بزرگنمايي:

کرد آنلاین - سنندج - تالاب بین المللی زریبار مریوان سرزنده ترین تالاب ایران است که با وجود بروز خشکسالی های اخیر کشور همچنان به حیات طبیعی خود ادامه می دهد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، تالاب آب شیرین زریبار در فاصله سه کیلومتری غرب شهر مریوان، در استان کردستان این تالاب به عنوان یکصد و دومین اثر طبیعی کشور در 20 بهمن 1389 در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.
پناهگاه حیات وحش زریبار و تالاب بین المللی آن که بیست و سومین عضو تالاب کنوانسیون رامسر است دارای حجم تقریبی آب بیش از 30 میلیون مترمکعب بوده و سرریز آب دریاچه از قسمت جنوبی با نام رودخانه مریوان خارج می شود.
زریبار در یک دره طولی وسیع قراردارد و از 2 طرف غرب و شرق با کوه های پوشیده از جنگل احاطه شده و پوشش غالب اراضی منطقه را جنگل و بیشه زارهای نیمه انبوه تشکیل می دهد که گونه غالب جنگلی آن بلوط ایرانی است.
تاکنون 97 نوع پرنده، 31 گونه پستاندار، 13 گونه خزنده، 11 نوع ماهی یک گونه مارماهی، پنج گونه فیتوپلانکتون و 17 گونه زئوپلانکتون در تالاب بین المللی زریبار شناسایی شده است.
گیاهان شناوری چون سراتوفیلیوم، جگن و نعناع پوشش گیاهی این تالاب را تشکیل می دهد.
سیاه ماهی خالدار، سیاه ماهی معمولی، عروس ماهی و ماهی گامبوزیا از جمله گونه های بومی و ماهی آمور سفید، کپور آیینه ای، کپور معمولی، کپور سرگنده (بیگ هد) و فیتوفاک از جمله گونه های غیربومی این دریاچه است.
آب این تالاب از تعدادی چشمهٔ کف‌جوش، رودخانه قزلچه سو و بارش های سالانه تأمین می‌شود و در فصل زمستان بخش های از سطح دریاچه کاملاً یخ می‌بندد.
این تالاب در ارتفاع یک هزار 285 متری از سطح دریا واقع شده که طول دریاچه زریبار حدود پنج کیلومتر و عرض آن حدود 1٫6 کیلومتر و حداکثر عمق آن 5/5 متر است.
این تالاب بزرگ‌ترین و زیباترین دریاچهٔ آب شیرین غرب ایران و یکی از منحصربه‌فردترین دریاچه‌های آب شیرین در جهان به شمار می‌رود و فرود هزاران قطعه پرنده بومی و مهاجر آبزی و کنارآبزی زیبایی های این تالاب را دوچندان کرده است.
حجم تقریبی آب تالاب حدود 30 میلیون مترمکعب برآورد شده‌ و میزان متوسط بارندگی 786 میلی‌متر در سال است.
**زریبار میزبان هزاران قطعه پرندگان مهاجر و بومی
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مریوان گفت: این تالاب به دلیل تنوع غذایی و وضعیت و امنیت مناسب، به یکی از استراحتگاه ها و زیستگاه های مهم پرندگان در شمالغرب کشور تبدیل شده که همه ساله پذیرای شمار زیادی از انواع پرندگان مهاجری است که در مسیر پرواز خود وارد این تالاب می شوند.
صباح پناهی اضافه کرد: ساله انواع پرندگان مهاجری آبزی و کنار آبزی از جمله قو، فیلامینگو، غاز خاکستری و پیشانی سفید، کشیم کوچک، گیلار، فیلوش و انواع مرغابی و اردک از جمله اردک سرسبز، ارده ای، سرحنایی و بلوطی وارد این تالاب می شوند.
وی اظهار کرد: این پرندگان مهاجر در سال در 2 نوبت در ادامه مسیر کوچ خود از شمال به جنوب و بالعکس مدتی را در این تالاب به استراحت و تغذیه پرداخته و سرانجام کوچ خود را به مناطق دیگر ادامه می دهند.
**نیزارهای زریبار مامنی برای پرندگان مهاجر و بومی
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مریوان گفت: نیزارهای حاشیه دریاچه زریبار مهترین پناهگاه پرندگان بومی و مهاجر این تالاب است و این نیزارها به مکان بسیار امنی برای پرندگان آبزی و کنارآبزی حاشیه این تالاب تبدیل شده و سالانه هزاران قطعه پرنده بومی و مهاجر داخل این نیزارها لانه سازی و جوجه آوری می کند.
صباح پناهی با اشاره به وجود 767 هکتار نیزار در حاشیه زریبار اظهار کرد: وجود نیزارها در حاشیه و پیرامون زریبار به عنوان بخش جدایی ناپذیر دریاچه ضمن بخشیدن جلوه های خاص بصری، از حیث روابط اکولوژیکی، حفظ سلامتی و تصفیه آب دریاچه و برقرای توازن در معادلات اکولوژیکی این دریاچه دارد.
وی افزود: این نیزارها در واقع پناهگاه بسیار خوبی برای پرندگان آبزی و کنار آبزی این تالاب هستند و گسترش آنها واکنش طبیعی دریاچه به سموم کشاورزی و فاضلاب ها روستاهای اطراف این دریاچه است.
به گفته وی، برخی از مردم گمان می کنند که گسترش این نیزارها به زیان زریبار است و گاها به تخریب یا آتش زدن آن اقدام می کنند.
پناهی تاکید کرد: این نیزارها به مکان بسیار امنی برای پرندگان آبزی و کنارآبزی حاشیه این تالاب تبدیل شده و سالیانه هزاران قطعه پرنده بومی و مهاجر داخل این نیزارها لانه سازی و جوجه آوری می کند.
وی گفت: چرخه های آب عامل بازدارنده ای در جهت جلوگیری از پیری زودرس و در نتیجه اختناق یا مرگ زریبار به شمار می رود که موارد متعدد آتش سوزی، سلامت، موجودیت و ادامه حیات دریاچه را با خطر بسیار جدی مواجه ساخته داست.
این دریاچه به باور مردم محلی دریاچه‌ای افسانه‌ای و سرشار از رازها و داستان‌ ها بوده و افسانه‌ای بودن دریاچه را به خودجوش بودن آن نسبت می‌دهند و با آن‌که آب آن از هیچ رودخانه‌ای فراهم نمی‌شود اما سده‌هاست که همچنان آینه‌سار آسمان آبی و ابرهایش است.
هر چند این تالاب زیبا در سالهای اخیر از دخالت های انسانی مصون نمانده و فعالیت صیادی در آن، جاری شدن پساب های شهری و روستایی، حضور قایقهای تفریحی و برداشت آب برای آبیاری فضای سبز شهرداری مریوان تا حدودی باعث ایجاد تغییرات در این تالاب شده اما با وجود همه این ها باز هم این تالاب سرزنده ترین تالاب ایران به شمار می شود.
بیش از ٢٨٠ تالاب در ایران شناخته شده که از این تعداد ٩٤ تالاب جزو تالاب های مهم کشور است و ٢٤ تالاب در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است، بر اساس مفاد کنوانسیون رامسر باید هر کشور عضو حداقل یک تالاب برای ثبت معرفی می کرد که در زمان امضای کنوانسیون رامسر ایران ١٨ تالاب معرفی کرد و اکنون به ٢٤ تالاب رسیده که در این کنوانسیون ثبت شده است.
شهرستان مرزی مریوان در فاصله 130 کیلومتری غرب سنندج مرکز استان کردستان واقع شده است.
خبرنگار و انتشار: عبدالله رحمانی
3020/