بزرگنمايي:

هر سوي اين شهرستان بيجار را که نگاه کني اثري باستاني و تاريخي و مربوطه به قدمت کهن اين سرزمين را مي‌توان يافت.

که در کنار اين قلعه ميراث ماندگاري به اثر تاريخي ديگري به نام کتيبه هيراتيک(نيمه تصويري) همواره موجب جذب گردشگران و توريست‌هاي بسياري از تمامي نقاط کشور و خارج از کشور است.

از جمله اين ميراث‌ها قلعه قم‌چقاي را مي‌توان نام برد که در 5 کيلومتري غرب روستاي قم‌چقاي و 60 کيلومتري شمال شرق شهر بيجار واقع شده و متعلق به هزاره سوم قبل از ميلاد است و کتيبه قم چقاي نيز در فاصله يک کيلومتري روستايي به همين نام بر روي صخره‌اي در ارتفاع 10 متري کوه در دره‌اي که معروف به دره هفت آسياب است، به خط هيراتيک( شبيه خط هيرو گليف) نوشته شده است.

با توجه به اين حقيقت که قدمت کتيبه قم‌چقاي از الواح سومري نيز بيشتر و مربوط به هزاره چهارم هجري قمري است و با عنايت به در نظر گرفتن اين موضوع که اولين واضعان خط، سومريان بوده‌اند تصور مي‌شود که قم‌چقاي و کتيبه آن در اصل متعلق به سومريان بوده است.

باستان‌شناسان وجود اين تمدن آن هم در حدود هزاره چهارم هجري قمري را موجب ايجاد اعجاب و شگفتي مي‌دانند، اما موضوعي که بيش از همه چيز انسان را به تحسين وا مي‌دارد، وجود کتيبه مکشوفه با خط نوشته شده نيمه تصويري (هيراتيک) به دست اقوام و ساکنين اين قلعه است که گواهي بر فرهنگ و تمدن مترقي اين قوم خواهد بود.

کتيبه هيراتيک در قلعه قم‌چقاي با چنين مشخصات و قدمت از جمله آثاري بوده که براي اولين بار در مغرب ايران زمين شده است.

نشانه‌هايي بر روي کتيبه هيراتيک وجود دارند که تا اندازه‌اي زيادي شبيه نمونه‌هاي پيشين خط هندسي هستند. برخي از آنها شباهت فراوان و برخي شباهتي اندک دارند. به نظر مي‌آيد که به خاطر دشواري نگاشتن بر بدنه صخره، تا اندازه‌اي شکل ظاهري نشان‌ها ساده‌تر و انتزاعي‌تر شده است.

نشان‌هاي الحاقي به کتيبه، اهميتي فراوان در تعيين ديرينگي و قدمت آن دارند. از آنجا که سطح تراشيده شده سنگ( کتيبه هيراتيک)، رنگ روشن تري نسبت به زمينه خود دارد و به مرور رو به اکسيده شدن و تيرگي مي‌گرايد با مقايسه مقدار و ميزان تغيير رنگ بخش‌هاي تراشيده شده در دوره‌هاي گوناگون، مي‌توان يک ارزيابي تقريبي از قدمت هر بخش را به دست آورد.

از سوي ديگر، نوع خط، شکل و سبک نشان‌ها نيز مي‌توانند راهنمايي مناسب براي تعيين قدمت باشند. از آنجا که تمامي لوحه‌هاي شانزده‌گانه به سال‌هاي سده 23 پيش از ميلاد (4300 تا 4200 سال پيش) منسوب هستند و از سوي ديگر، براي لوحه‌هاي جيرفت نيز قدمت موقت سده 25 تا سده 21 پيش از ميلاد (4500 تا 4000 سال پيش) سنجيده شده است؛ مي‌توان قدمت سنگ‌نبشته قم‌چقاي را نيز در همين حدود دانست.

با توجه به سبک خط و ديرينگي بيشتر آن، از سنگ‌نبشته " آنوباني ني " در سرپل ذهاب، مي‌توان گفت که گويا سنگ نبشته بر روي کتيبه قم چقاي کهن‌ترين کتيبه صخره‌اي شناخته شده در ايران است.

تمامي کتيبه‌هايي که به اين خط نوشته شده‌اند، داراي سطرهايي از سوي راست به چپ بوده‌اند. اما به نظر مي‌آيد که سنگ‌نبشته قمچقاي از چپ به راست نوشته شده باشد. اين نکته از احساسي سرچشمه مي‌گيرد که گويا نگاه سطرها  نشان‌ها و تراش خطوط به سوي راست است.

در طرح بازنگري کتيبه قم چقاي به وسيله دکتر رضا مرادي غياث‌آبادي اين گمانه زني آورده شده است که متن کتيبه به مانند نمونه‌هاي مشابه آن، نيايشي به درگاه خدايان و آرزويي براي پاسداشت کشور و دوام فرمانروايي باشد.