زنجیره فولاد، حلقه مفقوده صنعت کردستان
گفتگو
بزرگنمايي:
کرد آنلاین - قدرتمندترین چارهجویی که به وسیله آن میتوانیم دید و دورنمای خود را شکل دهیم «اعتقادی» است که ما برای خودمان و جهان انتخاب میکنیم و این اعتقاد به منزله پنجرهای میماند که از دریچه آن به جهان مینگریم. یکی از اعتقاداتی که این روزها خط سیر آن در جلسات متعدد استانداری به وفور قابل دنبال کردن است «اعتقاد به الزام راهاندازی هرچه سریعتر زنجیره فولاد در کردستان در راستای اشتغال و توسعه» است.
اعتقادی که کردستان را به سوی توسعه و خلق ثروت و اشتغال سوق داده، این فرصت را فراهم میسازد تا در مورد هر جنبه از این چرخه گسترده انتخابهای زیرکانه و عاقلانهای متناسب با ظرفیتها و پتانسیلهای استان، انجام گیرد.
«حسین فیروزی» معاون امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار کردستان از جمله مدیران رده بالای کردستانی است که معتقد است این طرح میتواند سیمای کردستان را در حوزه اشتغال و صنعت به کلی دستخوش تغییر کند.
به مناسبت فرا رسیدن روز صنعت و معدن فرصت را غنیمت شمرده و گفتگویی با وی داشته تا دلایل یک مدیر دولتی را در حمایت و دفاع از این اعتقاد جویا شویم.
ایسنا: راهاندازی پروژه زنجیره فولاد با چه پیشزمینهای در کردستان کلید خورد؟
فیروزی: شناسایی 18 نوع کانسار معدنی در استان کردستان آنهم در شرایطی که بسیاری از پهنههای استان مورد مطالعات اکتشافی زمینشناسی و معدنی قرار نگرفته بود، «معدن» را به عنوان یکی از ظرفیتهای شایان توجه استان کردستان معرفی و مورد توجه قرار داد.
نعمتی زیبا و کاربردی که در این خاک زرخیر به مردمان این خطه عطا شده و خوشبختانه طی چند سال اخیر پهنههای جدیدی در استان نیز مورد مطالعه قرار گرفت که منجر به شناسایی پتانسیل غنی فلزی معادن کردستان شد؛ به گونهای که مطالعات صورت گرفته نویدبخش اعلام گردید و ظرفیتهای فوقالعاده خاص در زمینه حوزه معدنی استان کردستان شناسایی شد.
این امر زمینهساز پیگیری ادامه مطالعات و اکتشافات ژئوفیزیکی هوایی از اوایل خرداد ماه جاری در پهنههای باقی مانده در شهرستانهای قروه و سقز شد. این در حالی بود که پهنه شهرستان بیجار قبلاً مطالعه شده و در ادامه شهرستان دیواندره نیز در دستور کار قرار گرفت.
امیدهای فراوانی وجود دارد که با توجه به نتایج اولیه، ادامه مطالعات را نسبت به شناسایی ظرفیتهای بزرگتر معادن کردستان به قطعیت بیشتری نزدیک میسازد و این خود بزرگترین برهان برای آغاز بزرگترین طرح صنعتی در کردستان شد.
ایسنا: چه نوع ذخایر معدنی در این مطالعات به عنوان مزیتهای استان کردستان شناسایی شد؟
فیروزی: مطالعات گذشته نشانگر وجود ظرفیت معادن «طلا» در شهرستان قروه بود که هم اکنون توسط شرکت زرکوه با مشارکت قزاقها در حال استحصال است. از این معدن طی سال 96 بالغ بر3600 کیلوگرم طلای 18 عیار خالص استحصال شد و در برنامه پیشرو امسال، فاز توسعه آن در دستور اقدام قرار گرفته که به معنای برداشت سالانه پنج تن طلای خالص از معدن داشکسن قروه است.
همچنین وجود ذخایر طلا در شهرستان سقز نیز در مطالعات سالهای 82 تا 84 مورد کنکاش و اثبات قرار گرفت که مشخص شد سه معدن غنی طلا نیز در این شهرستان وجود دارد.
«سنگ آهن» دومین ظرفیت شناسایی شده مهم استان کردستان است که معادن غنی و ظرفیت فراوان از این ماده معدنی غالباً در پهنه قروه و بیجار موجود است. البته طی دهههای اخیر سنگآهن از معادن استان استخراج و به صورت خام فروشی از استان خارج میشده است اما نکته شایان توجه در خصوص پرداختن به سنگ آهن «خلوص بالای سنگ آهن» در معادن کردستان است، خوشبختانه با استناد به بررسیهای صورت گرفته و با توجه به وجود مناطق بکری که هنوز شناسایی نشدهاند، میزان ظرفیت سنگ آهن کردستان بالغ بر یکصد میلیون تن برآورد شده است که به دلیل اینکه هنوز مطالعات پهنهها به پایان نرسیده است، این رقم به قطعیت نرسیده.
ایسنا: یکی از ویژگیهای صنعت فولاد، وجود منابع «آب» است و در واقع آن را صنعتی آببر مینامند، آیا به این نکته در برنامهریزیهای پیشرو توجه شده است؟
فیروزی: بله، با توجه به اینکه در استان کردستان منابع آبی سطحی و پایدار خوبی وجود دارد، این یک مزیت برای استان کردستان است که یکی از نیازهای اصلی برای فرآوری آهن که همان وجود آب است را به خوبی مرتفع میسازد و خوشبختانه از این لحاظ نگرانی وجود ندارد.
ایسنا: آیا میتوان ادعا کرد که با ایجاد چرخه فولاد در کردستان، این استان سیمایی صنعتی خواهد داشت؟
فیروزی: همانطور که پیشتر هم اشاره کردم، ظرفیت سنگ آهن و آب در کردستان زمینه آن را فراهم میکند که در کردستان فرآوری آهن راهاندازی شده و با این اقدام از صفر تا صد زنجیره فولاد را در استان به راه انداخت. تحقق این مهم چهره استان کردستان را تغییر داده و برداشت اولیه فعالان اقتصادی در خصوص کردستان را که این استان را یک استان کشاورزی میدانند، تغییر خواهد داد. راهاندازی زنجیره فولاد در کردستان بستری را برای حضور سرمایهگذاران بخش صنعت فراهم میکند که خود منجر به شکلگیری صنایع گستردهای که مرتبط با صنعت فولاد باشند در بخشهای مختلف اشتغالزایی میشود. به خوبی مبرهن است که این امر سیمای استان را متغییر و نمایی صنعتی را به آن خواهد بخشید.
ایسنا: زیرساختهای لازم برای راهاندازی زنجیره فولاد در کردستان ایجاد شده است؟
فیروزی: زیرساخت انرژی خوبی در استان مهیاست، با توجه به اینکه سالانه بیش از 12 میلیون مترمکعب آب مورد نیاز صنعت فولاد است، استان کردستان به دلیل دارا بودن منابع آبی مطمئن و پایدار مشکلی در تأمین این حجم از آب را نخواهد داشت؛ همچنین انجام این طرح نیازمند انرژیهای اولیه از جمله برق و گاز است که این دو بستر نیز در استان فراهم است. ظرفیت برق کردستان در سایتهای پیشنهادی زنجیره فولاد فراهم شده است و هر دو سایت تعبیه شده در نزدیک لولههای انتقال گاز قرار گرفتهاند، بنابراین تمام بسترهای لازم برای ایجاد زنجیره فولاد و زیرساختهای اولیه فراهم شده است. نکتهای که نباید از خاطر دور داشت توسعه زیرساختهای راهآهن در منطقه است که میتواند به عنوان ظرفیتی در بخش حمل و نقل به خدمت گرفته شود.
ایسنا: چه میزان اشتغالزایی و خلق ثروت برای زنجیره فولاد کردستان پیشبینی میشود؟
فیروزی: با توجه به پیشینه تاریخی استان، کردستان به دلایل متعدد تاریخی از قافله توسعهیافتگی جا مانده و فاصله چشمگیری را با استانهای برخوردار پیدا کرده و این در حالی است که طی چند سال اخیر ظرفیت معادن مورد غفلت واقع و استحصال معادن در کردستان به خامفروشی محدود بوده که این امر جز اشتغال جزئی در مناطقی که معدن در آن قرار گرفته بود، بازخورد دیگری برای اقتصاد استان نداشته است. راهاندازی صنعت فولاد و ظرفیت اشتغالزایی که در بخشهای مختلف آن و صنایع وابسته به این صنعت فراهم خواهد شد، گستره وسیعی را در بر خواهد گرفت که علاوه بر رونق کسب و کار صنعتی در کردستان، فضای کسب و کار برای فعالیت بخشهای پایین دستی صنعتی را نیز ایجاد میکند. امیدواریم با توجه به اینکه این ظرفیت در کردستان خلق شده است، صنعت فولاد رونق بخش ابعاد مختلف اقتصادی در کردستان باشد و بتوان در حوزه اشتغالزایی و خلق ثروت برای مردمان این دیار اقدامات مثبتی را انجام داد. همچنین با جلوگیری از خام فروشی در بخش معدن و راهاندازی زنجیره فولاد در استان، ارزش افزوده و اشتغال خوبی را برای استان ایجاد کرد. به دلیل اهمیت ویژه زنجیره فولاد در ایجاد ارزش افزوده و خلق ثروت، شورای توسعه استان کردستان به عنوان یکی از برنامههای صنعتی اولویتدار خود طی 3 سال گذشته به جد پیگیر این پروژه بزرگ سرمایهگذاری در راستای اشتغال در کردستان بوده است و این تعهدی است که ایجاد شده و هرچه سریعتر دنبال خواهد شد تا بتوان سهم استان در افق توسعه صنعت فولاد در سال 1404 که حدود 1.6 دهم میلیون تن در سال برآورد شده است را کسب کرد.
ایسنا: یکی از سرمایههای اجتماعی که میتواند نقش کلیدی را در تحقق این آرمان داشته باشد، دانشگاهیان و صاحبان اندیشه هستند، چه میزان همافزایی با خانواده دانشگاهی استان برای کسب نتایج علمی مطلوب در حوزه صنعت و معدن لحاظ شده است؟
فیروزی: متأسفانه تا کنون به طور شایسته به آمایش آموزش عالی متناسب با نیازهای کشور پرداخته نشده است و این خلاء منجر شده که دانشگاهها متناسب با بازار کار، دانشجو تربیت نکنند.
همچنین این امر موجب شده که آموزش عالی از مطلوبیت خوبی برخوردار نباشد به همین خاطر شاهد اشباع بسیاری از رشتهها در بازار و در مقابل با کمبود برخی رشتههای دیگر مواجه هستیم. این امر ما را بر آن داشت تا در قالب «کارگروه پژوهش و فناوری» تدوین سند آمایش آموزش عالی کردستان را به عنوان یکی از نیازهای استان در دستور کار خود قرار داد.
کارگروه پژوهشی متشکل از اساتید دانشگاههای مختلف سطح استان به ویژه دانشگاه کردستان است که با کمک این کارگروه در تلاش هستیم تا با تدوین و انعقاد قراردادی در راستای آمایش آموزش عالی استان گامهای خوبی را برداریم. این امر با تمرکز بر وضعیت موجود کردستان و در نظر گرفتن ظرفیتهای آن و همچنین توجه به نیروی انسانی موجود صورت میپذیرد که تربیت نیروی متخصص و ماهر را به عنوان یکی از الزامات اساسی دنبال خواهد کرد که تأمین و تربیت نیروی متخصص و ماهر در زمینه صنعت و بهخصوص صنایع معدنی به عنوان یکی از شاکلههای توسعه کردستان، در این طرح به جد در حال پیگیری است.
ایسنا: همانطور که مستحضرید بسیاری از معادن کوچک استان به دلیل مشکلاتی همچون محدودیتهای مالی، مالیاتی و فقدان بازار فروش مناسب و دیگر مشکلات خاص خود راکد ماندهاند، جایگاه این معادن در کدام حلقه زنجیره فولاد کردستان خواهد بود؟
فیروزی: در خصوص فعال کردن معادن کوچک نیز خوشبختانه تدابیری اندیشیده شده است. متولیان امر معتقد هستند که باید زمینه برای حضور معدنداران کوچک کردستانی نیز فراهم شود تا بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. از جمله این مزایا میتوان به تأمین بازار فروش و تجهیز این معادن به تکنولوژی روز اشاره کرد؛ به عنوان مثال سازمان همیاری شهرداریهای استان با اخذ مجوز از دولت حدود 200 دستگاه ماشینآلات معدنی و راهسازی را وارد میکنند که این امر میتواند به معدنکاران در خصوص استفاده از ماشینآلات کارآمد روز دنیا کمک کند.
همچنین پیشبینی شده است که زمینهای فراهم شود تا تولیدات معادن کوچک به صورت تضمینی از جانب دولت به عنوان واسطه تضمینکننده فروش خریداری شود که خود بهترین مشوق برای ادامه کار معادن کوچک کردستان گردد.
ایسنا: صنایع فولاد یکی از واحدهای تحریم شده است، برای رفع این چالش چه اقداماتی صورت میپذیرید؟ آیا در تأمین بازار خارجی به پتانسیل کشور عراق به عنوان کشوری هممرز با استان کردستان توجه شده است؟
فیروزی: اقتصاد در تمامی بخشها نیازمند تعامل با بازارهای جهانی است، بههمین خاطر دولت با جدیت تمام پیگیر زمینههای اتصال بازار داخلی به بازارهای جهانی و اقتصادی است؛ ضمن اینکه شگردها و روشهای مختلفی وجود دارد که کشور بتواند حضور خود در بازار جهانی را پررنگتر از گذشته سازد.
همچنین به خوبی آگاه هستید که ما در کشوری توانمند در حوزه معادن و منابع زیرزمینی زندگی میکنیم، ما چهارمین کشور تولیدکننده نفت و جزو بزرگترین ظرفیت گازی دنیا محسوب میشویم، طبیعتاً بازارهای جهانی نیازمند ذخایر ایران هستند و این خود تعامل ما را با دنیا به دلیل نیاز آنان به این منابع انرژی، تعاملی دو سویه کرده است. خوشبختانه امیدواریهای فراوانی وجود دارد و وضعیت حضور ایران در عرصههای جهانی نسبت به سالهای گذشته بهتر و خوشبینانهتر است. در نهایت اینکه موضوع برجام و خروج آمریکا از آن، واقعیت زیبایی را پیش چشمان جهانیان روشن ساخت، این اقدام یکجانبه آمریکا بیانگر این است که کشورهای همپیمان با آمریکا در این موضوع ویژه در کنار آمریکا حضور ندارند و تمام تلاششان در راستای حفظ برجام و حمایت از سیاسیتهای کشور ایران است. این اتفاق نقطه قوتی است که نمایانگر موقعیت مناسب کشور نسبت به سالهای پیشین بوده و بیانگر این است که اگر چندین سال قبل ایران تنها بود و کشورهای مذاکره کننده در یک جبهه قرار داشتند، هماکنون این وضعیت تغییر کرده و به تبع آن این امیدواری را در حوزه اقتصادی ایجاد کرده که فضای مناسب اقتصادی در بازار جهانی در حال شکلگیری است.
ایسنا: به عنوان پرسش آخر اینکه، چرا به عنوان یک مدیر بالادستی در استان خود را مدافع طرح زنجیره فولاد میدانید؟
فیروزی: فولاد یکی از ظرفیتهای خدادادی کشف شده استان کردستان است که تا کنون مغفور و محجور مانده است، اگر ما به عنوان مدیران و خادمان مردم بتوانیم به درستی این ظرفیت استان کردستان را شناسایی و تلاشمان را برای ایجاد اشتغال و خلق ثروت از آن به کار گیریم، دِین خود را به مردم ادا کرده و با ایجاد زنجیره فولاد در کردستان زمینه اشتغال جوانان، خلق ثروت و توسعه استان را فراهم ساخته و با اتکا به این اعتقاد هر شخص دیگری هم که کوچکترین نقشی در تحقق این مهم داشته باشد، به خود افتخار خواهد کرد.
لینک کوتاه:
https://www.asrekurd.ir/Fa/News/33740/