بزرگنمايي:

عصر کرد - سنندج - یکی از شاخص های پیشرفت هر کشور توسعه صنعت گردشگری است، موضوعی که چند سالیست در ایران و اخیرا در تدوین سند الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت مورد توجه واقع شده و در کردستان به دلیل داشتن پتانسیل های فراوان فرهنگی و آیینی قابل تحقق است.
  به دنبال تدوین سند الگوی پایه اسلامی - ایرانی پیشرفت که در آن مهمترین نیازهای کشور برای توسعه و افق مطلوب جامعه اسلامی ایران ترسیم شده، مقام معظم رهبری، مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را موظف کردند که با مشورت مراجع مورد نظر در ابلاغیه مربوطه این سند، نظرات و پیشنهادهای تکمیلی را بطور دقیق بررسی و بهره‌ برداری و نسخه‌ ارتقا یافته الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت را حداکثر ظرف 2 سال آینده برای تصویب و ابلاغ ارائه کنند بطوریکه از ابتدای قرن 15 هجری شمسی اجرای این الگو با شتابی مطلوب آغاز و قطار پیشرفت و تعالی امور کشور بر مدار آن قرار گیرد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی همچنین دستگاه‌ها، مراکز علمی، نخبگان و صاحب‌نظران را به بررسی عمیق ابعاد مختلف سند تدوین‌ شده و ارائه‌ نظرات مشورتی فرا خواندند.
از جمله موارد مطرح شده در این سند، بند 34 آن است که به گسترش قطب های گردشگری طبیعی، فرهنگی، مذهبی و سلامت با محوریت مناطق و مراکز هویت ساز اشاره و بر اهمیت آن تاکید شده است.
موضوع این بند را بهانه ای قرار دادیم تا به بررسی ظرفیت ها و توانمندی های کردستان در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی پرداخته و اقدامات انجام شده و برنامه های آتی یکی از ارگان های اصلی مرتبط با این حوزه (اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری) را در راستای اجرای بند 34 سند مذکور مورد بررسی قرار دهیم.
استان کردستان با 29 هزار کیلومتر مربع مساحت یکی از مستعدترین استان های غربی ایران در بخش های مختلف گردشگری است و سالانه مسافرانی از اقصی نقاط کشور و حتی خارج از کشور را به سمت خود جذب می کند.
کردستان دارای یک هزار و 520 اثر تاریخی شناسایی شده شامل آثار باستانی، غارهای طبیعی، درختان کهنسال، میراث منقول، قنات و مکان های طبیعی است که 878 اثر در فهرست آثار ملی ثبت شده که شامل 773 اثر غیر منقول (آثار تاریخی، تپه، محوطه و بنا)، 20 مورد میراث طبیعی، 62 مورد میراث معنوی و 23 مورد میراث منقول است.
طبیعت بی نظیر این استان از جمله جنگل‌های بلوط، آبشارها و رودخانه های خروشان، تاریخ و فرهنگ کهن (یکی از اصیل‌ ترین اقوام ایرانی) و همچنین جاذبه های تاریخی و معماری شامل قلعه‌های قدیمی، مساجد تاریخی و حمام‌ها، کردستان را به یک مکان ایده آل برای سفر تبدیل کرده است.
این استان به لحاظ اقلیمی نیز منطقه ‌ای کوهستانی با دشت‌های مرتفع و دره‌های وسیع است و شهرستان های مختلف آن از نظر داشتن جاذبه های طبیعی در فصول سال قابلیت بسیار زیادی برای جذب گردشگر دارند.
از جمله آثار فرهنگی و تاریخی شاخص کردستان می توان به خانه کُرد، موزه سنندج، مسجد جامع سنندج (دارالاحسان)، مقبره هاجره خاتون، بازار سرپوشیده سنندج، عمارت مشیر دیوان، روستای تاریخی نگل، قلعه زیویه سقز و غار کرفتو دیواندره اشاره کرد.
آیین هایی معنوی مانند پیرشالیار در اورامان تخت و جشنواره هایی نظیر برداشت انار و توت فرنگی در بخش کشاورزی از جمله دیگر قابلیت های جذب گردشگر در این استان است.
در کنار آن آثار طبیعی و گردشگری زیادی نیز مانند پارک جنگلی آبیدر، دریاچه زریبار مریوان، منطقه زیبای اورامانات، روستای پالنگان، سد قشلاق، منطقه سورین بانه، دشت های سرسبز قروه و دهگلان و کوه های شاهو و ده ها مکان دیگر در کردستان چشمان هر انسان صاحب ذوقی را به خود مجذوب می کنند که تنها گوشه ای از پتانسیل های طبیعی، فرهنگی، تاریخی و گردشگری کردستان محسوب می شود.
رئیس گروه توسعه گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان می گوید: 2 سال است که شروع به برگزاری تورهای معرفی طبیعت گردی در مناطق ناشناخته و کمتر شناخته شده استان با حضور 40 نفر از برنامه ریزان تور کشور کرده ایم.
آوات مکاری با اشاره به اینکه این تورها را در مناطق هویت ساز مانند ژاوه رود، سارال و اورامان شاهو برگزار می کنیم، افزود: این کار باعث انتشار تصاویر مناطق گردشگری کردستان در فضای مجازی و سایت های اینترنتی و تبلیغ برای این مناطق توسط آژانس های گردشگری شده است.
وی به برگزاری چهار تور معرفی طبیعت گردی در سال جاری اشاره کرد و گفت: بر این اساس آژانس های مطرح کشور به کردستان آمده و توانمندی های استان را در بخش های مختلف دیدند و با ظرفیت ها آشنا شدند که این کار موجب معرفی مقاصد جدید گردشگری در استان به علاقمندان دیگر مناطق کشور شد.
مکاری گردشگری شهری در این استان را بسیار ضعیف دانست و اضافه کرد: به دلیل عملکرد ضعیف بخشی دولتی و خصوصی، زیرساخت های مناسب برای جذب گردشگر وجود ندارد از این رو گردشگران کردستان را به دلیل محدودیت امکانات، به عنوان استانی تفریحی نمی شناسند.
وی در ادامه به ضعف عملکرد آژانس های گردشگری در کردستان در زمینه معرفی جاذبه ها و تلاش برای جذب گردشگر اشاره کرد و گفت: حدود 42 آژانس در استان فعالیت می کنند که 2 مورد آنها در این حوزه خوب عمل کرده و مابقی سرمایه از استان خارج می کنند که ما به دنبال ایجاد رقابت بین آژانس ها در راستای توسعه گردشگری استان هستیم.
مکاری یکی از سیاست ها برای توسعه طبیعت گردی در کردستان را توسعه اقامت های بومگردی اعلام کرد و یادآور شد: طی سه سال اخیر، 11 اقامتگاه بوم گردی راه اندازی شده و مجوز تاسیس 20 اقامتگاه دیگر نیز صادر شده است.
«بومگردی یا اکوتوریسم سفری است مسئولانه به جاذبه های طبیعی برای لذت بردن، ادراک و دانستن قدر طبیعت به طوری که حافظ زیست بوم بوده، سبب پایداری کیفیت زندگی مردم منطقه شده و در آن گردشگر در فعالیت های سودآور اجتماعی- اقتصادی مردم محلی مشارکت داشته باشد»
وی آموزش به اهالی روستا و مردم محلی را در اولویت کار میراث فرهنگی برای توسعه اقامتگاه های بومگردی دانست و اظهار داشت: بسیاری از مردم روستاها از توانمندی ها و جاذبه های گردشگری محل زندگی شان مانند بازی های محلی، آیین های مذهبی، غذاهای محلی، رقص و موسیقی، لباس محلی، طب بومی، شغل های قدیمی و ستاره شناسی قدیم بی اطلاع هستند در حالیکه این پتانسیل ها برای جذب گردشگر از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند.
رئیس گروه توسعه گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان افزود: از سال گذشته تاکنون 16 مورد آموزش در بحث توانمندی ها برای ایجاد بومگردی و توسعه روستایی به روستاییان ارائه کرده ایم.
وی یکی از شاخص های معرفی و توسعه روستاها را مشارکت و همکاری مردم محلی دانست و گفت: این استان دارای فرهنگ پویا و تنوع فرهنگی جذابی است و با کمترین زیرساخت می توان در زمینه توسعه بومگردی گام های بلندی برداشت.
مکاری از توسعه پرنده نگری به عنوان یکی دیگر از برنامه ها برای توسعه گردشگری در استان نام برد و اضافه کرد: از آنجایی که تنوع پرنده در کردستان زیاد است می توان از این راه در راستای جذب گردشگر به خوبی بهره برد.
رئیس گروه توسعه گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان از ایجاد بزرگترین سایت پرنده نگری استان در اطراف دریاچه زریبار مریوان خبر داد و گفت: ایجاد سایت های دیگری هم در سد قشلاق، سد شهید کاظمی سقز و منطقه حفاظت شده بدر و پریشان قروه در دستور کار است.
مکاری با اشاره به اینکه طبق برخی آمارها جاذبه های گردشگری کردستان 842 مورد عنوان شده است، تاکید کرد: جاذبه هایی که در استان قابلیت بازدید دارند حدود 80 مورد است.
با توجه به مطالب مطرح شده می توان به این نتیجه رسید که ایجاد اقامتگاه های بومگردی برای جذب گردشگر و ارائه فرهنگ های دینی و محلی به گردشگران در مناطق مختلفی از کردستان که نشان دهنده هویت اسلامی - ایرانی این منطقه است، تاثیر بسیار زیادی در گسترش قطب های گردشگری بویژه در بخش های فرهنگی، طبیعی و مذهبی دارد که این امر نیازمند حضور فعال بخش خصوصی بویژه مردم محلی و ساکنان روستاها است.