بزرگنمايي:

عصر کرد - در چند سال گذشته تخریب گسترده بناهای تاریخی با حدت و شدت بیشتری در حال انجام است. بی‌توجهی و ضعف سیستماتیک در حفظ بناهای تاریخی حالا دامان بنای کفش ملی را گرفته است
خانه خرابی به کفش ملی هم رسید
در چند سال گذشته تخریب گسترده بناهای تاریخی با حدت و شدت بیشتری در حال انجام است. بی‌توجهی و ضعف سیستماتیک در حفظ بناهای تاریخی حالا دامان بنای کفش ملی را گرفته است.
ساختمانی با مولفه‌های معماری پهلوی واقع شده در ضلع شمال غربی میدان قیام تهران با آن نشان فیلی‌اش که بسیاری از حوادث تاریخ معاصر ایران را به خود دیده و اکنون بعد از گذشت دهه‌ها سال به یکی از یادبودهای خاطره‌انگیز تهرانی‌ها بدل شده ، اما به دلایلی چون ناامن بودن در نوبت تخریب قرار گرفته است.
در واقع در حال حاضر ما تنها با تخریب یک بنا مواجه نیستیم، بلکه با حال و روز بد ساختمان کفش ملی رو‌به‌رو هستیم که هم نشان از افول بخشی از تولید داخلی دارد و نیز خواه یا ناخواه با حذف المان‌های فرهنگی به جا مانده از تاریخ معاصر، تلاش می‌شود رابطه فرد ایرانی با تاریخ مخدوش شود.
در دهه 30 شمسی رحیم ایروانی از چک‌اسلواکی به ایران آمد تا اولین تولیدی کفش وطنی را در کارخانه‌ای 700 متری راه اندازی کند. او با استخدام دو کارشناس خارجی و 35 کارگر، کارخانه‌ای را راه اندازی کرد که در سال‌های بعد و در اواخر دهه 50 توانست یکی از قطب‌های صادرات کفش ایرانی به شوروی و اروپای شرقی شود.
جالب آن که بعد از ورود ماشین‌های دوخت برای تولید کفش از پارچه ایرانی استفاده شد و این‌چنین محصولی با ارزش‌افزوده بالا و بومی در حجمی گسترده به خارج از کشور صادر شد. با این حال در چند سال گذشته و با وقوع تحریم‌ها، کار‌و‌بار این صنعت ملی نیز رو به افول گذاشت و کفش‌های تولید چین و ترکیه بازار داخلی را از چنگ کفش ملی درآوردند.
حالا تنها یادگار و نشانی که از کفش ملی برای ایرانی‌ها مانده بنای تاریخی این تولیدی است که آن هم به لطف مدیریت ناکارآمد حالا در معرض تخریب قرار گرفته است. نکته جالب این است که این بنا در آثار گرانبهای پایتخت ثبت تاریخی نشده است.
مالکان سرقفلی این ملک اعتقاد دارند زمانی که دستگاه حفاری خط 7 مترو تهران به میدان قیام رسید، لرزه‌های این دستگاه باعث شد تا آسیب های جدی ای به این بنا برسد. همچنین با توجه به محل استقرار این ساختمان در نبش میدان بهترین موقعیت را برای تبدیل آن به ایستگاه مترو داشت. اما بعد تصمیم تغییر کرد و این ساختمان ناایمن تر از گذشته به حال خود رها شد.
آبان ماه سال گذشته بود که همزمان با اوج گیری نهضت ایمنی سازی ساختمان های ناایمن در منطقه 12 خبر تخریب این بنا در رسانه ها منتشر شد آن هم در شرایطی که هم سازمان میراث فرهنگی و هم مدیرکل بافت های تاریخی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران با انجام این حکم مخالف بودند.
بعد از جلوگیری از تخریب نخستین فروشگاه کفش ملی، تصمیم بر این شد تا مالک و مستاجران به ایمن سازی و مرمت این ساختمان قدیمی اقدام کنند.
30 نامه اخطار از سوی شهرداری منطقه 12 به این افراد ارسال شد، اما عدم توجه جدی سازمان میراث فرهنگی به تعیین روش مقاوم سازی از یک سو و از سوی دیگر اختلافی که بین مالکان سرقفلی و مالکان عرصه این ملک به وجود آمده باعث شده تا نه تنها ایمن‌سازی این ملک با تاخیر روبه رو شود، بلکه بسیاری از مستاجرانی که سال ها در واحدهای تجاری این ملک چه در طبقه اول و چه در طبقه دوم کار می کردند، یک سال و نیم بی کار شوند.
به گفته مالکان و مستاجران ساختمان کفش ملی دلیل آسیب دیدن این بنای تاریخی و ناایمن شدن آن، وجود یک قنات در محدوده تحت مالکیت کفش ملی است که باعث شده تا در جاهایی از این بنا زمین نشست کرده و حتی ترک‌های بزرگی بر بخشی از دیوارهای آن پدیدار شود. از سویی برخی از کارشناسان میراث، وجود تونل مترو در این منطقه را عامل اصلی ناایمن شدن بنا ذکر کرده‌اند.
یکی از مالکان این بنا در این باره گفت: این ساختمان را نه زلزله و نه فرسودگی نتوانست خراب کند تا اینکه مترو به این محدوده آمد. از زمانی که مترو وارد میدان قیام شد و شروع به حفر زمین کردند، این ساختمان آسیب جدی دید.
سال گذشته هم شهردار منطقه حکم تخریب داشت و شیروانی و دسوارهای طبقه بالا را تخریب کرد و نیمه کاره به امان خدا رها کرد.الان میراث فرهنگی می گوید که برای ایمن سازی ساختمان باید نظر بدهد... میراث فرهنگی در این مدت حتی یک بار هم سری به این ساختمان نزد....»
در این میان شهردار منطقه 12 تهران اعلام کرد، کمتر از یک هفته طی جلساتی که با دادستان برگزار شده، دستگاه قضایی حکم خود را مبنی بر ایمن سازی این ساختمان به مالکان و مستاجران این بنای تاریخی داده است اما به رغم ابلاغ این حکم دو ماهی می شود که هنوز مالکان و مستاجران نتوانسته اند برای انجام این کار با هم به توافق برسند.
به نظر می رسد شهردار منطقه 12 تلاش می کند تا توپ را به زمین مالکان و مستاجران ساختمان کفش ملی بیندازد و آنها را مسئول تخریب احتمالی این بنا بداند. اما واقعیت آن است که مدیریت تخریب که از طریق همدستی بورکراسی اداری با ادوات مکانیکی تخریب مثل بیل مکانیکی وکمپرسور، مواد منفجره و ... سال هاست چون بولدوزری ویرانگر ماشین‌اش را به پیش می راند، کارنامه‌ای بلند بالا در تخریب بناهای تاریخی داشته است.
بر اساس خبرهای واصله مالکان سرقفلی حاضر شده‌اند تا کار مرمت و ایمن‌سازی ساختمان را هر چه سریع تر آغاز کنند اما بر اساس گفته برخی شاهدان این مهم به دلیل اختلاف نظر بین نماینده کفش ملی و رستوران هانی به تعویق افتاده است.
در همین رابطه زارع، نماینده کفش ملی به رسانه‌ها می‌گوید: در یکی از جلسات، مالک رستوران هانی اعلام کرد که تمایل دارد تا این ساختمان هر چه زودتر فرو بریزد تا با خرید کامل این ملک، بنایی مطابق با معماری قدیمی در ادامه رستوران خود بسازد... حتی یک بار گفت که حاضر است آب پای ساختمان بگیرد تا ساختمان تخریب شود.
منبع: bartarinha.ir