بزرگنمايي:

عصر کرد - قروه- محرم را با فراق و درد می شناسند؛ از هجرت خوبی ها و مسیر عدالتی که برایش جان ها رفت و برای یادبود آن همه ساله مراسم عزاداری به شیوه های مختلف در قروه برگزار می شود.

به گزارش خبرنگار مهر ، شب های محرم و ساعت به وقت دلتنگی در قروه می گذرد. شهر غم انگیز و خط سیاهی بر چهره دارد. گوشه گوشه هیئت های عزاداری در حال آماده شدن هستند. موکب هایی هم در مسیرهای پر رفت و آمد دایر شده و به پخش نذری از شربت گرفته تا غذا مشغول اند.
نزدیک ساعت 22 شب که می رسد؛ آونگ انتظار به وقت عزاداری برای محرم نواخته می شود و هیئت ها و تکایا و مساجد به میزبانی از عزاداران خود می رسند. زن های مشکی پوش دست بچه های خود را گرفته و به سمت هیئت می روند و مردان هم عزاپوش به چشم می آیند که راهی مسیر خویش هستند.

بچه های نوجوانی هم هستند که طبل و سنج به دست دوان دوان به سمت هیئت ها و مساجد می روند و فریاد یا حسین بر لب دارند.
همه شهر در ماتمی بزرگ می گریند و با اشک هایی که سوز شهریور گرمی را در چند لحظه می بازد به مهر؛ از امام خود طلب مغفرت دارند. دل ها بی قرار است. بعضی ها بخشی از خانه های خود را به هیئت ها داده اند و با اینکار به دنبال ادای دین به امام حسین هستند.
قروه را همه به نام شهر وحدت می شناسند و این روزها این شهر روی نوا و نوحه و نام حسین اوج گرفته. دور یا نزدیک خیلی فرق ندارد در جای جای شهر در هر کوی و برزنی؛ در هر روستا و آبادی حرف و کلام به محرم می رسد.

صلوات حسینی
ابتدای چهارراه «آیت الله خامنه ای» ایستگاه صلواتی دایر است و تعدادی نوجوان آن را هدایت می کنند. روی پیشخوان ایستگاه سینی سینی شربت چیده شده و به نوبت میان مردم از پیاده ها گرفته تا کسانی که سوار ماشین هستند دست به دست می شوند. همین نوجوانان که خود شربت نذری می دهند، خودشان هم لیوان های شربت را جمع می کنند و نمی گذارند زباله ای روی زمین باقی بماند.
کمی پایین تر چند هیئت در نزدیکی هم قرار دارند. علم ها و خیمه هایی که دایر کرده اند نشان می دهد هرکدام چه برنامه ای برای عزاداری در سر دارند.

تقریباً به سمت میدان اتحاد که میروی این صدای نوحه و مداحی است که تمام شهر را در بر گرفته. تعدادی از مغازه ها هم در این روزها شروع به فروش وسایل مرتبط به ماه محرم کرده اند. از طبل و سنج گرفته تا زنجیر و پرچم و لباس. هرکدام با قیمت ها و تنوع های مختلف.
حوالی میدان اتحاد ایستگاه صلواتی بزرگی برپا شده که در آن نذریهای متفاوتی همچون ساندویچ و هندوانه و چای و شربت پخش می شود. جوان و نوجوان گرداننده آن هستند و هر کدام بخشی از کار را بر دوش دارند. این موکب هر ساله در همین مکان دایر و تا دهه اول محرم پا برجاست.

رسوم قدیمی فراموش شده
از میدان اتحاد به بعد این هیئت های قدیمی هستند که رونمایی می شوند. هیئت هایی که در مساجد «امام رضا و امام سجاد، مهدیه و حسینیه شهر» شکل گرفته اند و گرچه هنوز هم وجود دارند اما دیگر مثل سابق رسم و رسوم قدیمی را اجرا نمی کنند.
به گفته رئیس شورای هیئت های مذهبی قروه این چهار هیئت قدیمی از چند روز قبل محرم یک روز را مشخص و با علم گردانی به نشانه فرارسیدن ماه محرم به سمت یکی از هیئت ها جهت عرض ارادت و اطلاع دادن در خصوص آمدن ماه محرم حرکت می کردند.

«مظفر آئینی» همچنین از شعاری که در این مراسم سنتی هیئت ها سر می دادند، گفت. «هیئت های میهمان با شعار "سلام ما بر شما عزاداران حسینی" به هیئت میزبان ارادت خود را نشان می دادند و در این میان هیئت میزبان هم با شعار "درود ما بر شما سینه زنان حسینی" به استقبال آنان می رفت و سپس روضه خوانی و مداحی انجام می شد.»
حالا این رسم جالب در کنج ذهن کهنسالان قروه ای مانده و در صندوق خاطراتشان حسرت می خورد. حسرت برای کمرنگ شدن چنین مراسم سنتی که می توانست آیین بی نظیری در شهرستان باشد.

هیئتی با دیدگاهی متفاوت
درست در قدیمی ترین نقطه شهر در یک سربالایی این هیئت «فاطمیون» است که با شیوه ای خاص نقل محافل شده؛ هیئتی که جوانند و پر شور. هم به دنبال شور حسینی هستند و هم شعور.
این هیئت که در دومین مسجد قدیمی شهر واقع شده به دست کسانی هدایت می شود که به دنبال ایجاد تفکرات نو با ترویج فرهنگ حسینی در جامعه هستند و این را به خوبی می توان در گفتار مؤسس هیئت لمس کرد.
«حجت الاسلام کمیل ضیایی» مؤسس هیئت فاطیمون؛ روحانی جوان با اندیشه ای متفاوت است. او اعتقاد دارد «هدف امام حسین مبارزه با فساد بود؛ این یک واقعیتی است که نمی شود انکار کرد. به هر اندازه که فرهنگ حسینی کمرنگ شود از آن طرف فرهنگ یزیدی که دقیقاً فساد و همه این ها را زیر لوای خود دارد نشر پیدا می کند.»

به گفته «ضیایی» ایمان و جبهه کفر و جبهه نفاق سه بعدی هستند که ملاک تشخیص یک جامعه محسوب می شوند. «کسی که در هر سه بعد پندار و گفتار و کردار؛ ایمان داشته باشد، مؤمن است و کسی در هر سه بعد فاقد ایمان باشد کافر است و کسی که در پندار کافر باشد ولی در گفتار و کردار مؤمن بنمایند، می شود منافق.»
او حساسیت ویژه ای نسبت به اجرای رسالت حسینی در جامعه دارد. «ما می بینیم که از جبهه نفاق داریم می خوریم کسانی که تظاهر می کنند به اهل ایمان بودن و هیچ اعتقادی به حسین و حسینی بودن ندارند و مناصب سیاسی کشور را در دست دارند و بعد خیانت های آنان به بیرون درز می یابد.»
«ضیایی» همچنین باور دارد نبود روحیه مطالبه گری در جامعه خود درد بزرگی است. «از طرفی روحیه مطالبه گری در جامعه هنوز جا نیفتاده؛ مردم هنوز به آن مطالبه گری نرسیده اند که مسئولان نگران باشند از پاسخ گویی به مردم، الان مسئولان خود را در جایگاه قدرت می بیند و نه در جایگاه خدمت و این یکی از ضعف های امروز است که رهبری هم بسیار به آن تأکید دارند.»

یادی از بلبل باغ مهربانی
یکی از ویژگی های منحصر به فرد آیین های سوگواری ماه محرم در قروه ظرف نیم قرن گذشته برنامه مرثیه خوانی مداح شهیر اهل بیت مرحوم استاد «حاج علی عارفی» بود. شخصی که بنا به اظهارات رئیس شورای هیئت های مذهبی قروه به عنوان یکی از قدیمی ترین مداحان اهل بیت در قروه شناخته می شود که گرچه ساکن و اهل اسدآباد استان همدان بود اما هر سال ماه محرم به قروه می آمد و در این شهر به مداحی و مرثیه سرایی می پرداخت.
مردم قروه این مداح فقید را به نام «درویش عارفی» می شناختند و براساس گفته های کهنسالان؛ درویش با صدای گرم و دلنشین و صحبت های نغز و دلنشین خود شور و حال خاصی به مراسم می بخشید و همین ویژگی خاص او باعث می شد پیر و جوان پای منبر مرثیه سرایی و موعظه اش بنشینند و درس بزرگ انسانیت از عاشورا بیاموزند.

ماجرای حضور این مداح خوش نغز باز می گردد به وصیتی که پدر درویش داشته. قدیمی ترها خوب یادشان هست که «حاج عارفی» بنا به وصیت پدرش هر سال در مراسم سوگواری و عزاداری ماه محرم قروه شرکت می کرده است.
در واقع پدر درویش هم خود سال ها در قروه مداحی می کرده و به قولی میهمان مردم قروه در ماه محرم بوده است و آنچنان مداحی در قروه را ارزشمند دانسته که بعد از مرگ به فرزند خود وصیت می کند تا مداحی در این شهر را ادامه دهد و پسر این وصیت را ادا کرد تا اینکه در فروردین ماه سال 86 دار فانی را وداع می گوید.
و بدین ترتیب چند سالی است که از این بلبل باغ محبت و مهربانی نغمه ای به گوش نمی رسد و این مرغ خوشخوان بستان ولایت و امامت خاموش گشته و از نوحه گری و مرثیه سرایی درباره یکی از بزرگترین حوادث سوگناک تاریخ لب فروبسته است.

سریش آباد؛ مهد آئین های عاشورایی
یکی از شهرهایی که زبانزد است برای برگزاری مراسم محرم؛ سریش آباد است. شهری که مردم آن آئین های بسیاری را همچنان پابرجا نگه داشته و اجرا می کنند. همانند طشت گذاری، شاحسین گویان، نذری گروهی و فردی، سیاهپوشی یکدست و ...
در این شهر عزاداران حسینی هر شب را با نذری یکی از همشهریان خود می گذرانند و همچنین در گذر از موکب ها هم مورد توجه قرار می گیرند.
همراهی و همدلی مردم سریش آباد در عزاداری محرم از شهرت خاصی برخوردار است به طوری که در اکثر روزها و شب های این ماه اکثر مردم با یکدیگر همکاری دارند و این ماه را در کنار هم می گذرانند.

بخشش طایی در روز تاسوعا
در میان روستاهای قروه نام و نشان روستای «خریله» درست در شب تاسوعا پررنگ می شود. جایی که سالهاست به سفره نذری «کاک حاتم» معروف به «حاتم طایی» نقش گرفته و پذیرای نیازمندان است.
حکایت سفره «حاتم» از زبان اهالی روستا شنیدنی است. «اینجا خانه پدری حاتم است. او چند سال پیش دخترش را در چنین روزی به دلیل بیماری سرطان از دست می دهد و بعد از آن تصمیم می گیرد که بخشی از دارایی اش را برای بیماران سرطانی و بخشی را هم در روز عاشورا برای نیازمندان و هرکسی که به امام حسین ارادت دارد اختصاص دهد.»

به نقل از روستاییان، دارایی «کاک حاتم» همیشه در راه خیر خرج می شود. او و چند نفری از آشنایانش همه ساله در روز تاسوعا سفره نذری خود را برپا می کنند و از همه مردم شهرستان دور و نزدیک دعوت می شود که بیایند و برای هرکسی که فکر می کنند نیازمند است غذا ببرند.
اهالی خانه خود را در این روز نشان نمی دهند و هدایت کار را به عده ای از معتمدان روستا سپرده اند. به گفته این معتمدان، بی نام و نشان کار کردن برای این است که مردم راحت تر باشند و بتوانند به اندازه نیاز خود بهره ببرند.

خیمه سوزان و علم گردان و تعزیه خوان
روز تاسوعا و عاشورا که می رسد هر سال در قروه هیئت ها برنامه هایی برای خود اجرا می کنند. یکی خیمه سوزان دارد و دیگری علم گردان است. یکی تعزیه می خواند و یکی هم به سمت اسرای شام می رود.
هیئتی گهواره علی اصغر دارد و زنجیره اسرایی از کودکان را به دنبال خود می کشاند. اسب هایی خونین می آیند و از فراق خبر می دهند.

هیئتی به توزیع غذای نذری می پردازد و به عزاداران شام و ناهار می دهد. مردان و زنانی که نذر دارند مشغول پخش نذری های خود می شوند. در این روزها چشم ها اشک ریزان و دل ها پریشان است. تاسوعا را بدون آب با مشک خالی به شب می رسانند و عاشورا را با دلتنگی تمام به شام غریبان. سپس دست در دست زینب با کاروان اسیران راهی می شوند و فریاد می زنند «چه می توان کرد با غم فراق...»