بزرگنمايي:

عصر کرد - سنندج - حدود 2 سال است طرح پرداخت سود حاصل از فروش و صادرات سوخت به روستاییان ساکن در شعاع 20 کیلومتری مرزهای استان کردستان اجرا می شود و طبق گفته مسئولان، این طرح نقش زیادی در کاهش قاچاق سوخت در این مناطق داشته است.
  براساس مصوبه هیات دولت در سال 90، بخشی از سود حاصل از صادرات فرآورده‌های نفتی به روستاهای مرزی که در شعاع 20 کیلومتری از مرز واقع شده اند، پرداخت می شود.
این طرح که تا سال 95 مسکوت مانده و اجرایی نشده بود، با تلاش مسئولان استان کردستان و دبیرخانه کمیسیون قاچاق کالا و ارز، در 31 خرداد 95 در مرزهای این استان اجرایی و به تناوب درآمد حاصله به حساب سرپرست خانوارها واریز می شود.
براساس آمار دبیرخانه کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز کردستان، سال 95، 34 میلیون لیتر، سال 96، 32 میلیون لیتر و در سال 97 تاکنون 17 میلیون لیتر سوخت از مرز باشماق مریوان صادر شده است.
همچنین طبق این آمار در سال 95، 48 میلیارد ریال، در سال 96، 56 میلیارد ریال و در سال 97 تاکنون 152 میلیارد ریال از این طریق به حساب سرپرستان خانوار ساکن در شعاع 20 کیلومتری مرز واریز شده است.
دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز کردستان می گوید: از زمانی که بخشی از سود حاصل از فروش سوخت به عراق به خانوارهای مرزنشین ساکن در شعاع 20 کیلومتری پرداخت می شود، شاهد کاهش معناداری در قاچاق سوخت هستیم.
علی خداویسی تاکید کرد: اگر زمانی (2 سال پیش) مرزنشینان اقدام به قاچاق سوخت می کردند اکنون بواسطه پرداخت سود حاصل از صادرات سوخت، قاچاق در سال جاری نسبت به سال گذشته حدود 60 تا 70 درصد کاهش پیدا کرده است.
وی با اشاره به اینکه از ابتدای سال جاری تا پایان آبان، 17 میلیون لیتر سوخت از استان صادر شد، گفت: در همین مدت 152 میلیارد ریال از محل پرداخت سود حاصل از فروش سوخت به حساب سرپرست خانوارهای ساکن در شعاع 20 کیلومتری مرز واریز شد.
دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز کردستان به وجود 18 هزار و 139 خانوار مرزنشین اشاره کرد و یادآور شد: در این مدت به حساب هر سرپرست خانوار مرزنشین 6 میلیون ریال واریز شده ضمن اینکه بزودی 50 میلیارد ریال دیگر نیز به حساب این خانوارها واریز می شود.
خداویسی افزایش قاچاق سوخت در استان را در سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال 96 ناشی از نوسانات و اختلاف قیمت ارز در 2 طرف مرز دانست و افزود: بیشترین قاچاق سوخت در پایانه مرزی باشماق و مربوط به کامیون ها و اتوبوس هایی بود که باک اضافی داشته و از این طریق اقدام به قاچاق می کردند بنابراین مرزنشینان نقش چندانی در قاچاق سوخت نداشته اند.
دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز کردستان اظهار داشت: از ابتدای امسال تا پایان آبان ماه، یک میلیون و 308 هزار و 407 لیتر سوخت قاچاق در استان کشف شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 385 درصد افزایش دارد.
خداویسی با اشاره به اینکه سال گذشته در همین مدت 269 هزار و 662 لیتر سوخت قاچاق در استان کشف و ضبط شد، اضافه کرد: کسانی که اقدام به قاچاق سوخت می کنند اغلب یا گالن بدست بوده یا کامیون ها و اتوبوس هایی هستند که دارای باک اضافی هستند.
وی با بیان اینکه با چنین قاچاق هایی تا حدود زیادی مقابله کرده ایم، تاکید کرد: با صاحبان اتوبوس ها و کامیون هایی که باک اضافی داشته باشند بشدت برخورد می شود.
دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز کردستان یادآور شد: به اتوبوس هایی نیز که باک استاندارد ندارند به هیچ عنوان اجازه خروج از مرز داده نمی شود که با این ترفند، قاچاق سوخت توسط گالن بدست ها به کمترین میزان خودش رسیده است.
خداویسی افزود: سیاست ما براساس قانون جدید از سال 92 تغییر کرد و اکنون 70 درصد اقدامات کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا در حوزه پیشگیری و کارهای فرهنگی و 30 درصد نیز مقابله ای است.
با توجه به اینکه طرح پرداخت سود حاصل از فروش سوخت در کردستان نقش پررنگی در کاهش قاچاق فرآورده های نفتی توسط ساکنان مناطق مرزنشین شعاع 20 کیلومتری داشته است، به نظر می رسد در صورت تداوم این طرح و حتی افزایش میزان پرداختی و تحت پوشش قرار دادن خانوارهای بیشتر در مسافت دورتری از مرز، تاثیر بسیار زیادی در کاهش قاچاق سوخت خواهد داشت؛ ضمن اینکه کمک قابل توجهی به معیشت روستاییان مرزنشین است.
 استان کردستان یکی از استان های مرزی کشور است که حدود 230 کیلومتر مرز با کشور عراق دارد و دارای سه بازارچه مرزی سیرانبند بانه، خانم شیخان مریوان و مله خورد در سروآباد بوده که در حال حاضر به دلیل مشخص نبودن محدودیت و ممنوعیت تعداد اقلام وارداتی، این بازارچه ها بسته است.