزه‌های تاریخ، مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی در این کتاب تحلیل کرده است. به گزارش ایسنا، منطقه کردستان، این کتاب، شامل سه فصل، حاصل سه سال پژوهش ( 1385-88) است. در فصل اول منظومه‌ای از مفاهیم و نظریه‌ها (از جمله استعمار، ناسیونالیسم، جامعه‌‌شناسی و سلطه، فمینیسم، سوژگی پسااستعماری)، سیر تاریخی مطالعات پسااستعماری و توصیف فضای فکری و موضوعی آن مطرح شده است.
فصل دوم به آثار و اندیشه‌های ادوارد سعید، از بانیان گفتمان‌کاوی استعمار و امروزه یکی از چهره‌های اصلی مطالعات پسااستعماری و فصل سوم مطالعه‌ای در باب برخی از متون نوشته شده دربارۀ جامعه، تاریخ و فرهنگ کُرد است در این بخش آثار نویسندگان غربی دربارۀ مردم کُرد تحلیل می شود.
قلمرو موضوعی این متون بیشتر حوزه‌های تاریخی، مردم‌شناختی و جامعه ‏شناختی و هدف نگارنده تحلیل نحوۀ بازنمایی جامعۀ هدف در این متون، به یاری روش و نظریه گفتمان است .
نویسنده معتقد است که خروج از گفتمان دوگانه‌انگار و تقابلیِ شرقشناسی، به چیزی بیشتر از تبادل اتهام نیاز دارد؛ و این، نیازمند بازاندیشی در مقولات فلسفی و بسیار مهمی مانند یکسانی و تفاوت است .
بر اساس این کتاب، تا قبل از سدۀ 17 میلادی کُردستان چندان مورد توجه کشورهای غربی و به تبع آن شرقشناسان نبوده است. از آن تاریخ به بعد، بر اثر رقابت‌های استعماری شدید بریتانیا، فرانسه و آلمان، گرایش به تصرف و شناخت ممالک شرقی، از جمله خاورمیانه و مناطق زندگی‌ کُردها، به وجود آمد و کُردها نیز در مقام ملّتی متمایز از دیگران و حتی مهم جلب نظر کردند. در سدۀ نوزدهم، سیاحت نامه‌های بسیاری دربارۀ شرق نگاشته شد، اما شمار آنهایی که تنها به کُردها و کُردستان پرداخته باشند، بسیار کم بود .
سخن اصلی بخش تجربی این اثر آن است که بیشتر مطالعات کُردشناسی از منطق گفتمانی شرقشناسی تبعیت کرده اند. پیروی از این منطق، زمانی که آثار نویسندگان غربی مورد نظر است، گاه به شکل آشکار و گاه پنهان‌ بروز می‌کند. شکل پنهان این نوع نگاه بیشتر در آثاری دیده می‌شود که به نظر می‌آید با همدلی و دقت بیش تری نوشته شده‌اند. نگارنده معتقد است به ‎ رغم همدلی و ادعای دقت و عینیت این آثار، در بسیاری از آن ها لایه‌های شرق‌شناسانه آشکار است و این موضوع هم در آثار نوشته ‎ شده دربارۀ کُردها و هم دربارۀ بیشتر آثار مرتبط با شرق، به معنای عام، صادق است .
منبع: خانه کتاب کردی
انتهای پیام