بزرگنمايي:

در فرهنگ كهنسال و گهربار ايران اسلامي، كتاب همواره عزيزترين مونس و همراه آدمي بوده که اهل آن همواره از منزلتي ارجمند در خاطر و منظر عمومي جامعه برخوردار بوده اند.

موضوع كتاب همواره يكي از بارزترين جلوه‌هاي ذوق و انديشه مردم ايران زمين و از مهم‌ترين ابزارهاي فكري و هنري بشر در سراسر تاريخ اسلام محسوب مي‌شود كه تأثير به سزايي در رشد حيات فرهنگي، اجتماعي و تمدن هر ملت داشته است.

در تمامي اعصار مبناي فرهيختگي فرهنگي و علمي يک كشور را با معيار «كتاب» مي‌سنجند و هر چه به اين مهم بيشتر پرداخته شود هويت و اصالت آن ملت بهتر نمود پيدا مي کند، لذا نکته قابل توجه اين است که تمامي سرمايه و موجودي فرهنگي بشريت وامدار كتاب مي باشد.

كتاب‌ها از آغاز تاكنون عنصر لاينفك هر جامعه‌اي بوده اند و هنوز هم كتاب‌ها و نشريات از فراگيرترين، بادوام‌ترين و ارزان‌ترين قالب‌هاي انتقال دانش و بينش در هر جامعه اي محسوب مي شوند.

در اهميت عنصر كتاب براي تكامل جامعه‌ انساني، همين بس كه تمامي اديان آسماني و رجال بزرگ تاريخ بشري، از طريق كتاب جاودانه مانده‌اند و روابط فرهنگي جامعه‌ بشري نيز از پوشش كتاب و مبادلات فرهنگي تقويت شده است.

به طور قطع مي توان گفت اگر در ترويج فرهنگ كتاب و كتابخواني همتي مداوم و سنجيده به كار بسته نشود، سايه سستي و غفلت بر اين رسانه نوشتاري ايجاد خواهد شد و سرگرمي ها و دل مشغولي هاي كم ارج جاي حضور و انس دلنشين با كتاب را خواهد گرفت.

در ادامه به بررسي وضعيت شاخص هاي کتابخواني در استان کردستان مي پردازيم.

عضويت کمتر از سه درصد کردستاني ها در کتابخانه هاي استان

مديرکل کتابخانه هاي عمومي استان کردستاناظهار کرد: در مجموع در کل کتابخانه هاي عمومي نهادي و مشارکتي استان حدود 50 هزار نفر عضو هستند که متاسفانه اين مسئله نشان دهنده عضويت تنها 2.5 درصد جمعيت استان در کتابخانه ها است.

وي عنوان کرد: بايد به ازاي هر 100 نفر، هشت متر فضاي کتابخانه اي و براي هر دو نفر، چهار کتاب در کتابخانه هاي استان موجود باشد در حالي که در حال حاضر در کردستان سرانه فضاي کتابخانه اي به ازاي هر 100 نفر 1.3 متر مربع بوده و به براي هر دو نفر يک جلد کتاب موجود مي باشد.

اسماعيل احمدي با اشاره به اينکه بايد در سال 1404حدود شش ميليون جلد کتاب در کتابخانه هاي استان موجود باشد، تصريح کرد: در حال حاضر 787 هزار و 38 جلد کتاب در کتابخانه هاي استان موجود است.

وي زيربنا را يکي از مهم ترين شاخص هاي ارزيابي کتابخانه هاي عمومي دانست و اعلام کرد: در حال حاضر از مجموع کتابخانه هاي نهادي و مشارکتي فقط 25 هزار مترمريع فضاي کتابخانه اي موجود است که بايد طي 13 سال آينده به 100 هزار مترمربع برسد.

ضرورت احداث کتابخانه مرکزي در کردستان

احمدي، در ادامه سخنان خود اعلام کرد: کتابخانه موسوم به کتابخانه مرکزي حال حاضر استان کردستان، در حد يک کتابخانه مرکزي نيست و بر طبق استانداردها درجه چهار محسوب مي شود که در اين راستا احداث کتابخانه مرکزي يک نياز و ضرورت بيش از پيش است.

وي با ابراز اميدواري از احداث کتابخانه مرکزي در مساحت 15 هزار مترمربع در آينده، تاکيد کرد: اين امر علاوه بر افزايش زيربناي کتابخانه هاي عمومي استان، در حوزه فرهنگي و گسترش امر کتابخواني نيز تاثيرگذار خواهد بود.

مديرکل کتابخانه هاي عمومي کردستان در پايان يادآور شد: در راستاي عموميت بخشيدن به مسئله ترويج کتابخواني، به ايجاد ايستگاه هاي مطالعه در اماکن فرهنگي استان اقدام کرده ايم که طي هفته کتاب امسال، با افتتاح هفت ايستگاه مطالعه در سطح استان، تعداد ايستگاه هاي مطالعه استان از هشت عدد به 15 عدد مي رسد.

پرداختن به مسئله کتاب يک امر فرابخشي است

يکي از کتابداران کتابخانه فردوسي شهر سنندج  نيز در اين راستا  پرداختن به مسئله کتاب و توجه به آن را يک امر فرابخشي دانست و عنوان کرد: به دليل اينکه همه آحاد جامعه با کتاب سروکار دارند، مي طلبد همه دستگاه ها اعم از دولتي و غيردولتي در اين زمينه کار کنند.

وي با اشاره به اينکه احساس نياز خود مردم مهمترين مسئله در افزايش شاخص هاي مطالعه و کتابخواني هر جامعه اي است، افزود: وجود فرهنگ انتقال شفاهي اطلاعات به صورت سينه به سينه و عدم توجه به فرهنگ نوشتاري مي تواند يکي از دلايل کمتر استقبال کردن مردم از مقوله مطالعه باشد.

محمدي، عدم تناسب مجموعه سازي کتابخانه ها با نياز و خواست مخاطبان را از ديگر دلايل استقبال کم اقشار جامعه از کتابخانه ها دانست و بيان کرد: بيشترين عضو کتابخانه ها اقشار محصل و دانش آموزان هستند و متاسفانه افراد عامي بسيار کم به کتابخانه ها مراجعه مي کنند.

وي با اشاره به اينکه هدف از ارائه خدمات در کتابخانه ها دسترسي آسان و سريع يک مخاطب به اطلاعات و دانش مورد نياز است، تصريح کرد: کتابدار نقش رابط اطلاعات بين مراجعه کننده به کتابخانه و نويسنده يک اثر را دارد.

ارزش جايگاه يک کتابدار در جامعه تبيين شود

اين کتابدار سنندجي عمده مشکلات کتابداران را مشکلات صنفي دانست و افزود: عدم درک جايگاه و نقش يک کتابدار در جامعه، آگاهي نداشتن مردم در خصوص اهميت اين نقش، نداشتن تثبيت جايگاه شغلي مطمئن و پرداخت حقوق و مزاياي نامتناسب با حساسيت ها و سختي هاي اين کار را از جمله مشکلات اين قشر از جامعه بيان کرد.

وي استفاده از نيروهاي غيرمتخصص در کتابخانه ها را از جمله مشکلات اين عرصه دانست و تاکيد کرد: قطعا اگر يک کتابدار علم، دانش و انگيزه کافي براي کار کردن در اين مقوله را نداشته باشد در کارآيي او تاثير خواهد گذاشت.

محمدي، کم رنگ بودن انگيزه کتابخواني را از دلايل مطالعه کم در جامعه دانست و بيان کرد: گراني کتاب به تنهايي نمي تواند عامل اصلي و قطعي مطالعه کم در جامعه باشد زيرا در حال حاضر با وجود کتابخانه ها، در دسترس قرار دادن انواع کتاب براي مردم فراهم شده است.

وي با اشاره به اينکه در منابع دين اسلام به امر دانش افزايي و علم آموزي بسيار تاکيد شده است، ذکر کرد: هدف از يک مطالعه موفق بايد تغييير نگرشي و افزايش سطح آگاهي باشد که متاسفانه گاهي اوقات در جامعه از مطالعه تعريف اشتباهي مي شود.

اين کتابدار سنندجي با اشاره به اهميت استفاده از تکنولوژي و فناوري هاي نوين در کتابخانه ها، در پايان يادآور شد: متاسفانه استان کردستان در مقايسه با استان هاي ديگر کشور در اين بحث کند عمل کرده است، هرچند که اتصال کتابخانه هاي استان به نرم افزار «پيام مشرق» گام بسيار خوبي در اين زمينه بود.

مطالعه يكي از راه‌هاي رسيدن به كمال و درجات بالاي علمي و فرهنگي است

مطالعه يكي از راه‌هاي رسيدن به كمال و درجات بالاي علمي و فرهنگي است و انساني كه همواره مطالعه را جزء يكي از امور خود قرار داده در هر زمينه اطلاعات لازم را جهت كسب نادانسته‌ها و بسياري از مجهولات پيرامون خود كسب مي‌كند.

همه افراد در طول زندگي فردي و اجتماعي خويش ناخودآگاه با مجهولاتي روبرو خواهند شد كه جهت كشف اين ابهامات ناگزير به تحقيق و مطالعه در منابع مختلف مي شوند.

امروزه تحولات و دگرگوني‌هايي كه در ساختار جوامع و ابعاد زندگي انسان‌ها به وجود آمده و نيز پيدايش اختراعات، اكتشافات و فناوري‌ها همه و همه حاصل انديشه، تفكر، تحقيق و مطالعاتي است كه بشر در طول تاريخ نسبت به ناشناخته‌ها داشته و همين مسئله اهميت مطالعه و تحقيق را بيش از پيش آشكار مي کند.

جامعه‌اي كه در آن مطالعه نباشد بي ترديد جامعه‌اي راكد و مرده است و تحرك و پويايي در اجتماع زماني معنا مي‌دهد كه كنجكاوي و پرسش و تحقيق در آن طنين‌انداز باشد.

در پايان بايد گفت که با بررسي شاخص هاي کتابخواني استان کردستان به اين مطلب پي خواهيم برد که اين آمارها هيچگاه زيبنده استاني که به نام يک استان فرهنگي در کشور شناخته شده است نسيت و مي طلبد که در اين زمينه بيشتر از اين کار شود.