چاپ

عصر کرد - ماهنامه روژمان در شماره 21 خود مربوط به مرداد ماه جاری در مطلبی به قلم علی قادرمرزی با عنوان گذری بر وضعیت مراکز غیر دولتی توانبخشی در کردستان به شرایط، کمبودها و نیازهای این مراکز پرداخته است.
در این یادداشت آمده است: براساس تعریف مراکز غیر دولتی توانبخشی به واحدهایی اطلاق می شود که به منظور ارائه خدمات توانبخشی، نگهداری، آموزشی و مراقبتی در راستای اهداف سازمان بهزیستی و با مجوز این سازمان فعالیت می کنند.
در راستای اهداف دولت در واگذاری امور به بخش خصوصی و کوچک شدن دولت و بر اساس ماده سه قانون جامع حمایت از معلولان سازمان بهزیستی را موظف کرده، در چارچوب اعتبارات مراکز خاص نگهداری، آموزشی و توانبخشی معلولان را با همکاری بخش غیر دولتی گسترش دهد.
برای تحقق این امر در دهه 70 آیین نامه و دستورالعمل هایی تدوین و بخش عمده ای از فعالیت های توانبخشی به بخش غیر دولتی در قالب موسسات خیریه و هیات امنایی و بخش خصوصی واگذار شد.
از زمان واگذاری مراکز تا امروز مسایل و مشکلاتی گریبانگیر این مراکز بوده که بخشی عمده ای از آن به شرایط کشور، تورم و وضعیت فرهنگی بر می گردد که در ذیل بصورت خلاصه به آن اشاره می شود.
1- در اغلب فعالیت های بهزیستی و ارائه خدمات بهتر به معلولان و سالمندان نیاز به همکاری تعامل سایر دستگاه ها از جمله وزارت بهداشت، سازمان تامین اجتماعی، دارایی، مسکن و شهرسازی وجود دارد.
این تعامل و همکاری هر چند هست ولی بسیار کم است و سازمان بهزیستی با اعتبارات موجود نمی تواند جوابگوی نیاز و خواست معلولان و مراکز باشد البته کمبود نیروی تخصصی درمان، حق بیمه و جرایم زیاد تامین اجتماعی، گاهی اخذ مالیات از برخی فعالیت های مراکز نیز دیده می شود.
2- هر چند یارانه پرداختی به مراکز در دولت یازدهم و دوازدهم نسبت به قبل از رشد خوبی برخوردار بود ولی به علت هزینه بالای خدمات نگهداری و توانبخشی، جوابگوی خدمات استاندارد به این قشر نمی باشد از طرفی تورم بالا، افزایش سالانه حقوق و مزایای کارکنان و افزایش حق بیمه و استانداردهای بالایی نگهداری مراکز توسط بهزیستی با میزان یارانه تناسبی ندارد.
3- بخشی از هزینه مراکز باید از طریق شهریه توسط خانواده ها پرداخت شود که با توجه به اینکه اکثرا جامعه هدف بهزیستی از اقشار محروم و ضعیف جامعه می باشند، توان پرداخت شهریه سهم خانواده را ندارند.
4- به علت افزایش قیمت بخش مسکن در دهه 80 اکثر مراکز در سطح استان استیجاری می باشند علاوه بر پرداخت اجاره بها بالا، اکثر ساختمان ها فاقد شرایط مناسب برای ارائه خدمات توانبخشی هستند.
5- با توجه عدم تناسب بین هزینه بالای ارائه خدمات بخصوص در بخش شبانه روزی و میزان یارانه و شهریه دریافتی مراکز، مدیران مراکز به ناچار برای تامین نیازهای اولیه مدجویان و جبران هزینه ها از حقوق و مزایایی کارکنان کسر می کنند.
این مساله علاوه بر کاهش انگیزه کارکنان، مسایل و مشکلاتی برای مدیران مراکز از لحاظ قانونی و حقوقی پیش می آورد.
6- عدم آشنایی و یا تمایل جامعه با خدمات مراکز توانبخشی بویژه مراکز روزانه، به علت سطح پایین سواد و عدم معرفی این مراکز و‌ همچنین زمانبر بودن نتایج خدمات توانبخشی
7- نظارت های گاها سیلقه ای به علت عدم آشنایی با سختی کار مراکز و عدم رعایت جایگاه بخش خصوصی، نظارت حداکثر بدون در نظر گرفتن یارانه و مشکلات مرکز و دخالت در تمام امور توسط برخی از کارشناسان بخش نظارت و‌ همچنین عدم توجه جدی به بحث توانبخشی و عدم تامین امکانات مناسب و بهره گیری از نیروی تخصصی، عدم رعایت حداقل دستورالعمل ها و شرایط استاندارد توسط برخی از مدیران مراکز
علی رغم وجود مشکلات فوق و سایر مشکلات این بخش در سالیان اخیر توجه ویژه ای توسط مسئولان بهزیستی کردستان به مراکز توانبخشی صورت گرفته است و نمود عینی آن بازدیدهای مکرری است که توسط مدیرکل بهزیستی استان از این مراکز صورت گرفته است.
همچنین علیرغم تاخیر در پرداخت یارانه در سطح کشور، یارانه مراکز توانبخشی استان کردستان بویژه مراکز شبانه روزی از منابع داخلی و ‌تنخواه سازمان تامین و با کمترین تاخیر پرداخت شده که جای تقدیر و تشکر دارد.