بزرگنمايي:

عصر کرد - علی اکبر ولایتی رئیس هیئت امنا و هیئت موسس دانشگاه آزاد اسلامی در مراسم نودمین سال تاسیس بانک ملی ایران سخنرانی مشروحی در سرگذشت و تاریخچه پول و بانک در ایران و جهان کرده است
سال 1309 شمسی را می‌توان آغاز دوره نوین بانکداری در ایران نامید
علی اکبر ولایتی رئیس هیئت امنا و هیئت موسس دانشگاه آزاد اسلامی در مراسم نودمین سال تاسیس بانک ملی ایران سخنرانی مشروحی در سرگذشت و تاریخچه پول و بانک در ایران و جهان کرده است.
اهم سخنان وی به شرح زیر است:
در تاریخ عالم، 300 سال گذشته از برخی جهات بی نظیر است. در این 300 سال موازنه طولانی مدت سیاسی و اقتصادی که بر جهان حاکم بود به یک باره دگرگون شد. کشورهای اروپایی که کم و بیش یک دست بودند سرنوشت‌های متفاوتی یافتند. کشورهای شرقی که مبدع و بنیادگذاران تمدن و فرهنگ در تاریخ بودند به کشورهای مصرف کننده و کمتر توسعه یافته تبدیل شدند.
غرب برای فروش فرآورده‌های انبوه صنعتی کارخانه‌های خود، جوامع شرقی را مصرف کننده‌های عمده کالاهای خود کرد و بدین‌سان دوره استعمار نو آغاز شد.
پول از شش قرن پیش از میلاد در امپراتوری ایران معمول بوده است؛ حتی شواهدی از داد و ستد در اوستا نیز وجود دارد و در فصل هفتم وندیداد بندهای 41 تا 43 نیز نکاتی از چگونگی پرداخت مزد پزشکان و دامپزشکان دیده می‌شود. به جای واژه پول و مسکوک در اوستا واژه "شاتا (Shaeta)" بکار رفته است.
با رواج پول، بحث نگه‌داری پول طبیعتاً پیش آمد. اسناد دقیق و متقنی از دوران هخامنشی بر روی پاپیروس به دست آمده که حاکی از وجود موسسات نگهداری پول است. بنگاه «برادران موراشو» و «اِجی بی» دو بانکی هستند که در دوران هخامنشی تأسیس شده‌اند. براساس متون تاریخی مربوط به دوران داریوش اول، «اجی بی» بانک معتبری بوده است و در قراردادهای این بانک نشانه‌هایی از اسارت برادران موراشو در دست یکی از دشمنان به نام بخت‌النصر سوم به چشم می‌خورد.
تاریخ نگاران بی‌طرف بر این باورند که فنیقی‌ها(مخترعان پول) که اغلب دریانورد بودند پول خود را به بانکداران ایرانی که در خشکی بودند می‌سپردند و پس از سفرهای طولانی این پول را پس می‌گرفتند یا بر آن می‌افزودند. بنابر اسناد بانک موراشو و اجی بی، بانک‌های ایرانی به این پول‌ها بهره می‌پرداختند. رفته‌رفته که فنیقی‌ها روابط تجاری خود را به یونان رساندند. برای امانت گذاشتن پول خود نیاز به بانک نزدیکی در همان منطقه داشتند. به همین دلیل، بانکداری را به یونانیان آموختند. رومیان نیز بانکداران را از یونانیان فرا گرفتند و در اواخر دوره جمهوری یا اوایل دوره امپراتوری، بانکداری در روم رونق یافت.
ناصر خسرو قبادیانی در سفرنامه خود، تعداد صرافی‌های شهرهای مختلف را ثبت کرده است. صراف‌ها علاوه بر کارهای بانکی، حتی امین خانواده‌ها نیز بوده‌اند: «و در حال بازار آنجا چنان بود که آن کسی را که چیزی بودی به صراف دادی و از صراف خط بستدی و هرچه بایستی بخریدی و بهای آن بر صراف حواله کردی و چندان که در شهر بودی، بیرون از خط صراف چیزی ندادی».
پس از جان گرفتن دوباره غرب در عهد رنسانس، ایتالیا که سرزمین تمدین روم بوده، بانکداری را احیا کرد و شهرهای فلورانس و ونیز و لمباردی مراکز بانکداری اروپای آن زمان شدند.
واژه بانک نیز از همین زمان معمول گشت زیرا بانکداران ایتالیایی روزهای ویژه ای در میدان‌های عمومی شهر پشت نیمکت‌های کوچکی می‌نشستند و خدمات بانکی به مردم عرضه می‌کردند و چون در زبان ایتالیایی نیمکت را بانکو Banko می‌نامیدند، این واژه در زبان مصطلح شد.
سال 1309 شمسی را می‌توان آغاز دوره نوین بانکداری در ایران نامید. در این سال حق انحصاری نشر اسکناس در مقابل شرایطی از بانک شاهی سلب شد.
بعد از انقلاب مشروطه، یکی از خواسته های ایرانیان تأسیس بانکی ایرانی بوده و خوشبختانه نمایندگان مردم در مجلس شورای ملی با ورود به موضوع لزوم تأسیس بانک ایرانی، روند را تغییر دادند، به طوری که با تأسیس بانک ملّی ایران در سال 1307 خواسته ایرانیان در این زمینه محقق شد. این بانک یکی از سرمایه های تاریخی، سیاسی و انقلابی کشور است.
بانک ها باید با حداکثر توان، نقدینگی جامعه را که در اختیار آنهاست به تولیدکنندگان بسپارند تا در اثر آن اشتغال هم شکل بگیرد که خوشبختانه بانک ملّی ایران در زمینه خروج از بنگاهداری و فروش املاک مازاد پیشتاز است.