يکي از مهم‌ترين عامل سازنده شخصيت انسان کار و توليد کار است.
انسان موجودي با ظرفيت مغزي متفاوت با ساير جانداران است که اگر از اين بستر براي کارکردن استفاده نکند، تفاوت چنداني با ساير جانداران ندارد.
انسان بيکار و ناتوان در شرايط محيطي شبيه کامپيوتري است که هيچ نرم‌افزاري ندارد و اين بزرگترين فسادي است که يک جامعه مي‌تواند در خود داشته باشد.
ايجاد اشتغال براي آن بخش از جمعيت که آمادگي لازم براي کار را دارند يکي از ابتدايي‌ترين وظيفه هر دولتي است توانمندسازي آن بخش از جوانان جوياي کار که ابزار و مهارت ندارند نيز از ديگر مباحثي است که دولت‌ها براي رفع مشکل بيکاري و ايجاد اشتغال در جامعه بايد به آن توجه خاصي داشته باشند.
سرمايه‌گذاري و فراهم‌کردن زيربناها، آماده‌سازي فضاي کسب و کار و فراهم کردن شرايط توليد خدمات به منظور ورود افراد جوياي کار به عرصه کار توليد يا خدمات از مهم‌ترين مباحث و الزاماتي است که در اين حوزه بايد مورد توجه قرار گيرد تا بتوان به اهداف و چشم‌اندازهايي که تعريف شده است برسيم.
در اين ميان استان‌هاي کمتر توسعه‌يافته و يا در حال توسعه به واسطه نبود کارخانجات و يا واحدهاي توليدي بزرگ و کوچک با وجود نيروي انساني لازم از لحاظ آمار بيکاري وضعيت بسيار نامطلوب‌تر از ساير استان‌ها دارند و رفع مشکل بيکاري که به نوبه خود مي‌توان آبستن بسياري از آسيب‌هاي اجتماعي باشد نيازمند توجه خاص از سوي مسئولان و حمايت سرمايه‌گذاران بخش خصوصي است تا دست در دست هم بتوانند گره کور بيکاري را بگشايند و بستر ايجاد شغل‌هاي پايدار را براي افراد جوياي کار به‌ويژه جوانان فراهم سازند.
برخي از مسئولان استان کردستان معتقد هستند ايجاد واحدهاي بزرگ زمان بيشتري را نياز دارد تا به نتيجه لازم برسند، از اين رو استفاده از ظرفيت نيمه‌مهياي استان بيش از پيش ضروري است و براي خروج از حالت بحراني نرخ بالاي بيکاري در کردستان، بايد کارگروهي از سازمان‌هاي مرتبط تشکيل شود.
ايجاد مشاغل کوچک و خرد به منظور رفع سريعتر معضل بيکاري استان و احياي واحدهاي تعطيل و يا نيمه‌تعطيل که با سرمايه اندکي به بهره‌برداري مي‌رسند از ديگر ظرفيت‌هاي موجود براي رفع و يا حداقل کاهش نرخ بيکاري کنوني در اين است.
بر اساس آمار اعلام شده از سوي مرکز آمار ايران نرخ بيکاري در کردستان 16.1 درصد است که بر همين اساس اين استان بعد از استان لرستان در بحث بيکاري در جايگاه دوم کشور قرار دارد.
نرخ بيکاري بر اساس اعلام مرکز آمار ايران نتايج تفصيلي آمارگيري نيروي کار در پاييز سال 92 در کشور معادل 10.3 درصد و تعداد بيکاران نيز بيش از دو ميليون و 401 هزار نفر است.
مرکز آمار ايران، نرخ بيکاري جمعيت 10 ساله و بيشتر در کل کشور را در اين آمارگيري 10.3 درصد اعلام کرده که با مقايسه اين شاخص در بين استان‌ها، استان‌هاي لرستان با 18.9 درصد، کردستان با 16.1 درصد به ترتيب در جايگاه‌هاي نخست و دوم از لحاظ نرخ بيکاري قرار مي‌گيرند.
ايجاد اشتغال و سرمايه‌گذاري به عنوان دو دغدغه مهم و اساسي مردم در سفر تاريخي مقام معظم رهبري به استان کردستان، از سوي معظم‌له به مسئولان به صورت جدي تاکيد شده ولي با اين وجود ارائه اين آمار در پائيز سال 92 از سوي مرکز آمار در مورد بالا بودن نرخ بيکاري در اين استان نشان از اين دارد که متوليان امر در اين حوزه آنگونه که بايد و شايد کمر همت نبسته‌اند و جاي خالي مديريت جهادي در حوزه ايجاد اشتغال و رفع بيکاري هنوز کاملا احساس مي‌شود.
نماينده مردم شهرستانهاي سنندج، کامياران و ديواندره در مجلس شوراي اسلامي معتقد است، تحقق سرمايه‌گذاري در حوزه توليد بستر توسعه و اشتغال پايدار را در استان فراهم مي‌کند.
پرداخت تسهيلات در اشتغال‌زايي موثر است
سالار مرادي يکي از مهم‌ترين دلايل افزايش نرخ مهاجرت مردم استان به‌ويژه روستائيان به شهرها و استان‌هاي بزرگ تلاش براي دستيابي به شغل عنوان مي‌کند و مي‌گويد: اين مهاجرت براي دسترسي به شغل و کسب معيشت انجام مي‌شود و تبعات خود را بر کاهش نرخ رشد جمعيت استان مي‌گذارد و بايد با برنامه‌ريزي و تلاش جهادي بستر ايجاد اشتغال را براي نيروي کار در خود استان فراهم و مانع از مهاجرت آنها به سمت کلان شهرهايي همچون تهران شد.
وي بهبود فضاي کسب و کار و اشتغال‌زايي استان را يکي از مهم‌ترين شاخصه‌هاي مورد نياز در راستاي تحقق اهداف در اين حوزه عنوان کرد و افزود: پرداخت تسهيلات به متقاضيان اشتغال‌زايي از سوي بانک‌ها به ويژه در حوزه توليد امري ضروري است.
وي با بيان اينکه سرمايه‌گذاري در حوزه‌هاي توليدي بستري بسيار مناسب در راستاي توسعه و اشتغال پايدار در استان است، تصريح کرد: تعامل بيش از پيش مسئولان با نمايندگان مردم مهم‌ترين نياز در ايجاد بسترهاي لازم براي رفع بسياري از مشکلات استان به‌ويژه در مباحث مربوط به اشتغال و سرمايه‌گذاري است.
6 هزار بازرسي براي پايداري شغل‌هاي موجود انجام شده است
مديرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعي کردستان نيز در اين راستا با اشاره به اينکه در حال حاضر 850 هزار کردستاني زيرپوشش خدمات اين اداره کل قراردارند، تصريح کرد: اين تعداد از مردم در قالب انجمن‌ها، تشکل‌هاي کارگري و کارفرمايي و تعاوني‌ها سازماندهي شده‌اند.
به گفته احمد رشيدي، از ابتداي امسال تاکنون 6 هزار بازرسي در راستاي پايداري شغل‌هاي موجود در سطح استان انجام شده است.
وي با اشاره به فعاليت‌هاي اين اداره کل در بخش‌هاي مختلف بيان داشت: اشتغال، روابط کار، امور اجتماعي، تعاون و پشتيباني و توسعه منابع انساني از محورهاي فعاليتي اين اداره‌کل در سطح استان است.
مديرکل کميته امداد امام خميني کردستان نيز به عنوان يکي از دستگاه‌هاي فعال در حوزه اشتغال اظهار کرد: از ابتداي امسال تاکنون يک‌هزار و 400 پرونده اشتغال کميته امداد تاکنون موفق به دريافت تسهيلات شده‌اند.
قنبر موسي‌نژاد با بيان اينکه محدوديت‌هاي اقتصادي موجود موجب تاخير در اعطاي تسهيلات به طرح‌هاي اشتغال امداد از سوي بانک‌هاي عامل شده است، افزود: 3 هزار پرونده مددجويان متقاضي دريافت وام‌هاي اشتغال در حال حاضر در نوبت دريافت وام هستند.
وي با تاکيد بر اينکه در بحث جذب تسهيلات ارزان قيمت در راستاي ايجاد اشتغال براي مددجويان متقاضي از طريق بانک‌هاي عامل به دليل مشکلات اقتصادي موجود مشکلات و موانع زيادي داريم، بيان داشت: 50 درصد از خدمات اشتغال‌زايي کميته امداد براي مددجويان روستايي انجام مي‌شود و اين امر موجب شده در بحث ضامن کارمند با مشکلاتي مواجه باشند.
بدون شک يکي از مهم‌ترين اهرم‌ها در بحث ايجاد اشتغال توجه به آموزش‌هاي حرفه‌اي و توانمندسازي نيروهاي کار در راستاي ورود به بازار با توجه به نيازها و ظرفيت‌هاي موجود در استان است.
آموزش‌هاي فني و حرفه‌اي براي ايجاد شغل‌هاي کوچک و زودبازده ضروري است
سيدجميل احمدي مديرکل آموزش فني و حرفه‌اي نيز يکي از مهم‌ترين عوامل بيکاري به‌ويژه در بين جوانان تحصيل‌کرده در استان را نبود مهارت‌هاي کافي حرفه‌اي دانست و گفت: در هرم دانشجويي کشورهاي توسعه يافته جهان به ازاي هر دانشجوي کارشناسي سه تکنسين وجود دارد اما متاسفانه اين هرم در کشور ما وارونه شده و به ازاي هر سه دانشجوي کارشناسي يک تکنسين داريم.
وي افزود: با بررسي اجمالي و دنبال کردن اخبار رسانه‌ها 24 درصد از کل اعضاي خانواده‌هاي ايراني در حال حاضر فاقد هر نوع شغلي هستند.
به گفته وي، توجه به آموزش‌هاي فني و حرفه‌اي و مهارتي به منظور ايجاد شغل‌هاي کوچک و زودبازده با توجه به مشکلات اقتصادي که امروزه گريبان جامعه را گرفته نيازي ضروري است.
احمدي خواستار به‌روزرساني توان مهارتي افراد متناسب با فناوري‌هاي روز جهان شد و تصريح کرد: ارائه آموزش‌هاي مهارتي به افراد جوياي کار و تربيت نيروهاي متخصص با توجه به نياز بازار کار از مباحث مهمي است که بايد به‌صورت ويژه مورد توجه قرار بگيرد.
وي از اجراي طرح ديپلماسي مهارت به عنوان يکي از برنامه‌ها و اهداف مورد توجه سازمان فني و حرفه‌اي و با هدف توسعه آموزش‌هاي فني و حرفه‌اي در روستاهاي استان خبر داد و گفت: ايجاد اشتغال و جلوگيري از افزايش روند مهاجرت روستاييان به شهرها از مهم‌ترين اهداف اجراي اين طرح در استان است.
حمايت از سرمايه‌گذار به صورت يک گفتمان دربيايد
حامد قادرزاده از اساتيد دانشگاه کردستان نيز در اين‌باره گفت: اشتغال يکي از مهم‌ترين دغدغه‌ها و مشکلات موجود در کشور و استان است.
به گفته وي بدون شک تحقق سرمايه‌گذاري تنها راه حل ايجاد اشتغال و رفع مشکل بيکاري در هر جامعه‌اي است که بايد در راستاي آن يک همت جمعي و همگاني اتفاق بيفتد.
وي تصريح کرد: روشن کردن الزامات توسعه براي مردم از ديگر مباحث مهمي است که بايد به عنوان يک ضرورت مهم در بحث توسعه و اشتغال‌زايي مورد توجه مسئولان و متوليان امر قرار گيرد.
اين استاد حوزه اقتصاد دانشگاه کردستان به نقش مردم نيز در اين راستا اشاره کرد و گفت: در استان کردستان با توجه به مشکلات و محدوديت‌هايي که وجود دارد براي رفع مشکل بيکاري نياز به ورود بيش از پيش مردم به‌صورت ويژه احساس مي‌شود.
قادرزاده خاطرنشان کرد: اهميت حمايت از سرمايه‌گذار در رفع مشکل بيکاري و ايجاد اشتغال از نيازهاي مهمي است که بايد به صورت يک گفتمان و برنامه منسجم در استان دنبال شود.
عبدالمحمد زاهدي استاندار کردستان نيز چندي پيش در شوراي اشتغال استان که با حضور معاون اشتغال و خودکفايي کميته امداد برگزار شده بود خروج استان از تنگناهاي بيکاري را نيازمند سرمايه‌گذاري و ايجاد مشاغل خانگي عنوان کرده بود.
وي در همين جلسه گفته بود: از آنجايي که سرمايه‌گذاري در بحث اشتغال زمان‌بر است، بايد کاري کرد تا از طريق ايجاد مشاغل خانگي و کوتاه‌مدت بخش قابل‌توجهي از بار سنگين بيکاري را پوشش داد.
و حرف آخر....
نبود تناسب بين تحصيلات و مشاغل بيان‌کننده وجود نبود تعادل‌هاي ساختاري در اقتصاد است. با مروري اجمالي به گذشته به خوبي مي‌توان دريافت که رشد بيش از حد جمعيت در دهه 60 به عنوان يکي از مهم‌ترين نيازهاي آن دوران با توجه به قرار گرفتن در جنگ و نياز توليد مثل موجب بروز انفجار جمعيت شد.
رشد قابل توجه جمعيت در آن دوران و رشد منفي اقتصادي به دليل درگير شدن با جنگ دست در دست هم داد و بازار کار را به‌طور ساختاري، نامتعادل کرد.
در سال‌هاي بعد به منظور تعديل بازار کار، ظرفيت جذب دانشجو در دانشگاه‌هاي کشور افزايش يافت تا جايي که دانشجويان جذب شده آن زمان به فارغ‌التحصيلان بي‌شمار امروز که براي اغلبشان کارهاي فکري يا يقه‌سفيد وجود ندارد موجب افزايش آمار قابل توجه بيکاري در بين جمعيت تحصيل‌کرده کشور شده است.
امروز بيکاري و حواشي آن يکي از مهم‌ترين مشکلاتي است که جامعه ما با آن دست به گريبان است و براي برون‌رفت از آن بايد از سوي مسئولان چاره‌اي انديشيده شود و هر روزه ذهن شماري از مردم را با اين سوال که گره کور بيکاري اين استان به دست چه کسي باز مي‌شود، درگير خود کرده است.
بدون شک بررسي ريشه‌ها و علل بيکاري موجود در استان نيازمند برنامه‌ريزي مناسب و تعامل و هم‌فکري متوليان بازشدن گره کور بيکاري کردستان را محقق مي‌سازد.