بزرگنمايي:

کرد آنلاین - سنندج - پناهگاه های حیات وحش خصوصیات ویژه ای دارند و یکی از مناطق چهارگانه حفاظت محیط زیست هستند بنابراین هرگونه تغییر در آن می تواند آسیب زا باشد مشکلی که شاید برای دریاچه زریبار این پناهگاه طبیعی حیات وحش در شهرستان مریوان رخ داده باشد.
  پناهگاه حیات وحش عبارت از محدوده هایی با زیستگاه های طبیعی نمونه، برای جانوران وحشی است که به منظور حمایت از جمعیت گونه های جانوری و افزایش سطح کیفیت آنها انتخاب می شوند.
دریاچه یا تالاب زریبار (زریوار) از سال 88 به عنوان پناهگاه حیات وحش مصوب شد و زیر نظر حفاظت محیط زیست شهرستان مریوان قرار گرفت و انتظار می رود هر فعالیتی در این تالاب با اجازه این دستگاه اجرایی صورت گیرد.
هنوز یکسال از پناهگاه حیات وحش شدن این دریاچه نگذشت که طرحی برای پرورش ماهی در آن داده شد و هر سال هزاران بچه ماهی غیر بومی به آب این پناهگاه اضافه می شود تا ماهیگیران عضو تعاونی بتوانند با صید از منافع آن بهره مند شوند.
طرحی که به گفته مدیرکل محیط زیست کردستان هر چند راضی به اجرای آن نیستند اما بدلیل اینکه عده ای در حال کسب درآمد و امرار معاش هستند ناچار به آن رضایت داده اند.
**مخالفیم اما نمی شود کاری کرد
مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان می گوید: اگر تنها نظر ما باشد موافق نیستیم محیط طبیعی دست خورده شود اما عده ای از این محل در حال کسب درآمد و اشتغالزایی هستند.
عبدالوحید ریاضی با اشاره به اینکه از دید زیست محیطی و اکولوژیکی موافق پرورش ماهی در زریوار نیستیم، گفت: از اجرای چنین طرحی متعجب شدم چرا که در هیچ جای دنیا دیده نشده پرورش ماهی خارج از استخر و در محیط طبیعی انجام شود.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا نمی شود به تقویت و پرورش ماهیان بومی همین دریاچه پرداخت، اظهار کرد: سرعت رشد ماهیان بومی و صرفه اقتصادی آنها کم است.
ریاضی فر در رابطه با اینکه آیا نمی شود با بهره گرفتن از کانال انحرافی رودخانه قزلچه سو و ایجاد استخرهایی در اطراف دریاچه به پرورش ماهی اقدام کرد، افزود: ایده خوبی است و می توان آن را در نشست های آتی با شیلات مطرح و پیگیری کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان یادآور شد: جابجایی محل زندگی هر گونه جانور زنده ای حتی در محیط خشکی می تواند عواقبی داشته باشد بنابراین انجام آن با مطالعات زیادی صورت می گیرد.
وی ادامه داد: جابجایی گونه ها در محیط آبی حساسیت زیادی دارد اما این کار بسیار راحت در دریاچه زریبار انجام شده است.
**کار ما در راستای حفاظت محیط زیست است
مدیر امور شیلات و آبزیان جهاد کشاورزی کردستان اما رها سازی بچه ماهی های غبربومی در دریاچه زریبار را کاملا مطالعه شده و در راستای حفاظت از این دریاچه می داند.
رحمان میرزایی به گونه های مختلفی که در دریاچه رهاسازی می شود اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال گونه آمور که علفخوار است برای کنترل پوشش گیاهی دریاچه که بدلیل افزایش مواد آلی افزایش یافته، رهاسازی می شود.
وی تاکید کرد: گونه های فیتوفاک و بیگ هد نیز که از پلانگتون ها و ژئوپلانگتون ها تغذیه می کنند در کاهش بار آلی دریاچه تاثیر گذار هستند و سالانه از این طریق بخشی از مواد آلی به پروتئین سفید تبدیل و از منبع آبی خارج می شود.
میرزایی با بیان اینکه بهره برداری در زریوار مقطعی نیست و پایدار است، افزود: به هر شیوه ای تلاش می کنیم وضع موجود زریوار را حفظ کنیم.
مدیر امور شیلات و آبزیان جهاد کشاورزی کردستان تاکید کرد: با پرورش ماهی در زریبار سالیانه 150 تن رسوبات را از این دریاچه خارج می کنیم.
وی در رابطه با اینکه در میان این بچه ماهی های رها شده در زریبار به صورت ناخواسته گونه های مهاجم هم وارد می شود، گفت: هیچ گونه دیگری به غیر از گونه های مشخص شده وارد دریاچه نمی شود و مشاهده شدن گونه های دیگر به این دلیل است که مردم ماهی های عید یا آکواریومی خود را در زریبار رها می کنند.
میرزایی ادامه داد: هیچ صدمه ای به زریوار نمی زنیم و هر گونه ای که وارد این دریاچه می شود از طریق صید از آن خارج می شود.
**زریبار متعلق به همه مردم دنیا است
فعال زیست محیطی اهل مریوان با اشاره به پناهگاه حیات وحش بودن زریبار گفت: تنوع زیستی دریاچه زریبار از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
سیوان امینی افزود: این دریاچه مربوط به زیست کره و متعلق به تمام جهان است و پرندگانی از سیبری می آیند و تا یک ماه در اطراف این دریاچه می مانند و سپس به آفریقا می روند.
این عضو انجمن سبز چیای مریوان با اشاره به تاثیر ورود گونه های ماهی غیربومی به زریبار اظهار کرد: در میان گونه هایی که وارد آب می کنند گونه های گوشتخوار هم دیده شده است.
وی به 2 خصوصیت زریبار اشاره کرد و یادآور شد: در سال های قبل آبی از خارج وارد دریاچه نمی شد و آب از بخشی از آن خارج هم می شد و یک گردش منظمی وجود داشت.
امینی اضافه کرد: چند سال است با اضافه کردن کانالی از رودخانه فصلی قزلچه سو موجب افزایش رسوبات، کود شیمیایی و سموم در دریاچه شده اند ضمن اینکه با بستن سد از خروج آب از زریبار هم جلوگیری می کنند با این شرایط هر آلودگی هم که وارد دریاچه می شود امکان خروج از آن را ندارد.
وی افزود: دریاچه زریبار را به استخر پرورش ماهی تبدیل کرده اند و امکان تخلیه طبیعی و ارتباط طبیعی آن نیز قطع شده است.
وی ادعای شیلات در مورد وجود گونه آمور در میان ماهیانی که در زریبار رهاسازی می شوند را رد کرد و گفت: ماهی آمور با توجه به اینکه رشد کمتری دارد در میان گونه های رهاسازی شده قرار ندارد اما اگر این گونه هم وجود داشت با توجه به اینکه گیاه خوار است می تواند در کنترل گیاهان دریاچه مفید باشد.
**اشتغالزایی کم هزینه، امروز هزینه مضاعفی برای آیندگان می آفریند
بر اساس طرحی نسنجیده کانالی انحرافی از رودخانه ای به دریاچه زریبار زده شد و از سوی دیگر سدی در محل تخلیه آب دریاچه ایجاد شد تا از آب آن برای کشاورزی استفاده شود این طرح شکست خورد اما به جای اینکه هویت زریبار برگردانده شود و این دریاچه همچنان به دریاچه ای معروف بماند که آب موجود آن از کف دریاچه تامین می شود همچنان سد بسته و کانال فعال ماند.
طرح جدید این بود که از این دریاچه همچون حوضچه و استخر پرورش ماهی استفاده شود تا 36 خانوار به شغلی و درآمدی دست پیدا کنند.
توقعی که به گفته مدیرکل محیط زیست در آن زمان ایجاد شد اما می تواند به زریبار آسیب برساند. زریباری که بدلیل اهمیت آن و ضرورت عدم دستکاری در زیست بوم آن در زمره پناهگاه های حیات وحش قرار گرفته اما امروز براحتی گاهی سالی 2 بار و هربار 350 هزار بچه ماهی غیربومی به آن سرازیر می شود و ماهیگیران به بهانه صید آنها روزانه در میان آبی قرار دارند که محل زندگی پرندگان کمیاب است.
اما مشخص نیست که چرا محیط زیست نه تنها مخالفتی نمی کند حتی پیشنهاد جدیدی هم ارائه نمی دهد و درخواست پیشنهاد جدیدی برای اشتغال این ماهیگیرانی که به نظر می رسد تنها دلیل سکوت محیط زیست کردستان هستند از مسئولان امر نمی خواهد.
ایجاد حوضچه هایی در نزدیکی دریاچه زریبار می تواند یک پیشنهاد جایگزین شرایط فعلی باشد اما گویا کمی هزینه بهره برداران و مسئولان را بالا می برد و برای آنها راحت تر این است با وجود خطری که دریاچه را تهدید می کند از همین امکان کم هزینه استفاده کنند.
البته امری که امروز برای بهره برداران و مسئولان فعلی کم هزینه است برای محیط زیست، نسل ها و مسئولان آینده پرهزینه خواهد بود.
اگر به توسعه پایدار توجه شود هر بهره برداری از طبیعت فقط با هدف اینکه اشتغالزایی ایجاد می شود موجه نخواهد بود.