چاپ

دکتر شهبار محسني که داراي کارشناسي ارشد نسخه شناسي و رئيس دانشگاه آزاد اسلامي واحد سقز است روز شنبه پيرامون اين موضوع گفتگويي در سقز انجام داد که ماحصل آن در پي خواهد آمد.

- بيشتر کتاب هاي نسخه خطي انديشمندان کُرد در چه کشورهايي نگه داري مي شود؟

اين کتاب ها در طول سده هاي گذشته به زبان هاي عربي، فارسي، کُردي و ترکي نوشته شده که بيشتر اين آثار در کتابخانه هاي ايران، ترکيه، عراق، هند، مصر و سوريه در مجموعه هاي شخصي نگه داري مي شود و من شخصا بسياري از اين کتاب ها را در تعدادي از اين کشورها ديده ام.

- آيا همچنان که متصور است بيشتر آثار نسخه خطي در حوزه ادبيات يا شعر هستند؟

بر خلاف آنچه گمان مي رود تلاش علماي مسلمان کُرد فقط منحصر به شعر يا ادبيات نبوده بلکه شامل همه رشته هاي علمي مي شود که در گذشته تدريس مي شده است و اين نشان از با نشاط بودن محيط فرهنگي و علمي گذشته کردستان دارد و مي توان گفت آثار فاخر زيادي توسط اين انديشمندان در رشته هاي هندسه، رياضيات، نجوم و پزشکي نوشته شده است.

-از جمله صاحبان آثار و انديشمندان معاصر در سقز مي توانيد به شخصيتي اشاره کنيد؟

براي نمونه يکي از شخصيت هاي معاصر روانشاد شيخ بهاءالدين حسيني مشهور به `شيخ بهاءالدين دوزه غه ره` سقزي است که در نجوم و رياضيات تاليفاتي مهم دارد و علاوه بر اين، خوشنويس و کاتب و نَسّاخ و کتاب آراء هم بوده است.

- از جمله صاحبان آثار و فرهيختگان اهل سنندج نيز مي توانيد به شخصيتي اشاره کنيد؟

بلي، استاد عبدالحميد بديع الزماني نيز از اين دست علماست که عربي داني متبحر و استاد دانشگاه تهران بود که 11 جلد کتاب دارد که هيچ کدامشان به زيور طبع آراسته نشده است.

-با اين توصيف، وجود 10 هزار نسخه نشان مي دهد که بيشتر آثار انديشمندان کُرد چاپ نشده است؟

بلي متفکران حوزه علمي و دلسوزان جز انتشار چند تذکره و شرح حال و فهرست آن هم به شکل ناقص، کاري نکرده اند و آثار دانشمندانمان در معرض غارت يا نابودي قرار داشته و دارند.

-در بحث نگهداري و انتشار علمي آثار در کردستان چه مشکلاتي وجود داشته و پيشنهاد در اين خصوص چيست؟

کوتاهي زيادي در حفظ ،نگه داري و انتشار علمي و استاندارد اين آثار در کردستان صورت گرفته است که بايد در راستاي حفظ آثار علمي گذشتگان، مرکز اسناد و نسخ خطي با مرکزيت سنندج ايجاد شود تا مقدمات تهيه و خريداري و انتقال اسناد و کتب و آثار از اين دست انجام و کارشناساني خبره براي حفظ و نگهداري اين آثار و انتشارشان تربيت و آموزش داده شوند.

-در ادامه اين گفتگو چه پيامي براي محققان در کردستان داريد؟

جمع آوري، تحقيق پيرامون آنها و انتشار اين آثار از مهمترين وظايف نسل حاضر است