بهره‌برداري از معدن طلاي ساريگوني کردستان در چند سال اخير با حاشيه‌ها و افت و خيزهاي بسياري روبرو بوده است طوري که به جرأت مي‌توان آن را خبرسازترين معدن کشور دانست.
هرچند تاکنون درباره اين معدن و بهره‌برداران خارجي آن سخن‌هاي بسياري گفته و شنيده شده است و البته رسانه‌ها نيز به آن پرداخته‌اند اما بد نيست تاريخچه اين معدن را که مي‌رود به نيمه دوم از دهه دوم عمر خود برسد، از نظر بگذرانيم.
معدن طلاي ساريگوني در قروه واقع شده است، شهرستاني که عمده اشتهارش در کشور را به واسطه توليد سنگ‌هاي معدني مرغوب مرمر دارد و اين بار با معدن طلا، توانسته است عنوان دارنده دومين معدن طلاي بزرگ در کشور را به خود اختصاص دهد، معدني که بارها از سوي سرمايه‌گذاران خارجي دست به دست شده است و اين بار قزاق‌ها آن را از آن خود کرده‌اند تا طلاي زرکوه را استخراج کنند، کاري بزرگ که اگر به سرانجام برسد رونق اقتصادي منطقه را موجب مي‌شود و مردم اين منطقه محروم به واسطه اشتغال در اين معدن مي توانند به نان و نوايي برسند.
شروع با انگليسي - استراليايي‌ها
معدن طلاي ساريگوني چند سال قبل به يکي از بزرگترين شرکت‌هاي اکتشاف و بهره‌برداري طلا با ماهيتي انگليسي ـ استراليايي واگذار شد، شرکت «ريوتينتو» از غول‌هاي معدن در جهان کار مطالعات اکتشافي اين معدن را انجام داد ولي به علت اختلاف‌هايي که با مسئولان وزارت صنايع و معادن آن زمان پيدا کرد حاضر به ادامه کار و بهره‌برداري نشد و اواخر سال 1389 از اين طرح انصراف داد.
هرچند اين طرح تا مرحله بهره‌برداري نيز پيش رفته بود اما به يک‌باره شرکت خارجي از ادامه اين طرح انصراف داد و حرف و حديث‌هاي اين انصراف در آن سال‌ها زبان به زبان چرخيد که بسياري آن را به صرفه‌نبودن استخراج طلا براي اين غول معدني دنيا و برخي آن را ناشي از تحريمها اعلام کردند.
به هر حال هرچه که بود سرمايه‌گذار خارجي اين طرح کنار کشيده بود و اميد براي طلايي‌شدن کردستان رنگي خاکستري به خود مي‌گرفت که قزاق‌ها وارد عمل شده و براي اجرايي‌شدن اين طرح آستين بالا زدند.
ادامه طرح با قزاق‌ها
آغاز فعاليت رسمي قزاق‌ها در اين واحد معدني از سال 1391 بود و عمليات اجرايي آن يک سال بعد کليد خورد و در اين مدت زمان بهره‌برداري از طرح به تکرار فصل‌هاي سال 92 و 93 اعلام شد و تحقق نيافت.
زمان نخستين بهره‌برداري اسفندماه سال 91 بود و بعد نوبت به شهريور 92 رسيد و پس از آن اسفندماه همان سال در صف انتظار طلايي شدن ايستاد که محقق نشد و زمان بعدي به مهرماه سال 93 موکول شد و اين جريان ادامه يافت و از اين وعده‌ها بازهم شنيده شد ولي عملي نشد و بهانه قزاق‌ها براي تاخير در زمان بهره‌برداري صادرنشدن ويزا براي چند نفر از کارشناسان قزاقي اين پروژه از سوي مقامات ايراني، بروز مشکلاتي در نقل و انتقال منابع مالي از قزاقستان به ايران به دليل تشديد تحريمها اعلام شد.
معدن ساريگوني بعد از معدن طلاي زرشوران بزرگترين معدن طلاي کشور است که مجوز قزاق‌ها براي برداشت از آن به مدت 16 سال منعقد شده است و امکان افزايش اين مدت بسته به حجم برداشت از معدن قابل افزايش خواهد بود.
فروردين ماه 94 وعده طلايي قزاق‌ها براي بهره‌برداري آزمايشي
مدير قزاق زمان بهره‌برداري آزمايشي از اين طرح را اواخر فروردين ماه سال آينده اعلام کرد و افزود: با سرعتي که در حال حاضر داريم و با مساعد بودن آب و هوا و شرايط اقليمي اين طرح در زمان ياد شده مورد بهره‌برداري آزمايشي قرار مي‌گيرد که تست و راه‌اندازي آن يک ماه و نيم زمان خواهد برد.
موريس ساتياشويلي که مدير اين پروژه طلايي است، سرمايه‌گذاري قزاق‌ها در اين واحد را تا کنون 70 ميليون دلار اعلام کرد و افزود: تا پايان اجرايي شدن طرح 12 ميليون دلار ديگر نيز هزينه مي‌شود.
وي ميزان بهره‌برداري از اين معدن را در دو يا سه سال اول 2 ميليون تن سنگ طلا اعلام و اظهار داشت: اين ميزان در سال‌هاي بعد تا 4 ميليون تن در سال قابل افزايش خواهد بود.
موريس ساتياشويلي ذخيره قطعي اين معدن را 14.8 ميليون تن اعلام کرد و گفت: احتمال افزايش اين ميزان دور از انتظار نيست.
وي پيشرفت کلي اين طرح را 70 درصد اعلام کرد و افزود: هم اکنون 450 نفر در بخش هاي مختلف اين معدن مشغول به کار هستند که 120 نفر آن به صورت ثابت بوده و بيمه شده‌اند.
وي از به‌کارگيري 350 نفر ديگر در زمان بهره‌برداري از طرح به صورت مستقيم خبر داد.
گفتني است، قزاق‌ها 70 درصد از سهام اين معدن را در اختيار دارند.
کاهش نيروي کار اعلام شده به کمتر از نصف
معدني که پيشتر از بکارگيري بيش از 2 هزار نفر در آن سخن گفته مي‌شد امروز از تقليل آن به کمتر از نصف سخن گفته مي‌شود در حالي که در هيچ يک از بخش‌هاي ذخاير قطعي و روند توليد تغييري حاصل نشده است.
در بررسي قبلي فارس از اين معدن خبرساز، مدير قبلي پروژه مقصود عبدوآژيت‌اوف اين طرح را نخستين پروژه سرمايه‌گذاري قزاق‌ها در ايران اعلام و اظهار داشته بود که هدف‌گذاري سرمايه‌گذاران آن به سمت موفقيت حتمي و قطعي در آن است و بدون در نظر گرفتن تحريمها، نگاه سرمايه‌گذران اين طرح به ايران و سرمايه‌گذاري در کشورمان را نگاهي مثبت اعلام کرده بود.
عبدوآژيت‌اوف اين را هم گفته بود که در قزاقستان نگاه‌هاي بسياري به اجراي اين طرح دوخته شده است، و از خود و شرکايش به عنوان افرادي مهم نام برده بود که به اندازه رئيس‌جمهور در قزاقستان معروف و شناخته شده هستند.
ابراز رضايت از سرمايه‌گذاري در منطقه
يکي از اعضاي هيئت مديره و سهامدار قزاق معدن طلاي ساريگوني هم با اعلام رضايت از سرمايه‌گذاري در اين طرح طلايي، گفت: تمام تلاش خود را براي جلب رضايت مردم بومي حاشيه اين معدن به کار خواهيم بست.
امان عادل خان‌اف با بيان اينکه خود سرمايه‌گذاران به عنوان نخستين ذي‌نفعان آن، فارغ از قوانين و مقررات، نظارت سفت و سختي را براي اجراي طرح دارند، گفت: در صدد هستيم تا کار را با بالاترين کيفيت به سرانجام برسانيم.
وي در زمينه استخدام‌هاي فعلي و آينده اين طرح اظهار داشت: تا جايي که امکان داشته باشد از نيروهاي بومي و روستاهاي همجوار بکارگيري خواهيم کرد و حتي در زمينه پيمانکاران طرح نيز با وجودي که با محدوديت‌هايي طرف هستيم اما درخواست خواهيم کرد تا از پيمانکاران بومي به کار گرفته شوند.
امان عادل خان‌اف به هزينه‌بردار بودن اين طرح تا کنون براي سرمايه‌گذاران قزاق اشاره و اظهار کرد: هنوز به مرحله سودآوري اين طرح نرسيده‌ايم و هزينه‌هاي گزافي را متحمل شده‌ايم.
وي خاطرنشان کرد: با آغاز بهره‌برداري از معدن و رسيدن به مرحله سودآوري، برنامه هاي مدوني براي کمک به منطقه در نظر داريم.
کردستان در انتظار بهار طلايي
با رسيدن اسفند، شمارش براي رسيدن به فروردين آغاز مي‌شود، فرورديني که اولين روزهاي آن در ايران و بسياري از کشورهاي فارس زبان و مسلمان به نام نوروز شناخته مي‌شود که قزاق‌ها هم در رديف اين کشورها قرار دارند.
وعده طلايي‌شدن کردستان اين بار از سوي قزاق‌ها به اواخر نوروز ماه موکول شده است، زماني که شکوفه‌هاي بهاري کم‌کم آماده نشستن بر درخت‌ها مي‌شوند و اين بار نيز بايد نشست و منتظر ماند تا شايد اين بهار آخرين وعده براي طلايي‌شدن کردستان شود...