بزرگنمايي:

کردانلاين- هر از گاهي از طريق اطرافيان، جرايد يا فضاي مجازي خبرهايي مبني بر ازدواج دختران و پسراني در سن پايين دريافت مي کنيم که ممکن است مورد تعجب و انتقاد ما نيز قرار گيرد.
در گذشته هاي نه چندان دور شايد ازدواج در سنين پايين امري عادي بوده اما اکنون که شاهد تغييرات گسترده اي در زمينه هاي مختلف فکري، فرهنگي و اجتماعي هستيم، چنين ازدواج هايي بسيار کمرنگ شده است.
با وجود اينکه در جامعه اي نسبتا مدرن زندگي مي کنيم و ازدواج هاي در سن پايين مورد قبول غالب مردم نيست، ليکن هنوز هم در گوشه و کنار کشور، شاهد ازدواج هاي زودهنگام هستيم که مي تواند دلايل مختلفي داشته باشد.
به جرات مي توان گفت علت اصلي انجام ازدواج در کودکي و نوجواني، به پايبند بودن خانواده ها به سنت و فرهنگ گذشتگان برمي گردد که بدون شک اين آمار در روستاها که هنوز هم تحت تاثير سنت و فرهنگ غلط گذشته هستند بيشتر به چشم مي خورد.
البته اين تنها دليل نمي تواند باشد؛ چرا که کودکاني هم هستند که ازدواجشان براساس مصلحت انديشي ها يا تطميع والدين صورت گرفته و آنان به نوعي قرباني ناآگاهي و فرصت طلبي بزرگان شده اند.
بهرحال ازدواج در سن پايين به هر دليلي اتفاق افتاده باشد، بدون پيامد نخواهد بود و والدين چنين نوجواناني، آگاهانه يا از روي ناآگاهي با آينده و زندگي فرزندان خود بازي مي کنند.
معاون اسناد هويتي اداره کل ثبت احوال کردستان با اشاره به اينکه سال گذشته سه مورد ازدواج زير 15 سال بين مردان ثبت شده است افزود: 165 مورد ازدواج 15 تا 19 ساله مردان نيز در اين مدت ثبت شده است.
سيد محمد صادق سجادي ادامه داد: رديف سني اين آمار در سال 95 در بين زنان کمتر از 10 سال، چهار مورد و 10 تا 14 ساله 532 مورد است.
وي اظهار کرد: در سال گذشته 10.6 مورد ازدواج در هر يک هزار نفر به ثبت رسيده است که نرخ خام ازدواج شهرستان هاي قروه با 15 مورد و ديواندره با 13 مورد بيشترين و شهرستان هاي سنندج با 8.5 مورد و دهگلان با 8.8 مورد، کمترين بوده است.
به گفته سجادي، در سال گذشته 17 هزار و 12 مورد ازدواج در کردستان روي داده که اين ميزان نسبت به سال قبل از آن 1.5 درصد افزايش داشته است.
وي با بيان اينکه رده سني ازدواج بار اول استان در اين مدت بين مردان 28.7 سال و در بين زنان نيز 22.70 سال است ادامه داد: بانه با 25.3 سال جوانترين و بيجار با 27.77 سال مسن ترين دامادها را داشته اند.
معاون اسناد هويتي اداره کل ثبت احوال کردستان افزود: جوانترين عروس هاي استان نيز با 21.45 سال در سروآباد و مسن ترين آنها با 23.62 سال در سنندج زندگي مي کنند.
سجادي اضافه کرد: تعداد ازدواج هاي 25 تا 29 سال با 40 درصد شامل 6 هزار و 917 مورد ، بيشترين رده سني دامادها و ازدواج هاي 20 تا 24 سال با 33.5 درصد شامل پنج هزار و 697 مورد، بيشترين رديف سني عروسان استان در سال 95 بوده است.
او با بيان اينکه در سال گذشته چهار هزار و 80 مورد طلاق در استان ثبت شده است افزود: اين ميزان نسبت به سال قبل خود 1.8 درصد افزايش داشته است.
به گفته وي، نرخ خام استاني طلاق 2.5 مورد در هر هزار نفر است و شهرستان کامياران با 3.4 مورد و قروه با 3.2 مرد بيشترين نرخ و بانه با 1.6 مورد کمترين نرخ را دارند.
معاون اسناد هويتي ثبت احوال کردستان با بيان اينکه ميانگين سن طلاق استان در بين مردان 34.30 و در بين زنان نيز 29.20 است افزود: ميانگين دوام زندگي مشترک در استان 6.5 سال است.
به گفته سجادي، 58.6 درصد طلاق ها در يک سال اول زندگي روي داده است و سنندج با 7.52 سال بيشترين دوام زندگي و سروآباد با 4.24 سال کمترين دوام زندگي مشترک را دارد.

** ازدواج زودهنگام با خود محروميت هاي مختلف آموزشي، فرهنگي و اجتماعي مي آورد
استاد جامعه شناسي دانشگاه کردستان گفت: بسياري از قربانيان ازدواج هاي زودرس در جامعه با محروميت هاي مختلفي از جمله محروميت در زمينه آموزشي، فرهنگي، اجتماعي و حتي سلامتي فردي مواجه مي شوند.
سعيد خاني افزود: مهم ترين پيامد اين ازدواج ها باز ماندن از دوره هاي آموزشي و دست يافتن به سطح تحصيلات معقول و مطلوب جامعه بوده و بازماندن از تحصيل هر دو جنس را در سنيني که هنوز قابليت هاي رواني اجتماعي و حتي زيستي شان به اندازه کافي رشده نکرده، درگير مسايل معاش و خانوادگي اي مي کند که ابزار هاي لازم براي رويارويي با آن را دارا نيستند.
وي اضافه کرد: با توجه به نقش نان آوري پسران در جامعه ايراني، پسران ترک تحصيل کرده، سر از بازار کار غيرتخصصي با دستمزد و مزايا و منزلت کمتر در مي آورند و به هنگام تشکيل خانواده نمي توانند از عهده تامين مخارج زندگي برآيند و در نتيجه آمار خانواده هاي فقير افزايش مي يابد.
اين مدرس دانشگاه کردستان گفت: دختر و پسري که ازدواج زودهنگام کرده اند مادر و پدري خواهند شد که براي اين نقش آماده نشده اند و اين عدم آمادگي هم از نظر فردي و هم از نظر اجتماعي براي جامعه پرهزينه خواهد بود.
خاني گفت: آمارها چه در ايران و چه در کشورهايي که با پديده ازدواج زودهنگام مواجه هستند، حاکي از افزايش مرگ و مير مادر و نوزاد هستند و بيشتر زايمان ها در محيط هاي سنتي و خارج از چارچوب نظام بهداشتي بيمارستان ها، در منزل و توسط قابله هاي سنتي صورت مي گيرد که مي تواند منجر به لطمات جسماني جدي اي به مادر شود.
وي افزود: تحقيقات نشان داده نوزادان مادران نوجوان در برخي موارد 2 برابر مادران مسن تر از دنيا مي روند و به احتمال زيادتر کم وزن خواهند بود و خطر مرگ و مير نوزادان کم وزن پنج تا 30 برابر بيشتر از نوزادان داراي وزن طبيعي است.
به گفته خاني قربانيان ازدواج هاي زودهنگام بيشتر از ساير زنان احتمال در معرض قرار گرفتن بيماري هاي مقاربتي، خشونت خانوادگي، همسرآزاري، طلاق، اعتياد و ساير معضلات اجتماعي قرار دارند.
استاد جامعه شناسي دانشگاه کردستان اضافه کرد: در حالي که اين مادران بايد نسل هاي آينده جامعه ما را نيز تربيت کنند، خودشان از بسياري از مهارت هاي زندگي اجتماعي و فردي محروم بودند و نمي توانند به درستي اين مفاهيم را نيز به فرزندان خود انتقال دهند.
خاني اظهار کرد: ادامه چنين روندي در دراز مدت مي تواند در توسعه اقتصادي و اجتماعي يک جامعه نيز تاثير گذار باشد و جامعه را با مشکلات و معضلات فراواني مواجه کند و بر ساختار کلان جامعه از طريق کاهش کيفيت زندگي و کم رنگ شدن نقش زنان به عنوان نيمي از جامعه تاثير گذار باشد.

** ازدواج در سنين پايين به مشکلات جدي در زندگي مشترک و در نهايت به طلاق منجر مي شود
سردفتر ثبت ازدواج رسمي شماره 173 سنندج با بيان اينکه سن قانونيِ ازدواج در ايران 13 سال تمام براي دختران و 15 سال تمام براي پسران است گفت: ازدواج در هر سني ممکن است، منتها ازدواج دختر کمتر از 13 سال و پسر کمتر از 15 سال منوط به اجازه ولي به شرط مصلحت با تشخيص دادگاه صالح است.
سيد عارف عنايتي افزود: ازدواج قبل از سن بلوغ (9 سال قمري در دختران و 15 سال قمري در پسران) توسط ولي کودک (پدر و جد پدري) صورت مي گيرد و تشخيص دادگاه نيز کاملاً از عرف منطقه تأثير مي‌گيرد.
وي ادامه داد: ازدواج در سنين پايين و بدون داشتن توانايي درک و هضم بسياري از مسائل زندگي، به مشکلات جدي در روابط زن و شوهر منجر مي شود.
سردفتر ثبت ازدواج رسمي شماره 173 سنندج اظهار کرد: نوجواناني که در سن پايين ازدواج مي کنند پس از مدتي که در جمع دوستان و همسالان مجرد خود قرار مي گيرند دچار ياس و نااميدي مي شوند و حس مي کنند با ازدواج موقعيت هاي زندگي مجردي را از دست داده اند.
به گفته وي، با توجه به اين که افراد در سنين نوجواني هنوز به ثبات عاطفي لازم نرسيده اند، ممکن است در انتخاب خود عاقلانه تصميم نگيرند و پس از ازدواج دچار پشيماني شوند.
او گفت: خانواده ها و بزرگ ترها به دليل آنکه گمان مي کنند فرزندشان سن کمي دارد و قادر به حل همه مشکلات زندگي مشترک نيست سعي مي کنند به گونه هاي مختلفي در زندگي خصوصي وي دخالت کرده و به قولي آنها را راهنمايي کنند؛
در حاليکه اين جريان معمولا پس از پختگي افراد به دليل عادت والدين نيز ادامه مي يابد و زندگي را از کنترل زن و مرد خارج مي کند.

** اسلام محدوديت سني براي ازدواج (در صورت بلوغ) مطرح نکرده اما رشد فکري و جسمي ضروري است
امام جماعت مسجد جامع ارشاد سنندج در اين رابطه اظهار کرد: اسلام در صحت عقد ازدواج هيچ گونه محدوديت سني را مطرح نکرده و اين امر را بر عهده طرفين (در صورتي که بالغ باشند) و اولياي آنان گذاشته است.
ماموستا عبدالجبار لطفي افزود: به نظر مي رسد بهترين سن ازدواج زماني باشد که جوانان علاوه بر بلوغ جنسي به رشد و بلوغ فکري نيز رسيده باشند تا بتوانند با دقت بيشتر و با فکر و انديشه شريک زندگي آينده خود را انتخاب کنند.
وي با بيان اينکه دين اسلام سن خاصي را براي ازدواج معين نکرده است، ادامه داد: اسلام تاکيد کرده است که اگر انسان به سن تکليف رسيده است، يعني پسران سن 15 سال قمري و دختران 9 سال را پشت سر گذاشته و به بلوغ جسمي رسيده اند و در خود احساس نياز به جنس مخالف کنند، اگر بدون ازدواج به گناه مي افتند در اين صورت ازدواج بر آنها واجب است.
ماموستا لطفي گفت: با توجه به مقتضيات زمان و مشکلاتي که ممکن است براي زوج هاي کم سن و سال پيش بيايد، بهتر است در سن معقولي ازدواج صورت گيرد تا بيش از اين شاهد اختلافات زناشويي و آمار بالاي طلاق نباشيم.
به نظر مي رسد، آموزش خانواده ها، به ويژه والدين براي آگاهي از پيامدهاي ناگوار ازدواج زودهنگام و تعيين سطح قانوني ازدواج، مي تواند در کاهش چنين ازدواج هايي، موثر و راهگشا باشد.