چاپ

کرد آنلاین - فولکلور و تاریخ کرد اثر دکتر اسماعیل شمس توسط انتشارات مجمع ذخائر اسلامی در سال 2016 منتشر شد.
پرسش محوری این کتاب نسبت تاریخ کرد با فولکلور کردی و سنتهای شفاهی کردستان است.
با وجود اهمیت این سوال، دغدغه نویسنده در کتاب، پاسخ تفصیلی به آن نیست، بلکه هدف طرح این پرسش است که در فقدان یک سنت مکتوب تاریخنگاری درگذشته مردم کرد، چه باید کرد؟ چگونه و به چه شیوه ای باید تاریخ کرد را بازسازی و بازنویسی کرد؟
به باور نویسنده یکی از نخستین کارها برای تحقق این هدف، ضبط و ثبت میراث شفاهی جامعه کردی است که از هر جهت بسیار غنی است. کمتر مردمی در خاورمیانه را می توان یافت که همانند مردم کرد فرهنگ شفاهی غنی داشته باشد.
کتاب «فولکلور و تاریخ کرد» تالیف دکتر اسماعیل_شمس اثری 3٨3 صفحه ای است که در 9 فصل تنظیم شده است.
فصل اول کتاب به پرسش «تاریخنگاری کردی چیست؟» پاسخ می دهد.
فصل دوم با عنوان «روایات شفاهی و مطالعات محلی و میدانی» به ضعف ساختاری و محوری روایت های مکتوب در ابعاد سیاسی، تاریخی، ادبی و مذهبی فرهنگ کُردی اشاره می کند و معتقد است غنای فرهنگ شفاهی مردم کرد تا حدود زیادی نبود اطلاعات و مستندات مکتوب درباره ی تاریخ و فرهنگ کرد را پوشش می دهد.
فصل سوم به «تاثیر زبان بر شناخت تاریخ و فرهنگ مردم» اشاره دارد و معتقد است مردمان کرد در گذشته با وجود سکونتگاه ها و شرایط متفاوت لهجه های متفاوتی داشتند اما بدون هیچ مشکلی زبان یکدیگر را می فهمیدند.
اما به مرور به دلیل قرار گرفتن این مردم بین مرزهای متفاوت و ورود دولت ها و اقوام مختلف به سرزمین آنها گویش های متفاوتی یافتند که امروزه درک این گویش ها برای آنها به راحتی امکان پذیر نیست و گاه به مترجم نیاز دارند. به همین دلیل مطالعه زبان این مردمان می تواند بهترین وسیله برای شناخت ابهامات و زوایای پنهان تاریخ زندگی آنها باشد.
عنوان فصل چهارم «جامعه کردی» می باشد و نویسنده در این فصل معتقد است: «برای بازسازی تاریخ کرد، نخستین راه شناخت جامعه کردی با محوریت روستا ، قبیله(ایل)، شهر است.
فصل پنجم کتاب به "ادبیات شفاهی کرد" اختصاص دارد. نگارنده ادبیات شفاهی را مهم ترین و محوری ترین مرجع برای بازسازی تاریخ باستانی و کهن مناطق کردنشین میداند.
فصل ششم به «آیین های سنتی و بومی مردمان کُرد» اختصاص یافته است.
فصل هفتم کتاب در مورد «زیارتگاه ها و اماکن مقدس» است.
عنوان فصل هشتم «جشن های فصلی مناطق کرد نشین» می باشد. نویسنده در این باره معتقد است: قدمت جشن های مناطق کرد نشین به دوران پیش از اسلام بر میگردد و این جشن ها همه ی ماهها و فصل های سال برگزار می شد. بخشی از این جشن ها گاهنبار نامیده می شد. گاهنبار به معنی چندبار و چند نوبت است .منظور از ان آفرینش جهان در چند مرحله بود.
این جشن ها در ٦ نوبت برگزار می شد و هر بار مردم چند روز به رقص و شادی می پرداختند.
«آداب و رسوم ها» که فصل نهم و پایانی کتاب می باشد از کتاب "آداب ورسوم کردان یا عادات و رسومات نامه ی اکرادیه" اثر ملا محمود_بایزیدی و الکساندر_ژابا که درباره رسوم و ویژگی های شخصیتی و فرهنگی کردهاست سخن می گوید وچکیده ای از این کتاب را بیان می کند.