آنچه فرهنگ ما را از ديگر فرهنگ‌ها متمايز مي‌کند، وجه ديني و خاستگاه الهي آن است و انسان‌هايي که تربيت‌يافته فرهنگ دين باشند، از هر نظر از انسان‌هاي مشابه خويش با هر نوع طرز فکر برتر هستند.
در اين ميان امور خيريه به طور عام و سنت وقف به طور خاص، يکي از ويژگي‌هاي فرهنگ ديني و ملي کشور ما محسوب مي‌شود که واقفان عموما از برگزيدگان و سرآمدان جامعه‌اند و از نظر معنوي و عبادي، به درجه‌اي از رشد رسيده‌اند که مي‌توانند در جامعه خويش اثرگذار پنداشته شوند.
فرهنگ يک کشور، نيازمند ظهور و بروز انسان‌هايي است که نامشان تداعي‌کننده مفاهيم ارزشمند و عاليقدر اخلاقي و انساني باشد و گسترش فرهنگ اخلاق فردي و اجتماعي، بزرگ‌ترين اثر فرهنگي وقف به شمار مي‌آيد.
انسان موجودي جاوداني است و ميل به جاودانگي دارد، مرگ در حقيقت وسيله انتقال به عالم ديگر براي زندگي ابدي است و تاريخ بشر نشان مي‌دهد که حتي ناباوران به خدا و دين، خود را موجودي فاني به شمار نمي‌آورند. از اين رهگذر انسان دوست دارد پس از وي، نامي از او در عالم به يادگار بماند.
در فرهنگ اسلامي يکي از بهترين راه‌هاي زنده نگه داشتن نام انسان، همه کارهاي خيريه به ويژه وقف در اصطلاح قرآني، به عنوان باقيات صالحات نام برده شده است و مردم به آن دعوت شده‌اند.
ما هرگز نمي‌توانيم مبدأ روشني براي تفکر و عمل خير پيدا کنيم، چراکه کار خير هميشه بوده و هميشه هم خواهد بود و اديان آسماني هم بدون استثنا در اين باره برنامه داشته‌اند و خداوند بيش از هر موضوعي به اين مسئله بها داده است.
*قروه شهر احسان ماندگار
بيش از يک‌چهارم شهر قروه و چندين روستاي اين شهرستان وقف شده است، يعني گستره بزرگي از احسان در اين شهر جاري است.
137 سال پيش يعني در سال 1297 هجري قمري، حاج ميرمحمود از اهالي يکي از استان‌هاي مرکزي کشورمان که ساکن شهر قروه بود، از سفر خانه خدا بازگشت و در اولين فرصت وصيتنامه جديد خود را تنظيم کرد.
مضمون اصلي وصيت حاج ميرمحمود اين بود که خانه مسکوني خود را وقف روضه حضرت سيدالشهدا (ع) و خيرات و مبرات مي‌کنم و اين‌گونه بود که حاج ميرمحمود حسيني نخستين بنيانگذار سنت حسنه وقف در شهرستان قروه شد و حالا بر سردر هر خانه خيريه وقفي در قروه نام اين واقف گرانقدر مي‌درخشد و با گذشت بيش از يک قرن از درگذشت اين خير، هنوز عده بسياري از خوان گسترده انفاق وي بهره‌مند هستند.
رئيس اداره اوقاف و امور خيريه قروه با اشاره به وجود بيش از 4 هزار رقبه و 330 موقوفه در اين شهرستان مي‌گويد: شهرستان قروه رتبه نخست کردستان را از نظر ميزان رقبات داراست.
حجت‌الاسلام عباس ايزدي اظهار کرد: موقوفات فرهنگي و قرآني بيشترين سهم را در ميان موقوفات اين شهرستان دارد.
وي با اشاره به قدمت موقوفات در اين شهرستان افزود: برخي از موقوفات اين شهرستان بيش از يک و نيم قرن سابقه دارند که اين نشان از اهميت ويژه اين سنت در بين مردم اين شهرستان دارد.
ايزدي با بيان اينکه برخي از رقبات اين شهرستان در سطح ملي اشتهار دارند، اظهار داشت: بيش از يک‌چهارم شهر قروه و چندين روستاي آن، موقوفه هستند که از نظر وسعت موقوفات نيز مي‌توان اين شهرستان را جزو رده‌هاي بالاي استان محسوب کرد.
ايزدي وقف را حلال بسياري از مشکلات فرهنگي و اجتماعي برشمرد و گفت: پيگيري احياي موقوفات اهميتي همپاي خود سنت وقف دارد.
وي با بيان اينکه احيا و شناسايي موقوفات بايد در اولويت امور قرار گيرد، تصريح کرد: برخي اسناد مالکيت موقوفه ابطال شده است که در عمل به فرمايش امام راحل، اين موقوفات بايد به حالت وقفيت خود بازگردد.
شهرستان قروه همچنين داراي بيشترين تنوع موقوفات در استان کردستان است که پيشگامان اين سنت حسنه در قروه توانسته‌اند اولين‌هاي وقف در اين استان را به نام خود ثبت کنند.
*صدقه جاريه‌اي که در «مهر تحصيلي» جاري شد
اما امسال، احسان ماندگار واقفان قروه‌اي در عرصه‌اي ديگر از مهر انساني جاري شد. عرصه‌اي که به تکامل و بالندگي فرزندان اين مرز و بوم مي‌انجامد.
در آستانه مهرماه و آغاز سال تحصيلي جديد، بسته‌هاي آموزشي و فرهنگي که شامل ملزومات دانش‌آموزان براي دو سال تحصيلي بود، از سوي اداره اوقاف و امور خيريه در بين دانش‌آموزان روستاي شيخ جعفر توزيع شد.
روستايي به مساحت بيش از 5 هزار هکتار که 6 دانگ آن وقف است و واحدهاي مسکوني آن جزو موقوفات به شمار مي‌رود و حالا اجاره‌اي که ساکنان اين خانه‌ها و زمين‌هاي مزروعي وقفي به اداره اوقاف و امور خيريه پرداخت کرده‌اند، در قالب بسته‌هاي آموزشي براي کمک به تحصيل همه فرزندان روستا به آنها بازگردانده شده است.
رئيس اداره اوقاف و امور خيريه قروه درباره اهداف اين طرح گفت: اين طرح در راستاي عمل به منويات رهبر معظم انقلاب مبني بر عمل امينانه به نيت واقفين، شفاف‌سازي عملکرد اداره اوقاف، ترويج فرهنگ وقف به منظور کمک به دانش آموزان و ايجاد وحدت رويه در اجرايي شدن طرح، براي اولين بار هم‌زمان با سراسر کشور اجرايي مي‌شود.
ايزدي تصريح کرد: 6 دانگ روستاي شيخ جعفر موقوفه است که براي اجراي اين طرح، از محل درآمد موقوفات روستا هزينه شده است.
به گفته وي، 47 بسته هداياي وسايل آموزشي و فرهنگي به ارزش 26 ميليون ريال در قالب اين طرح به دانش‌آموزان روستا اهدا مي‌شود.
وي از هوشمندسازي مدرسه روستا نيز از محل درآمد موقوفات خبر داد و افزود: 15 ميليون ريال نيز براي اين امر تخصيص يافته است.
رئيس اداره اوقاف و امور خيريه قروه گفت: اين شهرستان با 330 موقوفه و بيش از 4 هزار رقبه داراي بيشترين موقوفات در سطح استان است که 30 موقوفه آن منفعتي و درآمدزاست.
*درسي که تا ابد ماندگار است
امروز دانش‌آموزان روستاي شيخ جعفر، ماندگارترين درس زندگي خود را فراگرفتند. هرچند هنوز تا آغاز سال تحصيلي جديد، يک روز باقي مانده اما اينجا کلاس مهر و احسان زودتر آغاز شد تا رسمي ماندگار در صفحه ذهن تک تک آنها نقش ببندد...