بزرگنمايي:

عصر کرد - با گذشت حدود 40 کیلومتر از شرق شهر قروه و در بالای کوهی که مشرف به روستای داشبلاغ است به منطقه‌ای می‌رسیم که در اصطلاح محلی به آن «فراتاش» می‌گویند و در کتب و منابع نیز به نام «فرهادتاش» آمده است.
  همواره در معرفی مناطق تاریخی و گردشگری شهر قروه، اسم منطقه فرهادتاش و عکس‌های آن را دیده‌ایم، اما اینکه ماجرای سنگ‌های این منطقه از چه قرار است؟ چه قدمتی دارند و علت شکل قالب مانند آنها چیست؟ سوال‌هایی است که همواره وجود دارد.
با جستجو در فضای مجازی و سایت‌های مختلف نیز چیز زیادی را نمی‌یابیم تا جوابگوی این سوالات باشد. پیدا کردن علت بوجود آمدن این منطقه کار آسانی نیست، چون در منابع تاریخی نیز در این مورد مطلب درخورتوجهی نیامده است.
مردم محلی هم چیز زیادی در مورد آن نمی‌دانند، بیشتر افسانه‌هایی که در این منطقه وجود دارد را نقل می‌کنند که به ارتباط اسم این منطقه با مسئله عشق شیرین و فرهاد برمی‌گردد، اما در نهایت آنگونه که کارشناسان امر اذعان می‌کنند این مسئله افسانه‌ای بیش نیست.
اینکه چرا صدها سنگ مستطیلی و قالبی شکل در منطقه‌ای مرتفع رها شده‌اند؟ چه ارتباطی مابین غاری که در نزدیکی این سنگ‌ها وجود دارد، هست؟ و سوالات دیگر ما را برا آن داشت تا با کارشناسان اداره میراث فرهنگی کردستان به گفت‌وگو بنشینیم که در ادامه می‌خوانید.

انجام معرفی منطقه تاریخی فرهادتاش
کارشناس اداره کل میراث فرهنگی استان کردستان در این باره اظهار کرد: کار بررسی باستان شناسی بخشی از شهر قروه را در سال 82 انجام دادیم که در این پروژه، تیم‌ باستان شناسی آثار تاریخی را نیز در منطقه فرهادتاش این شهر مورد بررسی قرار داد.
اقبال عزیزی، افزود: ابعاد این منطقه 300 الی 400 مترمربع است که پرونده ثبت نیز برای آن تشکیل شد و منطقه فرهادتاش در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
وی با اشاره به اینکه آثار سنگ تراشی این منطقه به تخت سلیمان شباهت دارد، عنوان کرد: در سبک معماری زمان هخامنشیان و حتی قبل از آن، سنگ‌ها را از کوه‌هایی که مناسب بودند برش می‌دادند، سپس به مکان‌هایی که می‌خواستند بناهای تاریخی و یا مذهبی را احداث کنند، حمل می‌کردند.
این کارشناس اداره میراث فرهنگی با بیان اینکه در شهر قروه، بنای بزرگ مذهبی یا حکومتی را نداریم که این سنگ‌ها برای آن مورد استفاده قرار گرفته باشند، ادامه داد: برای پی بردن به اینکه این سنگ‌ها برای چه مکانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند به همکاری بین استانی نیاز داریم. ما با همدان که در نزدیکی این منطقه قرار دارد مکاتبه کردیم اما به ما جوابی ندادند.

احتمال استفاده از سنگ های فرهادتاش در معبد آناهیتا یا شهر همدان
وی گفت: دو احتمال وجود دارد یکی اینکه این سنگ‌ها برای معبد آناهیتا در کنگاور کرمانشاه مورد استفاده قرار گرفته‌اند و یا اینکه برای همدان که زمانی پایتخت هخامنشیان بوده است. یافتن این مسئله نیازمند بررسی در این دو استان است.
عزیزی اظهار کرد: اکثر سنگ‌ها در عرض و طول یک متر در دو متر و به ارتفاع یک متر برش داده شده‌اند و تعداد آنها نیز بیش از چند صد عدد است.
وی نحوه استحصال این سنگ‌ها را اینگونه توضیح داد که با ایجاد شیارهایی در سنگ‌ها، چوب‌هایی در داخل شیارها تعبیه می‌شده و با کوبیدن چوب در سوراخ‌های ایجاده شده کانال‌هایی ایجاد و سپس، به دنبال آن کانال‌ها را از آب پر می‌کرده‌اند که بر اثر آن چوب‌ها باد کرده و موجب ایجاد ترک در سنگ می‌شده است.
کارشناس امین اموال اداره میراث فرهنگی کردستان افزود: تعدادی از سنگ‌ها در این منطقه دپو شده و انتقال نشده‌اند که نشان دهنده ایجاد وقفه در کار است. یا اینکه سنگ دیگری را برای پروژه خود پیدا کرده‌اند و یا احیانا حاکمی که این طرح را درنظر داشته از دنیا رفته و کار انجام نشده است.

وی همچنین ذکر کرد: محل سکونت سنگ تراش‌ها نیز برای ما مشخص نیست. احتمال دارد به صورت فصلی در آنجا کار کرده باشند.
فرهادتاش و شیرین و فرهاد ارتباطی با هم ندارند
عزیزی در ادامه گفت: در افسانه‌هایی که در این منطقه وجود دارد این سنگ تراشه‌ها را به مسئله فرهاد و شیرین نسبت می‌دهند درصورتی که این مسئله برای این منطقه صدق نمی‌کند.
وی همچنین به غاری که در نزدیکی این منطقه قرار دارد نیز اشاره و بیان کرد: این غار یک غار طبیعی بوده که حاصل جریان‌های آبرفتی در سنگ‌های آهکی است و قدمت تاریخی نداشته و به قضیه فرهادتاش نیز ارتباطی ندارد.

کارشناس میراث فرهنگی کردستان خاطرنشان کرد: این منطقه چون مرتفع و ناشناخته است و دارای امکانات تفریحی نمی‌‌‌باشد برای گردشگری مورد استفاده قرار نگرفته و بیشتر علاقه مندان به آثار تاریخی از آن بازدید می‌کنند که امید است با ایجاد زیرساخت‌های لازم این موضوع نیز مورد توجه قرار گیرد.
منابع کمی از قدمت فرهادتاش وجود دارد
رئیس گروه توسعه گردشگری میراث فرهنگی کردستان نیز با اشاره به اینکه منابع زیادی از قدمت تاریخی منطقه فرهادتاش در دسترس نیست، اظهار کرد: از لحاظ تاریخی با توجه به مستندات موجود احتمال دارد قدمت منطقه فرهادتاش به دوره ساسانیان برگردد. چون آثار دیگری هم از دوره ساسانیان همچون تپه تاریخی قصلان، محوطه تاریخی دلبران و منطقه وینسار در شهر قروه وجود دارد.
آوات مکاری افزود: مردم افسانه‌ شیرین و فرهاد را برای این سنگ‌ها نقل می کنند اما احتمال دیگری که وجود دارد این است که از سنگ‌های این منطقه برای معبد آناهیتا در کنگاور کرمانشاه استفاده کرده‌اند. در کل منابع بسیار کمی در مورد این منطقه وجود دارد و یا ما به آن دسترسی نداریم.
وی ادامه داد: اگر زیرساخت‌های لازم در این منطقه فراهم شود، می‌تواند انگیزه بسیار خوبی برای گردشگران ایجاد کند تا به این منطقه سفر کنند.

نقش موثر مردم در فعال کردن جاذبه‌های گردشگری
کارشناس گردشگری میراث فرهنگی کردستان با تاکید بر اینکه مردم نقش بسیار موثری در فعال کردن جاذبه‌های گردشگری برعهده دارند، خاطرنشان کرد: در نزدیکی منطقه فرهادتاش، سراب قروه، منطقه حفاظت شده بدر و پریشان و چشمه آب گرم باباگرگر را داریم که یک پکیج گردشگری را می‌تواند ایجاد کند اما به شرط اینکه زیرساخت‌های لازم در این منطقه ایجاد شود و مردم نیز خودشان پای کار باشند.
به نظر می‌رسد منطقه فرهادتاش قروه در صورت ایجاد زیرساخت‌های لازم می‌تواند منطقه‌ای جذاب برای گردشگران باشد و نقش مهمی را در توسعه گردشگری و اقتصاد این منطقه ایفا کند که در این راستا همت مسئولان امر نیز امری الزامی است.